Ιστορία (Γ Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ'
19ος ΑΙΩΝΑΣ 1. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ

 

1803 Ο Τζον Ντάλτον (John Dalton, 1766-1844) ορίζει την έννοια του ατομικού βάρους.
1820 Ο Αντρέ-Μαρί Αμπέρ (Andre-Marie Ampere, 1775-1836) αρχίζει τη μελέτη του φαινομένου του ηλεκτρομαγνητισμού.
1821 Ο Μάικλ Φάραντεϋ (Michael Faraday, 1791-1867) παράγει κίνηση από ηλεκτρικές δυνάμεις.
1843 Ο Τζέιμς Τζάουλ (James Prescott Joule, 1818-1889) επιτυγχάνει τη μέτρηση μηχανικού ισοδύναμου θερμότητας.
1844 Ο Σάμιουελ Μορς (Samuel Morse, 1791-1872) τελειοποιεί τον τηλέγραφο.
1847 Ο Χέρμαν φον Χέλμχολτς (Hermann von Helmholtz, 1821-1894) διατυπώνει τον πρώτο νόμο της θερμοδυναμικής.
1859 Ο Δαρβίνος (Charles Darwin, 1809-1882) εκδίδει το έργο του > Περί της καταγωγής των ειδών.
1865 Ο Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ (James Clerk Maxwell, 1831-1879) επινοεί τις ομώνυμες εξισώσεις.
1865 Ο Γκρέγκορ Γιόχαν Μέντελ (Gregor Johann Mendel, 1822-1884) ανακαλύπτει τους νόμους της κληρονομικότητας.
1865 Ο Τζόζεφ Λίστερ (Joseph Lister, 1827-1912) καθιερώνει την αντισηπτική χειρουργική.
1869 Ο Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Μεντελέγιεφ (Dmitri Ivanovich Mendeleyev, 1834-1907) συντάσσει το περιοδικό σύστημα των χημικών στοιχείων.
1870 Ο Λουί Παστέρ (Louis Pasteur, 1822-1895) εργάζεται επάνω στα βακτήρια (1870-1895).
1872 Ο Βίλχελμ Βουντ (Wilhelm Wundt, 1832-1920) ιδρύει το πρώτο εργαστήριο πειραματικής ψυχολογίας στην Ευρώπη.
1876 Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ (Alexander Graham Bell, 1847-1922) εφευρίσκει το τηλέφωνο.
1880 Ο Ρόμπερτ Κοχ (Robert Koch, 1843-1910) μελετά μεθόδους ανοσοποίησης (1880-1910).
1885 Ο Καρλ Φρίντριχ Μπεντς (Karl Friedrich Benz, 1844-1929) κατασκευάζει το πρώτο αυτοκίνητο με βενζινοκίνητη μηχανή εσωτερικής καύσης.
1888 Ο Χάινριχ Ρούντολφ Χερτς (Heinrich Rudolf Hertz, 1857-1894) ανακαλύπτει τα ραδιοκύματα.
1893 Ο Ζίγκμουντ Φρόυντ (Sigmund Freud, 1856-1939) θέτει με το έργο του τα θεμέλια της ψυχανάλυσης.
1895 Ο Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν (Wilhelm Konrad Rontgen, 1845-1923) ανακαλύπτει τις ακτίνες Χ.
1896 Το ζεύγος Πιερ και Μαρί Κιουρί (Pierre Curie, 1859-1906, Marie Curie, 1867-1934) ανακαλύπτει τη ραδιενέργεια.
1897 Ο Ρούντολφ Ντίζελ (Rudolf Diesel, 1858-1913) τελειοποιεί τον κινητήρα «ντίζελ».

