Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Β΄ Γενικού Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Φώτης Κόντογλου (1895-1965),
ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Η Πεζογραφια του Μεσοπολεμου (Εισαγωγή) H ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ του Μεσοπολέμου τοποθετείται στο ιστορικά προσδιορισμένο χρονικό διάστημα από το 1922-1945, δηλαδή από τη Μικρασιατική Καταστροφή ως το τέλος (για την Ελλάδα πάντοτε) του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Επικρατεί και ο όρος η γενιά του '30 για την ίδια περίοδο. Επειδή μερικοί από τους πεζογράφους του Μεσοπολέμου (Στρατής Μυριβήλης, Φώτης Κόντογλου, Θράσος Καστανάκης, Πέτρος Χάρης, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος) εμφανίζονται πριν από το 1930 και συγκεκριμένα στη 10ετία του 1920, είμαστε αναγκασμένοι να χρησιμοποιήσουμε αντί του όρου γενιά του '30 τον όρο πεζογραφία του Μεσοπολέμου ή να δεχτούμε (όπως προτείνει ο Mario Vitti) και την ύπαρξη της γενιάς του '20. Χαρακτηριστική για την πεζογραφία είναι η ανάπτυξη και καλλιέργεια του μυθιστορήματος. Υπήρξαν γι' αυτό οι κατάλληλες προϋποθέσεις: σταθεροποίηση της πολιτικής και οικονομικής ζωής, αστικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, διακίνηση ιδεών και ρευμάτων από την Ευρώπη μέσω των μεταφράσεων. Ο Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1969) στο νεανικό του δοκίμιο Ελεύθερο Πνεύμα (1929), που χαρακτηρίστηκε μανιφέστο της γενιάς του '30, διακήρυξε τη ρήξη με την παράδοση και την ανανέωση. Όλους τους προβληματισμούς του μπορούμε να τους παρακολουθήσουμε μέσα στο μυθιστόρημα Αργώ (1936), όπου επιχειρεί ο Γ. Θεοτοκάς να αποτυπώσει τη δημιουργία μιας νέας εποχής προβάλλοντας τις ιδεολογικές και πολιτικές συγκρούσεις, παράλληλα με τα δικαιώματα της ατομικότητας και τους προσανατολισμούς της αστικής κοινωνίας. Ανάλογες τάσεις συναντούμε και σε άλλους μυθιστοριογράφους της εποχής (Μ. Καραγάτσης, Θανάσης Πετσάλης, Άγγελος Τερζάκης). Σε λίγο οι ίδιοι πεζογράφοι που απεικόνισαν την αστική ζωή και κοινωνία θα στραφούν στο ιστορικό μυθιστόρημα, ενώ παράλληλα θα εμφανιστούν πεζογράφοι που θα στραφούν σε ριζοσπαστικότερες αναζητήσεις (Γιάννης Μπεράτης, Μέλπω Αξιώτη, Γιάννης Σκαρίμπας). Γενικά μπορούμε να μιλήσουμε για δυο τάσεις ως προς τη μορφή: τη ρεαλιστική που εκφράζει ως ένα σημείο τη συνέχεια και την ανανέωση της παράδοσης και την αντιπροσωπεύουν οι πεζογράφοι της Αθήνας, και τη μοντερνιστική ή νεοτερική που εμφανίζεται κυρίως στη Θεσσαλονίκη και εκφράζεται από τους πεζογράφους του περιοδικού Μακεδονικές Ημέρες (Στέλιος Ξεφλούδας, Γιώργος Δέλιος, Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος, Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης), οι οποίοι παρακολουθούν και εισάγουν τα νεοτερικά λογοτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης, όπως τον εσωτερικό μονόλογο, τη ροή της συνείδησης κτλ.
Αγήνωρ Αστεριάδης (1898-1977), Σύνθεση |
![Λογοτεχνικές Περίοδοι [πηγή: Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας]](extras/images/link_ext.png "Λογοτεχνικές Περίοδοι [πηγή: Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας]"){kind=small}
