Μελέτη Περιβάλλοντος (Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Εφώφυλλο
Mελέτη Περιβάλλοντος
Δ' Δημοτικού
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ Παναγιώτης Κόκκοτας, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Δημήτριος Αλεξόπουλος, Εκπαιδευτικός
Αικατερίνη Μαλαμίτσα, Εκπαιδευτικός
Γεώργιος Μαντάς, Εκπαιδευτικός
Μαρία Παλαμαρά, Εκπαιδευτικός
Παναγιώτα Παναγιωτάκη, Εκπαιδευτικός
Παναγιώτης Πήλιουρας, Εκπαιδευτικός

ΚΡΙΤΕΣ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ Ελένη Καρατζιά - Σταυλιώτη, Λέκτορας του Πανεπιστημίου Πατρών
Δέσποινα Αγγελοπούλου, Σχολική Σύμβουλος
Σοφοκλής Πλιακοπάνος, Εκπαιδευτικός

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ Γιώργιος Πισκοπάνης, Σκιτσογράφος - Εικονογράφος

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Χριστίνα Σπυροπούλου, Φιλόλογος

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΚΑΙ
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ
Αλεξάνδρα Χ. Κουλουμπαρίτση
Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

ΕΞΩΦΥΛΛΟ Γιώργος Καζάκης, Εικαστικός Καλλιτέχνης

ΠΡΟΕΚΤΥΠΩΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ACCESS Γραφικές Τέχνες Α.Ε.



Γ΄ Κ.Π.Σ. / ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ / Ενέργεια 2.2.1 / Κατηγορία Πράξεων 2.2.1.α:
"Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και συγγραφή νέων εκπαιδευτικών πακέτων"






Πράξη με τίτλο:
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
Μιχάλης Αγ.Παπαδόπουλος
Ομότιμος Καθηγητής του Α.Π.Θ.
Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

"Συγραφή νέων βιβλίων και παραγωγή
υποστηρικτικού υλικού με βάση
το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ για το Δημοτικό και το Νηπιαγωγείο"

Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου
Γεώργιος Τύπας
Μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου
Γεώργιος Οικονόμου
Μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Έργο συγχρηματοδοτούμενο 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 25% από εθνικούς πόρους.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗΣ

Λογότυπο ΕΣΠΑΗ επανέκδοση του παρόντος βιβλίου πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών & Εκδόσεων «Διόφαντος» μέσω ψηφιακής μακέτας, η οποία δημιουργήθηκε με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ / ΕΠ «Εκπαίδευση & Διά Βίου Μάθηση» / Πράξη «ΣΤΗΡΙΖΩ».

Οι διορθώσεις πραγματοποιήθηκαν κατόπιν έγκρισης του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ



Παναγιώτης Κόκκοτας     Δημήτριος Αλεξόπουλος     Αικατερίνη Μαλαμίτσα
Γεώργιος Μαντάς     Μαρία Παλαμαρά
Παναγιώτα Παναγιωτάκη     Παναγιώτης Πήλιουρας



Εικόνα


Η συγγραφή και η επιστηµονική επιµέλεια του βιβλίου πραγµατοποιήθηκε
υπό την αιγίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου




Mελέτη Περιβάλλοντος
Δ' Δημοτικού









ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»

Κατάλογος Μουσείων όπου εκτείθενται τα παρακάτω:



Παριζιάνα, στο Aρχαιολογικό Mουσείο Hρακλείου
O Eρμής του Πραξιτέλη, στο Aρχαιολογικό Mουσείο Oλυμπίας
O Δίσκος της Φαιστού, στο Aρχαιολογικό Mουσείο Hρακλείου
Tαυροκαθάψια, τοιχογραφία στον Aρχαιολογικό χώρο της Kνωσού
Ξυλόγλυπτη ρόκα, εικονίζεται η Παναγία Bρεφοκρατούσα, ο Άγιος Γεώργιος, δικέφαλος αετός, γυναικεία μορφή και δύο δράκοντες, αρχές 20ου αι., στο Mουσείο Eλληνικής Λαϊκής Tέχνης
Περιλαίμιο επίχρυσο συρματερό: συμπλήρωμα της νυφικής φορεσιάς της Aττικής, 19ος - 20ος αι., στο Mουσείο Eλληνικής Λαϊκής Tέχνης
Kεφαλάρι με το Mάη: μαξιλάρι από τη Σκύρο με κεντητή παράσταση του Mάη, απεικόνιση εθίμου της Πρωτομαγιάς, 19ος αι., στο Mουσείο Eλληνικής Λαϊκής Tέχνης
Pωμαϊκό άγαλμα, στο Aρχαιολογικό Mουσείο Oλυμπίας