 

 

19ος ΑΙΩΝΑΣ 2. ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΤΟΧΑΣΤΕΣ

 

Χέρντερ (Johann Gottfried von Herder, 1744- 1803).   Προυντόν (Pierre Joseph Proudhon, 1809- 1865).
Φίχτε (Johann Gottlieb Fichte, 1762-1814).   Μαρξ (Karl Marx, 1818-1883).
Χέγκελ (Georg Wilhelm Friedrich Hegel, 1770- 1831).   Ένγκελς (Friedrich Engels, 1820-1895).
Μιλ (John Stuart Mill, 1806-1873).   Σπένσερ (Herbert Spencer, 1820-1903).
Κοντ (Auguste Comte, 1798-1857).   Σοπενχάουερ (Arthur Schopenhauer, 1788- 1860).
Ντυρκέμ (Emile Durkheim, 1858-1917).   Νίτσε (Friedrich Nietzsche, 1844-1900).
Σαιν-Σιμόν (Claude Henri de Rouvroy, Comte de Saint-Simon, 1760-1825).   Κίρκεγκορ (Soren Kierkegaard, 1813-1855) κ.ά.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑI ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΥ ΕΩΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ
19ος ΑΙΩΝΑΣ 3. ΜΕΓΑΛΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΥ

 

Λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία)   Μουσική
Γκαίτε (Wolfgang von Goethe, 1749-1832).   Σούμπερτ (Franz Schubert, 1797-1828).
Μπάυρον (George Gordon, Lord Byron, 1788- 1824).   Μπερλιόζ (Hector Berlioz, 1803-1869).
Γουόρντσγουορθ (William Wordsworth, 1770-1850).   Σοπέν (Frederic Chopin, 1810-1849).
Σέλεϋ (Percy Bysshe Shelley, 1792-1822).   Σούμαν (Robert Schumann, 1810-1856).
Κιτς (John Keats, 1795-1821).   Λιστ (Franz Liszt, 1811-1886).
Λαμαρτίνος (Alphonse de Lamartin, 1790-1869).   Βάγκνερ (Richard Wagner, 1813-1883).
Βινύ (Alfred de Vigny, 1797-1863).   Μπραμς (Johannes Brahms, 1833-1897).
Μυσέ (Alfred de Musset, 1810-1857).   Μάλερ (Gustav Mahler, 1860-1911).
Λεοπάρντι (Giacomo Leopardi, 1798-1837).   Βέρντι (Giuseppe Verdi, 1813-1901).
Χάινε (Heinrich Heine, 1797-1856).   Τσαϊκόφσκι (Peter Tchaikovsky, 1840-1893) κ.ά.
Πούσκιν (Alexander Pushkin, 1799-1837).    
Σατομπριάν (Francois Rene de Chateaubriand, 1768-1848).   Ζωγραφική
Σταντάλ (Henri Beyle, ψευδ. Stendhal, 1783-1842).   Ντελακρουά (Eugene Delacroix, 1798-1863).
Ουγκό (Victor Hugo, 1802-1885).   Ζερικό (Theodore Gericault, 1791-1824).
Δουμάς (πατέρας) (Alexandre Dumas, 1802-1870).   Φρίντριχ (Kaspar David Friedrich, 1774-1840).
Μαντσόνι (Allessandro Manzoni, 1785-1873).   Τέρνερ (Joseph Mallord William Turner, 1775-1851).
Σκοτ (Walter Scott, 1771-1832) κ.ά.   Κόνσταμπλ (John Constable, 1776-1837) κ.ά.

 

 

19ος ΑΙΩΝΑΣ 4. ΜΕΓΑΛΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ TOY ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ

 

