Γλώσσα Γ΄ Δημοτικού - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Εικόνα

. . . . . . . . Γιορτάζω και θυμάμαι . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Εικόνα
  1. Να 'μουν του στάβλου έν' άχυρο

  2. Να τα πούμε;

  3. Αποκριές

  4. Η καταστροφή των Ψαρών

  5. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Εικόνα

Μικροί και μεγάλοι γιορτάζουμε τη γέννηση του Χριστού και τον ερχομό του νέου χρόνου, τραγουδάμε κάλαντα.

Την 25η Μαρτίου θυμόμαστε το μεγάλο αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία και τη χαρμόσυνη είδηση του Ευαγγελισμού.

Ν. Γύζης, Η ∆όξα από το βιβλίο της Ν. Μυσιρλή Γύζης, εκδ. Αδάµ


Εικόνα

. . . . . Να 'μουν του στάβλου έν' άχυρο . . . . . . . . . . . . . . . . .

Η Γέννηση, Ιερά Μονή Καρέα

Η Γέννηση, Ιερά Μονή Καρέα

Να ’μουν του στάβλου έν’ άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι,
την ώρα π’ άνοιξε ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι!
Να ιδώ την πρώτη του ματιά και το χαμόγελό του,
το στέμμα των ακτίνων του γύρω στο μέτωπό του.
Να λάμψω από τη λάμψη του κι εγώ σαν διαμαντάκι
κι από τη θεία του πνοή να γίνω λουλουδάκι,
να μοσχοβοληθώ κι εγώ από την ευωδία,
που άναψε στα πόδια του των Μάγων η λατρεία.

Να ’μουν του στάβλου έν’ άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι,
την ώρα π’ άνοιξ’ ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι...

Απόσπασμα από το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Χριστούγεννα»,
στο βιβλίο του Θ. Α. Γιαννόπουλου Νεότερη Σχολική Ανθολογία,
εκδ. Χ. Τεγόπουλου – Ν. Νίκα


Στη φάτνη του Χριστού

  1. Σε ποιο γεγονός αναφέρεται το ποίημα;
  2. Τι επιθυμεί η φωνή που ακούγεται στο ποίημα;
  3. Τι θα ήθελες εσύ να ήσουν στη φάτνη που γεννήθηκε ο Χριστός;
  4. Τι βλέπεις στη βυζαντινή εικόνα που συνοδεύει το ποίημα;
    Ποια άλλα πρόσωπα θα μπορούσαν να εικονίζονται σ’ αυτήν;
Βίντεο-Είναι ο νεογέννητος Χριστός εδώ; [πηγή: Εκπαιδευτική Τηλεόραση]
Εικόνα

. . . . . . . . . Να τα πούμε; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Εικόνα

Φωτ/φία: Β. Παπαϊωάννου, Μουσείο Μπενάκη

 

Κάθε Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και Φώτα τα παιδιά σ’ όλη την Ελλάδα λένε τα κάλαντα σε συγγενείς, φίλους και γείτονες. Τραγουδούν για τις γιορτές που έρχονται και εύχονται να πάει καλά η χρονιά.  

Στο νησί της Σίφνου, τα παιδιά σκαρώνουν τα δικά τους πρωτοχρονιάτικα κάλαντα για να ευχηθούν στους συγχωριανούς τους, που τους φιλεύουν με γλυκά και χρήματα.


Κάλαντα Χριστουγέννων

Καλήν ημέραν άρχοντες,
κι αν είναι ορισμός σας,
Χριστού τη Θεία Γέννηση
να πω στ’ αρχοντικό σας.

Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βηθλεέμ τη πόλει,
οι ουρανοί αγάλλονται,
χαίρει η φύσις όλη.

Εν τω σπηλαίω τίκτεται,
εν φάτνη των αλόγων,
ο Βασιλεύς των ουρανών,
και Ποιητής των όλων.

Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι
το Δόξα εν Υψίστοις
και τούτο άξιον εστί
η των ποιμένων πίστις.

Εκ της Περσίας έρχονται
τρεις μάγοι με τα δώρα.
Άστρο λαμπρό τους οδηγεί
χωρίς να λείψει ώρα.

Καλά Χριστούγεννα!