Προέλευση φωτογραφιών*

αρχείο Μαρίας Κούτρα, «Συνταγές της Τασίας», της Τασίας Δενδρινού, Εκδόσεις Λιβάνη, έντυπο Υπουργείου Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Πρόγραμμα Μεγάλων Έργων 2000-2006, «Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΓΗ», ΕΥΔΑΠ, αρχείο της Αττικό Μετρό , «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ», του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ΟΕΔΒ, ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΠΑΤΑΚΗ, Oxford , ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ, Συλλογή Εμφιετζόγλου, Nεότερη και Σύγχρονη Eλληνική Tέχνη, Aθήνα 1999, (φωτ. Δ. Ταμβίσκος - Δ. Κανέλλος) , Μουσείο Λευκών Πάρου, Υπουργείο Πολιτισμού, Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού, Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, ημερολόγιο, αρχείο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, Προσέχω την Πόλη μου… χρησιμοποιώ τις Αστικές Συγκοινωνίες!, έντυπο ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, , αρχείο Δημήτρη Παπασωτηρίου , ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ, ΕΥΔΑΠ , αρχείο Σ. Κάλφα, Περιοδικό «Η Διάπλασις των Παίδων», Ιανουάριος 1947 .





* Oι περισσότερες φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο των μελών της συγγραφικής ομάδας.
Κεφάλαιο 1. Πρώτη γνωριμία με την Eλλάδα
Κεφάλαιο 2. Γνωρίζουμε καλύτερα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Eλλάδας
Κεφάλαιο 3. Tο γεωγραφικό διαμέρισμα όπου ζούμε
Κεφάλαιο 4. Πολιτικός χάρτης της Eλλάδας: Mια άλλη ματιά στα γεωγραφικά διαμερίσματα
Κεφάλαιο 5. O τόπος μας: Tα φυσικά χαρακτηριστικά του
Κεφάλαιο 6. O τόπος μας: O τρόπος ζωής άλλοτε και τώρα
Κεφάλαιο 7. O τόπος μας: Mέρη με ιστορία. Kαταγράφουμε τις πηγές μας
Κεφάλαιο 8. Σημαντικά έργα
Κεφάλαιο 9. Πώς κατασκευάζεται ένα έργο
Κεφάλαιο 10. Πώς ένα σημαντικό έργο αλλάζει τη ζωή μας;
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Κεφάλαιο 1. O πολιτισμός των Eλλήνων
Κεφάλαιο 2. H παράδοσή μας: Όσα «έφτασαν» σε μας από παλιά
Κεφάλαιο 3. Ένας διάλογος με τον πολιτισμό
Κεφάλαιο 4. Θρησκευτικά μνημεία στον τόπο μας
Κεφάλαιο 5. Aπό πολιτισμό σε πολιτισμό
Κεφάλαιο 6. Aθλητισμός και πολιτισμός
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Κεφάλαιο 1. Oικοσυστήματα της Eλλάδας
Κεφάλαιο 2. Oικοσυστήματα του τόπου μας
Κεφάλαιο 3. Σπονδυλωτά και ασπόνδυλα ζώα
Κεφάλαιο 4. Διαδρομές της γύρης, ταξίδια των σπόρων. O πολλαπλασιασμός των φυτών
Κεφάλαιο 5. Eμείς και το περιβάλλον σήμερα
Κεφάλαιο 6. H ρύπανση του αέρα
Κεφάλαιο 7. Aπορρίμματα: υπάρχουν λύσεις!
Κεφάλαιο 8. Tο νερό, πολύτιμες σταγόνες
Κεφάλαιο 9. Θέλουμε καθαρές θάλασσες και ακτές!
Κεφάλαιο 10. Tα δάση εκπέμπουν σήμα κινδύνου
Κεφάλαιο 11. Tο πράσινο στις πόλεις
Κεφάλαιο 12. Zώα που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Κεφάλαιο 1. Eργαζόμαστε όλοι!
Κεφάλαιο 2. Eπαγγέλματα της στεριάς και της θάλασσας
Κεφάλαιο 3. Bιομηχανία και επαγγέλματα
Κεφάλαιο 4. Eπαγγέλματα που προσφέρουν υπηρεσίες
Κεφάλαιο 5. Πολλά επαγγέλματα, ένα προϊόν
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Κεφάλαιο 1. Tο σώμα μας
Κεφάλαιο 2. Φροντίζω το σώμα μου
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Κεφάλαιο 1. Aναμειγνύουμε υλικά
Κεφάλαιο 2. Πώς διαχωρίζουμε το μείγματα;
Κεφάλαιο 3. Πώς μετράμε τη θερμοκρασία των σωμάτων;
Κεφάλαιο 4. Πού υπάρχει αέρας;
Κεφάλαιο 5. Πάγος, νερό, υδρατμοί: Tι μένει ίδιο, τι αλλάζει;
Κεφάλαιο 6. Tο φως ταξιδεύει... και «συναντά» σώματα
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Κεφάλαιο 1. Διαφορετικοί λαοί, διαφορετικές γλώσσες
Κεφάλαιο 2. Διαβάζουμε εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία
Κεφάλαιο 3. Aκούμε ραδιόφωνο, παρακολουθούμε τηλεόραση
Κεφάλαιο 4. Nέοι «δρόμοι» επικοινωνίας και ενημέρωσης
Κεφάλαιο 5. Eνημερωνόμαστε με πολλούς τρόπους
Κεφάλαιο 6. Γινόμαστε μικροί ερευνητές
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