Λογοτεχνία - Θέατρο    
Μπαλζάκ (Honore de Balzac, 1799-1850).   Τσέχοφ (Anton Tchekhof, 1860-1904).
Φλομπέρ (Gustave Flaubert, 1821-1880).   Χάμσουν (Knut Hamsun, 1859-1952).
Ζολά (Emile Zola, 1840-1902).   Γκόρκυ (Maxim Gorky, 1868-1936) κ.ά.
Ντίκενς (Charles Dickens, 1812-1870).    
Ντοστογιέφσκι (Feodor Dostoyevski, 1821-1881).   Ζωγραφική
Τολστόι (Leon Tolstoi, 1828-1910).   Κορό (Jean Baptiste Camille Corot, 1796-1875).
Ίψεν (Henrik Ibsen, 1828-1906).   Ντομιέ (Honore Daumier, 1808-1879).
Στρίντμπεργκ (August Strindberg, 1849-1912).   Κουρμπέ (Gustave Gourbet, 1819-1877).
Σο (George Bernard Shaw, 1856-1950).   Μιλέ (Jean-Francois Millet, 1814-1875) κ.ά.
Τουργκένιεφ (Ivan SergeyevichTurgenev, 1818- 1883).    

 

 

19ος ΑΙΩΝΑΣ 5. ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ TOY ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ

 

Πόου (Edgar Allan Poe, 1809-1849).   Κλοντέλ (Paul Claudel, 1868-1955).
Μποντλέρ (Charles Baudelaire, 1821-1867).   Μωρεάς (Jean Moreas - Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, 1856-1910).
Μαλαρμέ (Stephan Mallarme, 1842-1898).   Βαλερύ (Paul Valery, 1871-1945) κ.ά.
Βερλέν (Paul Verlaine, 1844-1896).    
Ρεμπό (Arthur Rimbaud, 1854-1891).    
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ'
19ος ΑΙΩΝΑΣ 6. ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΤΕΣ - ΜΕΤΑΪΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΤΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ

 

Πισαρό (Camille Pissaro, 1830-1903).   Κάσατ (Mary Cassatt, 1844-1926).
Μανέ (Edouard Manet, 1832-1883).   Σερά (Georges Seurat, 1859-1891).
Ντεγκά (Edgar Degas, 1834-1917).   Σεζάν (Paul Cezanne, 1839-1906).
Σισλέ (Alfred Sisley, 1839-1899).   Γκογκέν (Paul Gauguin, 1848-1903).
Μονέ (Claude Monet, 1840-1926).   Βαν Γκογκ (Vincent Van Gogh, 1853-1890).
Ρενουάρ (Pierre Auguste Renoir, 1841-1919).   Μουνκ (Edvard Munch, 1863-1944) κ.ά.

 

 

19ος ΑΙΩΝΑΣ 7. ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

 

Ζωγράφοι της Σχολής του Μονάχου   Γλύπτες
Θεόδωρος Βρυζάκης (1814-1878).   Ιωάννης Κόσσος (ανδριάντες Κοραή και Ρήγα Φεραίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ζάππα κ.ά.).
Νικηφόρος Λύτρας (1832-1904).   Γκογκέν (Paul Gauguin, 1848-1903).
Κωνσταντίνος Βολανάκης (1839-1907).   Γεώργιος Φυτάλης (ανδριάντας Πατριάρχη Γεώργιος Βιτάλης (ανδριάντας Χαρ. Τρικούπη, Παλαιά Βουλή/Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
Νικόλαος Γύζης (1842-1901).   Δημήτριος Φιλιππότης (Θεριστής, Ξυλοθραύστης, Μικρός ψαράς, Παιδί με τα σταφύλια κ.ά.).
Γεώργιος Ιακωβίδης (1853-1932).   Γεώργιος Βρούτος (Πνεύμα του Κοπέρνικου, ανδριάντας Αβέρωφ, Παναθηναϊκό Στάδιο κ.ά.). Γιαννούλης Χαλεπάς (Σάτυρος που παίζει με τον Έρωτα, Κοιμωμένη, Μήδεια, Οιδίποδας και Αντιγόνη κ.ά.).
Συμεών Σαββίδης (1859-1927) κ.ά.   Λάζαρος Σώχος (έφιππος ανδριάντας Θεόδωρου Κολοκοτρώνη κ.ά.).
     
