Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία (Β΄ Γενικού Λυκείου - Επιλογής) - Βιβλίο Μαθητή (Eμπλουτισμένο)
Α2
Φραντσέσκο Πετράρκα

ΛΑΟΥΡΑ

Έρωτα, ιδές τη νια που μας δοξάζει
κι είν’ όλη περηφάνια και καμάρι,
κοίτα τι γλύκα που έχει και τι χάρη
κι είναι σαν λάμψη που ο ουρανός σταλάζει.

 

Κοίταξε με τι σπάνια τέχνη βάζει
το χρυσάφι και το μαργαριτάρι
και πώς σιγά με ανάλαφρο ποδάρι
περπατεί και πώς στρέφει και κοιτάζει.

 

Κάτω απ’ τα δέντρα τα πυκνογυρμένα,
χορτάρια κι άνθη που τη γη στολίζουν
να τα πατήσει την παρακαλούνε.

 

Φεγγοβολούν τα αιθέρια μαγεμένα,
γιατί εκεί που τα μάτια της θωρούνε
τόση γαλήνη κι ομορφιά χαρίζουν.

 
  μτφρ. Μαρίνος Σιγούρος
(1885-1961)

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΣΧΟΛΙΟ

Τα ερωτικά ποιήματα του Πετράρκα, που περιλαμβάνονται τα περισσότερα στο βιβλίο του Canzoniere (Ασματολόγιο), —κυρίως σονέτα— είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας του ποιητή να υπερβεί τον διχασμό του ανάμεσα στον ιερό και τον βέβηλο έρωτα. Στο κέντρο του βιβλίου, βρίσκεται η μορφή της Λάουρας, της ιδανικής γυναίκας, που εμφανίζεται μέσα από μια νέα οπτική. Την «αγγελική»» και πλήρως πνευματοποιημένη γυναίκα των Ιταλών ποιητών του Dolce stil novo (του Γλυκού νέου ύφους) ο Πετράρκα την κατεβάζει από το βάθρο της και τη βάζει να περπατήσει ανάμεσα στις γήινες φυσικές ομορφιές, χωρίς εντούτοις να την αποκόβει από το ουράνιο στοιχείο της.

Αυτή η συνάντηση του υπερβατικού με το εγκόσμιο, που συγχωνεύονται για να συνθέσουν την τέλεια γυναίκα του αναγεννησιακού άντρα, ο οποίος έχει βγει από την ασκητικότητα του Μεσαίωνα και διεκδικεί την ικανοποίηση αισθησιακότερων επιθυμιών, την περιγράφει με εκφραστική απλότητα το παραπάνω σονέτο. Γραμμένο σε μορφή που, λόγω της μεγάλης ευρωπαϊκής απήχησης του Canzoniere, θα ονομαστεί πετραρχική (δύο τετράστιχες στροφές με όμοια ομοιοκαταληξία αββα και δυο τρίστιχες με ομοιοκαταληξία γδε-γεδ), το ποίημα απεικονίζει την ευφρόσυνη πλευρά του πετραρχικού έρωτα, ο οποίος σε άλλα ποιήματα εμφανίζεται με αισθήματα που κυμαίνονται από τη θλίψη ως την οδύνη.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
  1. Πώς παρουσιάζει ο ποιητής τη φύση στη θέα της Λάουρας;
  2. Ποιες από τις λέξεις του ποιήματος υποδηλώνουν εσωτερικά χαρίσματα της Λάουρας;

eikona

FRANCESCO PETRARCA (Αρέτσο 1304 - Αρκουά 1374). Ιταλός ποιητής και λόγιος. Σπούδασε νομικά και έγινε κληρικός, γρήγορα όμως αφοσιώθηκε στη μελέτη των κλασικών γραμμάτων και στη συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων. Ανέπτυξε, επίσης, πολιτική και κοινωνική δράση. Μεγάλο μέρος του έργου του είναι γραμμένο στα λατινικά, όπως το έπος Αφρική (1341-42), που αναφέρεται στον Β' Καρχηδονιακό Πόλεμο, και οι Έμμετρες επιστολές (1318-50). Καλλιέργησε και την ιταλική γλώσσα, στην οποία έγραψε τις συλλογές λυρικών ποιημάτων Ασματολόγιο (1360) και Θρίαμβοι (1352 κ.ε.). Γνώρισε μεγάλες τιμές όσο ζούσε και το 1341, στο Καπιτώλιο της Ρώμης, στέφθηκε από τον Πάπα με το δάφνινο στεφάνι του ποιητή.

Petrarch [πηγή: www.poetryfoundation.com]  Petrarch [πηγή: Wikipedia]