– Γεια σου! Με λένε Αριάδνη. Εσένα;

  – Εμένα με λένε ……………………

– Θα είμαστε μαζί όλη τη χρονιά. Με οδηγό το βιβλίο που κρατάς και συνεργάτες
τους συμμαθητές σου και το δάσκαλό σου θα ερευνήσουμε τον κόσμο γύρω μας. Στο «ταξίδι» μας αυτό θα χρειαστεί να κάνουμε έρευνες, να γράψουμε κείμενα, να φτιάξουμε σχέδια και κατασκευές, να διαβάσουμε βιβλία, να εργαστούμε σε υπολογιστές, να χρησιμοποιήσουμε υλικά, χάρτες, λεξικά, να μιλήσουμε με γνωστούς μας, με ειδικούς, με επιστήμονες, να πραγματοποιήσουμε
επισκέψεις και εκδρομές. Το «ταξίδι», όμως, της ανθρώπινης γνώσης…
δεν τελειώνει ποτέ. Εξαρτάται και από μας πόσο μακριά θα φτάσουμε.


Λίγα λόγια για το βιβλίο

Το Βιβλίο σου

Εικόναχει οκτώ ενότητες που είναι χωρισμένες σε κεφάλαια. Στην αρχή κάθε κεφαλαίου μπορούμε να διαβάσουμε τον τίτλο του και ακριβώς από κάτω με δυο λόγια όσα θα μελετήσουμε σ' αυτό.

Κάθε ενότητα

Εικόναχει το δικό της σύμβολο και χρώμα, για να ξεχωρίζει από τις άλλες. Περιέχει το «χάρτη από λέξεις», τα κεφάλαια και την ανασκόπηση.

Κάθε κεφάλαιο

Εικόναεριέχει ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες. Έτσι, άλλοτε θα εργαζόμαστε μόνοι μας, άλλοτε με την ομάδα μας και άλλοτε όλοι οι μαθητές της τάξης μαζί. Στην προσπάθειά μας αυτή βοηθός και συνεργάτης θα είναι ο δάσκαλός μας.

Το «Αξίζει να διαβάσουμε»

Εικόναίναι ένα κείμενο στο τέλος κάθε κεφαλαίου, όπου θα βρίσκουμε, συνήθως, συγκεντρωμένα όσα συζητήσαμε στην τάξη.

Στην «Ανασκόπηση»

Εικόναα συζητούμε για όσα μελετήσαμε και για το πώς εργαστήκαμε σε όλη την ενότητα.

Ο «χάρτης» από λέξεις

Εικόναίναι ένα σχήμα με λέξεις που τη σημασία τους θα συζητήσουμε στις δραστηριότητες και τα κείμενα της ενότητας. Πολλές απ' αυτές έχουν σχέση μεταξύ τους. Θα συμπληρώνουμε το «χάρτη» όταν ολοκληρώνεται η ενότητα.

Στο Τετράδιο Εργασιών
Εικόναα βρίσκουμε κι άλλες δραστηριότητες (έρευνες, προβλήματα, παιχνίδια, κατασκευές κ.ά.) για κάθε ενότητα. Κάποιες από αυτές είναι ομαδικές και κάποιες άλλες ατομικές.
Το γλωσσάριο
Εικόναρίσκεται στο τέλος του βιβλίου και περιέχει σε αλφαβητική σειρά κάποιες λέξεις μαζί με την εξήγησή τους, που ίσως συναντάμε για πρώτη φορά.
Εικόναργαζόμαστε με την ομάδα μας και, ανάλογα με τη δραστηριότητα, εκφράζουμε τις απόψεις μας, ερευνούμε, συζητούμε, συγκρίνουμε, καταγράφουμε στο σημειωματάριό μας κ.ά.
«Ένα βήμα πιο πέρα»
Εικόναας δίνεται ένα θέμα, που για να το ερευνήσουμε, χρειάζεται να σχεδιάσουμε πού θα ψάξουμε μέσα και έξω από την τάξη μας.
«Η δική μας ερώτηση»
Εικόναφού συζητήσουμε στην ομάδα μας, διατυπώνουμε μια ερώτηση σχετική με το θέμα που μελετούμε.
«Ο μίτος της Αριάδνης»
Εικόναταν ολοκληρώνουμε μια ενότητα, συζητούμε «πώς φτάσαμε ως εδώ», δηλαδή πώς εργαστήκαμε στην ομάδα, τι δυσκολίες συναντήσαμε, ποιες πηγές χρησιμοποιήσαμε, τι θα θέλαμε να κάνουμε ακόμα κ.ά.
Εικόνατο «Τετράδιο Εργασιών» υπάρχει δραστηριότητα σχετική με το κεφάλαιο που μελετήσαμε.
Το σημειωματάριό μας
Εικόναα το χρησιμοποιούμε μαζί με το Βιβλίο μας και το Τετράδιο Εργασιών για να σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας, τα συμπεράσματά μας, τα αποτελέσματα της έρευνάς μας…, είτε εργαζόμαστε ατομικά είτε ομαδικά.