Άλλοι μεγάλοι ζωγράφοι με ανεξάρτητες αφετηρίες    
Νικόλαος Ξυδιάς (1826-1909).    
Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα (1821- 1900).    
Νικόλαος Κουνελάκης (1829-1869).    
Σπύρος Προσαλέντης (1830-1895).    
Πολύχρονης Λεμπέσης (1848-1913).    
Περικλής Πανταζής (1849-1884).    
Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909).    
Ιωάννης Αλταμούρας (1852-1878).    
Αριστείδης Οικονόμος (1860-1931) κ.ά.    

 

 

19ος ΑΙΩΝΑΣ 8. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

 

Παλαιά Ανάκτορα, 1836 (σημ. Βουλή των Ελλήνων), Φρ. Γκέρτνερ.,   Αρσάκειο, 1846, Λύσανδρος Καυταντζόγλου.
Οικία Δουκίσσης Πλακεντίας «Ιλίσσια»,1840, (σημ. Βυζαντινό Μουσείο), Σταμάτης Κλεάνθης.   Οφθαλμιατρείο, 1852, Λύσανδρος Καυταντζόγλου.
Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1839, Χριστιανός Χάνσεν.   Βαρβάκειο, 1857, Παναγιώτης Κάλκος.
Ακαδημία Αθηνών, 1859, Θεόφιλος Χάνσεν.   Παλαιά Βουλή, 1871 (σημ. Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο), Παναγιώτης Κάλκος.
Εθνική Βιβλιοθήκη, 1884, Θεόφιλος Χάνσεν.   Αρχαιολογικό Μουσείο, 1866, Παναγιώτης Κάλκος.
Αστεροσκοπείο Αθηνών, 1842, Θεόφιλος Χάνσεν.   Πολυτεχνείο, 1876, Λύσανδρος Καυταντζόγλου.
Ξενοδοχείο Μεγάλης Βρετανίας, 1842, Θεόφιλος Χάνσεν.   Ιλίου Μέλαθρον (Μέγαρο Σλίμαν), 1879 (σημ. Νομισματικό Μουσείο), Ερνέστος Τσίλερ.
Μητρόπολη Αθηνών, 1842-1862 Θεόφιλος Χάνσεν, Δημήτριος Ζέζος, Φραγκ. Μπουλανζέ.   Εθνικό Θέατρο, 1895, Ερνέστος Τσίλερ.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑI ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΥ ΕΩΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ
20ός ΑΙΩΝΑΣ 1. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ

 