Κάλαντα των Φώτων

Ήρθανε τα Φώτα και οι φωτισμοί
και χαρές μεγάλες και αγιασμοί.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθεται η Κυρά μας η Παναγιά.

Όργανο βαστάει, κερί κρατεί
και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί:
Άγιε Γιάννη Αφέντη και Βαπτιστή
έλα να βαπτίσεις Θεού παιδί.

Ν’ αγιαστούν οι κάμποι και τα νερά
ν’ αγιαστεί κι ο αφέντης με την κυρά.

Και του χρόνου!


Εικόνα

Πρωτοχρονιάτικα
κάλαντα
από τη Σίφνο

Σ’ όλους πριν να ευχηθώ
την καλησπέρα μου θα πω
και τα νέα τα δικά μου
σχέδια μελλοντικά μου.

Θέλω να γίνω ειδικός
και τέλειος μηχανικός
αυτοκίνητα να φτιάχνω
βλάβες και ζημιές να ψάχνω.

Γιατί αυξήθηκαν πολύ
τ’ αμάξια πάνω στο νησί
και χρειάζονται στα αλήθεια
από μας κάποια βοήθεια.

Πάντοτε να ’σαστε καλά
να ζήσετε ειρηνικά
θα σας έχω πελατεία
να για σας η ευκαιρία.

Νικηφόρης Γκούμας


 

Σωκράτης

Ελληνικά Χριστούγεννα

  1. Σε κάθε μέρος της Ελλάδας υπάρχουν όμορφες συνήθειες των ανθρώπων για να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα. Ρώτησε τους δικούς σου ή ψάξε στα βιβλία της σχολικής βιβλιοθήκης και συγκέντρωσε πληροφορίες για τα έθιμα αυτά. Γράψε ένα σύντομο κείμενο για τη σχολική εφημερίδα με ένα έθιμο που σε εντυπωσίασε.
  2. Φτιάξε τα δικά σου κάλαντα όπως το παιδί από τη Σίφνο. Στα κάλαντά σου μπορείς να γράψεις ευχές, κάτι που θέλεις πολύ να γίνει, τα μελλοντικά σου σχέδια, παινέματα για το σπίτι και τους νοικοκύρηδες που θα επισκεφτείς.
Εικόνα

. . . . . . . . . Αποκριές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Αποκριά σημαίνει μασκαρέματα, ξεφάντωμα, χορός και αστεία! Αποκριά σημαίνει ακόμη ότι καλωσορίζουμε την άνοιξη και προετοιμαζόμαστε για τη Σαρακοστή!

Φωτ/φία: από το ένθετο «Επτά ημέρες» της εφημ. Η Καθημερινή της Κυριακής

Στο καρναβάλι της Πάτρας χιλιάδες είναι οι µασκαράδες και εντυπωσιακά τα άρµατα που παίρνουν µέρος στην παρέλαση.
ΡΠατρινό Καρναβάλι[πηγή: Δήμος Πατρέων]

Φωτ/φία: από φωτογραφικό λεύκωμα ΕΟΤ

Στους δρόµους και τις πλατείες της Νάουσας χορεύουν οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες.

Το έθιμο Γενίτσαροι και Μπούλες την αποκριά [πηγή: e-naousa]

Φωτ/φία: από την ιστοσελίδα του πατρινού καρναβαλιού

Φωτ/φία: από την ιστοσελίδα του πατρινού καρναβαλιού

Με μια μάσκα στη γιορτή

  1. Πώς γιορτάζετε τις αποκριές στην περιοχή σας;
  2. Ρώτησε τους δικούς σου ή ψάξε στα βιβλία της σχολικής βιβλιοθήκης για να μάθεις πώς γιόρταζαν παλιότερα τις αποκριές. Γράψε τις πληροφορίες για τα αποκριάτικα έθιμα που άκουσες ή διάβασες και τοποθέτησε την εργασία σου στον πίνακα εργασιών της τάξης.
  3. Το σχολείο σας πρόκειται να λάβει μέρος στο τοπικό καρναβάλι. Τι θέμα μεταμφίεσης θα πρότεινες για την τάξη σου; Για ποιους λόγους επέλεξες αυτό το θέμα;
Εικόνα

. . . . . . . . . Η καταστροφή των Ψαρών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ψαρά

Το 1824, κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, ο σουλτάνος απειλεί το μικρό νησί των Ψαρών επειδή ενισχύει σημαντικά τον ιερό αγώνα.

