Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων (Γ΄ & Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
img3_11

Tο Mνημείο του Λυσικράτη (Aθήνα, Πλάκα)

Χάρης Σακελλαρίου

Ο θεός Διόνυσος

Π ολλές φορές ο Διόνυσος άφηνε τη χαρούμενη συντροφιά του κι αποτραβιόταν σε κάποιαν απόμερη ερημιά, για να καθίσει για λίγο και να στοχαστεί μονάχος του.

Έτσι, κάποια μέρα βρέθηκε σε μιαν έρημη ακρογιαλιά. Ξάπλωσε κάτω στη ζεστή άμμο και τον πήρε ο ύπνος. Το κύμα από το πέλαγο τον νανούριζε απαλά.

Κάποια στιγμή φάνηκε να πλησιάζει ένα καράβι. Ήταν Τυρρηνοί πειρατές. Είδαν από μακριά τον ξαπλωμένο νέο με τα ωραία, μαύρα, σγουρά μαλλιά, που πέφτανε κυματιστά στους γερούς του ώμους, καθώς και τον πορφυρό επενδύτη που τον σκέπαζε, και νόμισαν πως ήταν κανένα πριγκιπόπουλο. Φτάνοντας, λοιπόν, κοντά, πήδησαν κάτω απ’ το πλοίο, κι όπως ο Διόνυσος ακόμα κοιμόταν, πέσαν πάνω του, τον έδεσαν κι αφού τον φορτώθηκαν, τον έφεραν στο καράβι.

Ήταν γεμάτοι χαρά, γιατί έλπιζαν πως σίγουρα θα πάρουν πολλά χρυσά και ασημένια νομίσματα απ’ τους γονιούς του, για να τον λευτερώσουν. Τον δένουν στο μεσιανό κατάρτι και μαζεύονται όλοι ολόγυρά του. Οι όψεις τους είν’ άγριες και απειλητικές:

– Λέγε μας ποιος είσαι..., του λένε.

Μα ξαφνικά τα σκοινιά που τον είχαν δέσει, λύνονται και πέφτουν στα πόδια του σαν σάπιες κλωστές. Ο θεός κάθεται κάτω, ελεύθερος πια, και τους κοιτάζει με τα γελαστά μαύρα μάτια του. Όλοι έχουν μείνει με το στόμα ανοιχτό.

– Δυστυχισμένοι, φωνάζει ο τιμονιέρης. Ποιος είν’ αυτός που αρπάξατε και θέλετε να τον δέσετε; Δεν το βλέπετε πως δεν έχετε να κάνετε με άνθρωπο, αλλά με θεό; Δεν βλέπετε που δε μοιάζει με τους θνητούς ανθρώπους; Τι τον κρατάμε λοιπόν; Ελάτε γρήγορα να τον βγάλουμε στη στεριά και μην απλώσει κανένας χέρια πάνω του, για να μη μας βρουν συμφορές που δεν τις φανταζόμαστε!...

Μα ο καπετάνιος δεν ήθελε να του φύγει απ’ τα χέρια τέτοιο κελεπούρι. Γυρίζει αγριεμένος στον τιμονιέρη και του λέει:

– Πάψε, φοβιτσιάρη κι ονειροφαντασμένε, και κοίτα το τιμόνι και πώς θα ωφεληθούμε καλύτερα απ’ τον άνεμο. Κι όσο για τούτον δω τον καλομαθημένο, είναι δική μου δουλειά τι θα τον κάνω. Ελπίζω ν’ ανοίξει κάποτε το στόμα του και να μας μαρτυρήσει ποιοι είναι οι γονιοί του. Τώρα που έπεσε στα χέρια μας, εύκολα δε γλιτώνει.

Κι έπιασε να δέσει και πάλι το νεαρό θεό.

img3_12

Παράσταση από το διάζωμα του Μνημείου του Λυσικράτη

Μα την ίδια στιγμή, πράγματα παράξενα άρχισαν να γίνονται μπρος στα μάτια τους. Γύρω γύρω στο πλοίο άρχισαν να τρέχουν κύματα όχι από αρμυρό θαλασσινό νερό, αλλά από κρασί ολόξανθο και μυρωδάτο. Η ευωδιά του χύθηκε πάνω στο καράβι κι οι ναύτες δεν χόρταιναν να την αναπνέουν.

img3

Την ίδια στιγμή μια κληματόβεργα ξεφύτρωσε από τη βάση τού καταρτιού, τυλίχτηκε ολόγυρά του, έφτασε ίσαμε την κορυφή του κι ύστερα, γέρνοντας προς τα κάτω, φορτώθηκε με ωραία, γυαλιστερά, ρόδινα σταφύλια. Κι ένας κισσός τυλίχτηκε κι αυτός ολόγυρα στο κατάρτι, που δε φαινόταν πια.