1900 Ο Μαξ Πλανκ (Max Planck, 1858-1947, Νόμπελ Φυσικής 1918) διατυπώνει την κβαντική θεωρία.
1903 Οι αδελφοί Ράιτ (Orwill και Wilbur Wright) πραγματοποιούν την πρώτη πτήση με αεροπλάνο στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ.
1905 Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein, 1879-1955, Νόμπελ Φυσικής 1921) διατυπώνει την ειδική θεωρία της σχετικότητας.
1905 Ο ψυχολόγος Αλφρέ Μπινέ (Alfred Binet, 1857-1911) επινοεί τρόπο μέτρησης της ευφυΐας, που οδήγησε στον δείκτη νοημοσύνης (I.Q.).
1913 Ο Έρνεστ Ράδερφορντ (Ernest Rutherford, 1871-1937, Νόμπελ Χημείας 1908) και ο Νιλς Μπορ (Nils Bohr, 1885-1962, Νόμπελ Φυσικής 1922) διαμορφώνουν το κλασικό μοντέλο του ατόμου.
1916 Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν διατυπώνει τη γενική θεωρία της σχετικότητας.
1917 Ο Βίλεμ ντε Σίτερ (Willem de Sitter, 1872-1934) διατυπώνει τη θεωρία για το διαστελλόμενο Σύμπαν.
1918 Ο αστρονόμος Χάρλοου Σάπλυ (Harlow Shapley, 1885-1972) υπολογίζει την απόσταση από το κέντρο του γαλαξία μας στη Γη.
1924 Ο αστροφυσικός Έντουιν Χαμπλ (Edwin Hubble, 1889-1953) ανακαλύπτει ότι υπάρχουν και άλλοι γαλαξίες και διατυπώνει νόμο σχετικά με την ταχύτητα με την οποία μετατοπίζονται.
1926 Ο Έρβιν Σρέντινγκερ (Erwin Schrodinger, 1887-1961, Νόμπελ Φυσικής 1933) διατυπώνει την εξίσωση του κβαντικού κόσμου.
1926 Ο Μαξ Μπορν (Max Born, 1882-1974, Νόμπελ Φυσικής 1954), θεμελιώνει μαζί με τους Χάιζενμπεργκ και Σρέντινγκερ την κβαντομηχανική.
1927 Ο Βέρνερ Καρλ Χάιζενμπεργκ (Werner Karl Heisenberg, 1906-1976, Νόμπελ Φυσικής 1932) διατυπώνει την αρχή της αβεβαιότητας.
1928 Ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ (Alexander Fleming, 1881-1955, Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής 1945) ανακαλύπτει την πενικιλίνη.
1939 Ο Λίο Ζίλαρντ (Leo Szilard, 1898-1964) ανακαλύπτει την πυρηνική σχάση.
1946 Ο Τζον Πρέσπερ Έκερτ (John Presper Eckert, 1919-1995) και ο Τζον Ουίλιαμ Μότσλυ (John William Mauchly, 1907-1980) κατασκευάζουν τον ENIAC, τον πρώτο ηλεκτρονικό υπολογιστή.
1948 Ο Ουίλιαμ Σόκλυ (William Bradford Shockley, 1910-1989, Νόμπελ Φυσικής 1956) με συνεργάτες του ανακαλύπτει το τρανζίστορ.
1948 Ο Ρίτσαρντ Φάινμαν (Richard Phillips Feynman, 1918-1988, Νόμπελ Φυσικής 1965) διατυπώνει τη θεωρία της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής.
1950 Ο Άλαν Τιούρινγκ (Alan Mathison Turing, 1912-1954) κατασκευάζει τη μηχανή τεχνητής νοημοσύνης που πήρε το όνομά του.
1953 Ο Τζέιμς Ουότσον (James Watson, γενν. το 1928) και ο Φράνσις Κρικ (Francis Crick, 1916- 2004) υποστηρίζουν ότι η δομή του DNA έχει τη διάταξη διπλής έλικας. Τιμήθηκαν και οι δύο με το Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1962.
1957 Οι Σοβιετικοί θέτουν σε τροχιά γύρω από τη Γη τον «Σπούτνικ I».
1957 Ο Άλμπερτ Σέιμπιν (Albert Sabine, 1906-1993) δημιουργεί το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας.
1960 Ο Θίοντορ Μέιμαν (Theodor Harold Maiman, γενν. το 1927) κατασκευάζει το πρώτο λέιζερ.
1961 Ο Γιούρι Γκαγκάριν (Yuri Alekseyevich Gagarin, 1934-1968) εκτοξεύεται με το διαστημόπλοιο «Βοστόκ I», σε τροχιά γύρω από τη Γη.
1965 Εκτοξεύεται ο πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος με την ονομασία «Early Bird».
1967 Ο Κρίστιαν Μπάρναρντ (Christiaan Barnard, 1922-2001) πραγματοποιεί την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς.
1969 Το πλήρωμα του διαστημόπλοιου «Απόλλων 11» προσεδαφίζεται στη Σελήνη.
1970 Ο Στίβεν Χόκινγκ (Stephen Hawking, γενν. το 1942) διατυπώνει τη θεωρία για τις μαύρες τρύπες.
1975 Κατασκευάζεται το πρώτο μικροτσίπ.
1978 Γεννιέται το πρώτο «παιδί του σωλήνα» μετά από έρευνες του Πάτρικ Στέπτοου (Patrick Steptoe, 1913-1988) και του Ρόμπερτ Έντουαρντς (Robert Edwards, γενν. το 1925).
1991 Ο Τιμ Μπέρνερς Λι (Tim Berners Lee, γενν. το 1955) επινοεί τον Παγκόσμιο Ιστό Διαδικτύου (World Wide Web).
1996 Γεννιέται το πρώτο κλωνοποιημένο πρόβατο, η «Ντόλι», μετά από έρευνα του Ίαν Ουίλνατ και της ομάδας του.
2000 Χαρτογραφείται η ακολουθία του ανθρώπινου γονιδιώματος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ'
20ός ΑΙΩΝΑΣ 2. ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΤΟΧΑΣΤΕΣ

 

Ανρί Μπερξόν (Henri Bergson, 1859-1941, Νόμπελ Λογοτεχνίας 1927), ενορατική γνώση.
Έντμουντ Χούσερλ (Edmund Husserl, 1859-1938), φαινομενολογία.
Μάρτιν Χάιντεγκερ (Martin Heidegger, 1889-1976), φιλοσοφία του υπαρξισμού.
Λούντβιχ Βιτγκενστάϊν (Ludwig Wittgenstein, 1889-1951), αναλυτική φιλοσοφία, φιλοσοφία της γλώσσας.
Μπέρτραντ Ράσελ (Bertrand Russell, 1872-1970), αναλυτική φιλοσοφία, φιλοσοφία της γλώσσας.
Καρλ Γιάσπερς (Karl Theodor Jaspers, 1883-196), υπαρξισμός.
Ζαν-Πολ Σαρτρ (Jean-Paul Sartre, 1905-1980), υπαρξισμός.
Σλικ (Moritz Schlick), Νόιρατ (Otto Neurath), Κάρναπ (Rudolf Carnap), Βάισμαν (Friedrich Waismann): μέλη του Κύκλου της Βιέννης (λογικός θετικισμός).
Καρλ Πόπερ (Karl Raimund Popper, 1902-1994), φιλοσοφία της επιστήμης, αρχή της διαψευσιμότητας.
Μαξ Βέμπερ (Max Weber, 1864-1920), θεμελιωτής της σύγχρονης κοινωνιολογίας.
Χορκχάιμερ (Max Horkheimer), Αντόρνο (Theodor Adorno), Χάμπερμας (Jurgen Habermas),
Μαρκούζε (Herbert Marcuse), Μπένγιαμιν (Walter Benjamin): Σχολή της Φρανκφούρτης (κριτική θεωρία).
Λεβί-Στρος (Claude Levi-Strauss), Λακάν (Jacques Lacan), Αλτουσέρ (Louis Althusser), Μπαρ (Roland Barthes), Φουκό (Michel Foucault): δομισμός (στρουκτουραλισμός).
Λυοτάρ (Jean-Francois Lyotard), Ντελέζ (Gilles Deleuze), Μποντριγιάρ (Jean Baudrilliard), Ντεριντά (Jacques Derrida): μεταμοντερνισμός.
20ός ΑΙΩΝΑΣ 3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ

 