Οι κάτοικοι αποφασίζουν να αμυνθούν στη στεριά παρά την αντίθετη γνώμη Ψαριανών, όπως ο πυρπολητής Κανάρης, που ήθελαν να δώσουν τη μάχη στη θάλασσα. Η αντίσταση στην πολιορκία είναι γενναία, αλλά οι τουρκικές δυνάμεις υπερισχύουν. Οι περισσότεροι κάτοικοι θυσιάζονται στο βωμό της ελευθερίας, και το ηρωικό νησί καταστρέφεται ολοκληρωτικά. Το ολοκαύτωμα των Ψαρών συγκλονίζει τον ελληνισμό.


Οι αγώνες του Κανάρη [Ιστορία Στ τάξης]

Χάρτης από περ. Γεωτρόπιο

Ν. Γύζης, Μετά την καταστροφή των Ψαρών, από το βιβλίο της Ν. Μυσιρλή Γύζης, εκδ. Αδάµ

Ν. Γύζης, Μετά την καταστροφή των Ψαρών, από το βιβλίο της Ν. Μυσιρλή Γύζης, εκδ. Αδάµ

 

Ν. Γύζης, Η ∆όξα, από το βιβλίο της Ν. Μυσιρλή Γύζης<, εκδ. Αδάµ

Ν. Γύζης, Η ∆όξα, από το βιβλίο της Ν. Μυσιρλή Γύζης, εκδ. Αδάµ

Η καταστροφή των Ψαρών

Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
περπατώντας η Δόξα μονάχη
μελετά* τα λαμπρά παλικάρια,
και στην κόμη* στεφάνι φορεί
γεναμένο* από λίγα χορτάρια
που είχαν μείνει στην έρημη γη.       

Διονύσιος Σολωμός,
Άπαντα, τόμος Α’, εκδ. Ίκαρος


Εικόνα

Φωτ/φία: Γ. Κωσταρής, από το περ. Γεωτρόπιο

Θυμάμαι τους αγωνιστές της ελευθερίας

  1. Ποιες λέξεις και φράσεις του ποιήματος δείχνουν την καταστροφή των Ψαρών;
  2. Τι περιμένει τα παλικάρια μετά τη θυσία τους;
  3. Πώς παριστάνει τη Δόξα ο ζωγράφος Νικόλαος Γύζης;
  4. Πώς τιμούμε σήμερα τους αγωνιστές της ελευθερίας;
  5. Για ποια άλλα ηρωικά γεγονότα της ελληνικής επανάστασης έχεις ακούσει;

* μελετά: φέρνει στο νου
* κόμη: μαλλιά
* γεναμένο: φτιαγμένο

Αύριο Ανθολόγιο

Εικὀνα
Εικόνα

. . . . . . . . Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Η γιορτή του Ευαγγελισμού, στις 25 Μαρτίου κάθε χρόνο, γίνεται σε ανάμνηση της ευχάριστης είδησης που έφερε ο αρχάγγελος Γαβριήλ στη Θεοτόκο. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος θα φέρει στον κόσμο τον Υιό του Θεού, το Σωτήρα του κόσμου.

Δες πώς παριστάνεται η σκηνή του Ευαγγελισμού από ένα σπουδαίο καλλιτέχνη.

Ιωάννης ο Κύπριος, Ευαγγελισµός, Μουσείο Μπενάκη

Ιωάννης ο Κύπριος, Ευαγγελισµός, Μουσείο Μπενάκη

Πίνακας του Παρθένη-Ευαγγελισμός [πηγή: Εθνική Πινακοθήκη]

Ζωγραφίζοντας τη χαρμόσυνη είδηση

  1. Παρατήρησε πώς παρουσιάζεται ο Ευαγγελισμός στη βυζαντινή εικόνα. Ποια πρόσωπα και αντικείμενα υπάρχουν στην εικόνα;
  2. Η Παναγία δέχεται με ταπεινότητα την ευχάριστη είδηση. Πώς προσπαθεί ο αγιογράφος να το δείξει αυτό;