Βλέποντας όλα τούτα οι ναύτες, παρακαλούν γεμάτοι τρόμο τον τιμονιέρη να τους βγάλει στη στεριά. Ο τιμονιέρης το θέλει κι ο ίδιος κάτι τέτοιο. Μα στο μεταξύ ο θεός χάθηκε από μπροστά τους και στη θέση του παρουσιάστηκε ένα λιοντάρι που βρυχιέται τρομαχτικά. Οι ναύτες κάνουν πίσω να φυλαχτούν. Μα στη μέση του πλοίου βλέπουν μια γιγαντόσωμη αρκούδα, να στέκει στα πισινά της πόδια ολόρθη και να τους κοιτάζει λαίμαργα, έτοιμη να τους αρπάξει.

Τα ’χουν χάσει οι άμοιροι οι ναύτες και δεν ξέρουν πια τι να κάνουν. Μαζεύονται κι αυτοί ολόγυρα στον τιμονιέρη κι από μέσα τους παρακαλούν τους θεούς να τους γλιτώσουν από τούτα τα θεριά. Μα να! Το λιοντάρι μ’ ένα τεράστιο πήδημα, ορμά κατεπάνω τους κι αρπάζει τον καπετάνιο. Οι ναύτες πήδησαν όλοι στη θάλασσα κι έγιναν δελφίνια.

Και ξαφνικά, όλα διαλύθηκαν. Το λιοντάρι έγινε πάλι ο ωραίος και γελαστός νέος, που καθόταν πριν από λίγο δίπλα στο κατάρτι. Αγκάλιασε τον τιμονιέρη και του λέει:

– Μη φοβάσαι, καλέ μου τιμονιέρη. Είμαι ο θεός Διόνυσος, ο γιος του Δία και της Σεμέλης. Όταν σε βρίσκουν πίκρες και στενοχώριες, εμένα να καλείς κι όλα θ’ αλλάζουν στη ζωή σου. Όλα θα ’ναι ωραία, σαν ένα γλυκό όνειρο.

Κι ο θεός, αφήνοντας το πλοίο, χάθηκε μες στο δάσος, για να ξαναβρεί τη χαρούμενη συντροφιά του.

img3_14



Δραστηριότητες agoraki

  1. Χωριζόμαστε σε ομάδες, συγκεντρώνουμε πληροφορίες για το Διόνυσο και τις γιορτές του και ύστερα τις παρουσιάζουμε στην τάξη.
    Διόνυσος [πηγή: Βικιπαίδεια]  Στα μονοπάτια των θεών. Διόνυσος. Η χαρά της ζωής (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
  2. Συζητούμε για τις ομοιότητες ανάμεσα στις αρχαίες γιορτές του Διόνυσου και στις σύγχρονες εκδηλώσεις του καρναβαλιού στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
  3. Oι περιπέτειες του Διόνυσου με τους Τυρρηνούς αναπαριστάνονται στη ζωφόρο του Mνημείου του Λυσικράτη (στην Αθήνα). Μπορούμε να το επισκεφτούμε για να παρατηρήσουμε από κοντά τις παραστάσεις, ή να φέρουμε πληροφορίες γι’ αυτό.
    «Το μνημείο του Λυσικράτη[πηγή: Βικιπαίδεια]

Χάρης Σακελλαρίου (Θαυμακός Φθιώτιδας 1923)

Έχει υπηρετήσει στην εκπαίδευση. Τα βιβλία του για μικρούς και μεγάλους αναφέρονται στην ιστορία του τόπου μας και στους αγώνες των ανθρώπων για καλύτερη ζωή. Έργα του για μικρούς αναγνώστες: Τρία παιδιά χαμένα στο διάστημα, Τα μικρά διαβολάκια, Ο θυμός του Ποσειδώνα, Ο γίγαντας της Σαλαμίνας.

img4

Tο Mνημείο του Λυσικράτη

Προτάσεις για διάβασμα

Ελένη Χωρεάνθη, Ελληνική μυθολογία, εκδ. Ζαχαρόπουλος.
Λούσυ Κόουτς – Άντονυ Λιούις, Αττικός ο παραμυθάς. 100 μύθοι από την αρχαία ελληνική μυθολογία, μετάφραση Φίλιππος Μανδηλαράς, εκδ. Πατάκη.

«