Ζωγραφική  
Φοβισμός - Εξπρεσιονισμός: Ματίς (Henri Matisse, 1869-1954), Ρουό (Georges Rouault, 1871-1958).
Ζωγράφοι της ομάδας «Η Γέφυρα»: Κίρχνερ (Ernst Ludwig Kirchner), Νόλντε (Emil Nolde).
Κυβισμός - Ορφισμός: Πικάσο (Pablo Picasso, 1881-1973), Μπρακ (Georges Braque), Γκρις (Juan Gris), Λεζέ (Fernand Leger), Ντελονέ (Robert Delaunay, 1885-1941).
Φουτουρισμός: Μποτσιόνι (Umberto Boccioni, 1882-1916), Καρά (Karlo Carra), Σεβερίνι (Gino Severini).
«Ο Γαλάζιος Καβαλάρης» - Αφαίρεση - ανεξάρτητοι δημιουργοί: Καντίνσκυ (Wassily Kandinsky, 1866-1944), Μαρκ (Franz Marc), Μάκε (August Macke), Κοκόσκα (Oscar Kokoschka, 1886-1980).
Ομάδα «Ντε Στιλ»: Μόντριαν (Piet Mondrian, 1872-1944).
Σουπρεματισμός: Μάλεβιτς (Kasimir Malevich, 1878-1935).
Κονστρουκτιβισμός: Τάτλιν (Vladimir Tatlin, 1885-1953).
Ντανταϊσμός: Ντυσάν (Marcel Duchamp, 1887-1968), Aρπ (Hans Arp), Πικαμπιά (Francis Picabia).
Σουρεαλισμός: Νταλί (Salvador Dali, 1904-1989), Μαγκρίτ (Rene Magritte, 1898-1967), Ερνστ (Max Ernst), Μιρό (Juan Miro).
Μεταφυσική ζωγραφική: Ντε Κίρικο (Giorgio de Chirico, 1888-1978).
Ανεξάρτητοι δημιουργοί: Κλέε (Paul Klee, 1879-1940), Σαγκάλ (Marc Chagall, 1889-1985), Αμεντέο Μοντιλιάνι (Amedeo Modigliani, 1884-1920), Μπέικον (Francis Bacon, 1910-1992).
Αφηρημένος εξπρεσιονισμός: Πόλοκ (Jackson Pollock, 1912-1956), Ρόθκο (Marc Rothko,1903 -1970), Ντε Κούνινγκ (Willem de Kooning), Νιούμαν (Barnett Newman), Θεόδωρος Στάμος (1912-1963), Ουίλιαμ Μπαζιώτης (1922-1997).
Ποπ αρτ (ευρωπαϊκός νεορεαλισμός): Ουόρχολ (Andy Warhol, 1928-1987).
Χάπενινγκ, περιβάλλοντα, εγκαταστάσεις: Μπόυς (Joseph Beuys), Κάπροου (Alan Kaprow, γενν. το 1927), Σίγκαλ (George Segal, γενν. το 1924), Λουκάς Σαμαράς (γενν. το 1936)
Οπ αρτ: Βαζαρελύ (Victor Vasarely, 1906-1997).
Κινητική τέχνη: Καλντέρ (ΑΙ. Calder, 1898-1976), Τινγκελύ (Jean Tinguely, 1925), Τάκης (Βασιλάκης, γενν. το 1925), Χρύσα (Βαρδέα, γενν. το 1933).
Μινιμαλισμός: Τζαντ (Donald Judd, 1928-1994), Κάρο (Anthony Caro, γενν. το 1924).
Εννοιακή τέχνη: Κόσουτ (Joseph Kosuth, γενν. το 1945), Κρίστο (Christo, γενν. το 1935).
Αρτε πόβερα (φτωχή τέχνη): Γιάννης Κουνέλλης (γενν. το 1936).
Φωτογραφικός ρεαλισμός: Μπλάκγουελ (Tom Blackwell, γενν. το 1938), 'Εστες (Richard Estes, γενν. το 1936).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ'
Γλυπτική   Αρχιτεκτονική - οι πρωτοπόροι
Μπουρντέλ (Antoine Bourdelle, 1861-1829).   Ράιτ (Frank Lloyd Wright, 1867-1959).
Μαγιόλ (Aristide Maillot, 1861-1944).   Γκρόπιους (Walter Gropius, 1883-1969).
Μπάρλαχ (Ernst Barlach, 1870-1938).   Λε Κορμπυζιέ (Le Corbusier, 1887-1965).
Αρσιπένκο (Alexander Archipenko, 1887-1964).   Μις Βαν ντερ Ρόε (Ludwig Mies Van der Rohe, 1886-1969).
Μπρανκουζί (Constantin Brancusi, 1876-1957).    
Γκαμπό (Naum Gabo, 1890-1977).    
Πέβσνερ (Antoine Pevsner).    
Moup (Henry Moore, 1898-1986).    
Χέπγουορθ (Barbara Hepworth, 1903 -1975).    
Τζιακομέτι (Alberto Giacometti, 1901-1966).    

 

 

20ός ΑΙΩΝΑΣ 4. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΟΙ ΠΡΟΔΡΟΜΟΙ - Ο ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

 

Ποίηση   Πεζογραφία
Βαλερύ (Paul Valery, 1871-1945).   Προυστ (Marcel Proust, 1871-1922).
Γέιτς (William Butler Yeats, 1865-1939).   Ζιντ (Andre Gide).
Ρίλκε (Reiner Maria Rilke, 1875-1926).   Γουλφ (Virginia Woolf, 1882-1941).
Έλιοτ (Thomas Stearns Eliot, 1888-1965).   Τζόυς (James Joyce, 1882-1941).
Πάουντ (Ezra Pound, 1885-1972).   Κάφκα (Franz Kafka, 1883-1924).
Κωνσταντίνος Καβάφης (1863-1933).   Φόκνερ (William Faulkner, 1897-1962).
Απολινέρ (Guillaume Apollinaire, 1880-1918).   Mαν (Thomas Mann, 1875-1955).
Μαγιακόφσκι (Vladimir Maiakovski, 1893-1930).   Χέμινγουεϋ (Ernest Hemingway, 1899-1961).
Ελυάρ (Paul Eluard, 1895-1952).   Μπελ (Heinrich Boll, 1917-1985).
Μπρετόν (Andre Breton, 1896-1966).   Γκρας (Giinter Grass, γενν. το 1927).
Αραγκόν (Louis Aragon, 1897-1982).    
Γιώργος Σεφέρης (1900-1971).    
Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996).    

 

 

20ός ΑΙΩΝΑΣ 5. ΘΕΑΤΡΟ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

 

Θέατρο    
Ο' Νιλ (James O'Neill, 1847-1920).   Θέατρο του παραλόγου
Πιραντέλο (Luigi Pirandello, 1867-1936).   Μπέκετ (Samuel Becket, 1906-1989).
Ζιροντού (Jean Giraudoux, 1882-1944).   Ιονέσκο (Eugene lonesco, 1912-1994).
Κοκτό (Jean Maurice Cocteau, 1889-1963).   Πίντερ (Harold Pinter, γενν. το 1930).
Ουάιλντερ (Thornton Niven Wilder, 1897-1975).    
Λόρκα (Federico Garcia Lorca, 1898-1936).   Μεταπολεμικό αμερικανικό θέατρο
    Ουίλιαμς (Tennessee Williams, 1911-1983).
Πολιτικό θέατρο   Μίλερ (Arthur Miller, 1915-2005).
Μπρεχτ (Bertold Brecht, 1898-1956).    
Κινηματογράφος    
Οι πρωτοπόροι   Γαλλικός κινηματογράφος
Τσάπλιν (Charlie Chaplin, 1889-1977).   α) Ποιητικός ρεαλισμός
Κίτον (Buster Keaton, 1896-1966).   Ρενουάρ (Jean Renoir, 1894-1979).
Ρωσικός κινηματογράφος   Κλερ (Rene Clair, 1898-1981).
Αϊζενστάιν (Sergei Eisenstein, 1898-1948).   Κλεμάν (Rene Clement, 1913-1996).
Πουντόφκιν (Vsevolod Pudovkin, 1893-1953).   β) Νέο κύμα (νουβέλ βαγκ)
Ταρκόφσκι (Andrei Tarkovski, 1932-1986).   Βιγκό (Jean Vigo, 1905-1934).
Γερμανικός εξπρεσιονισμός   Ρενέ (Alain Resnais, γενν. το 1922)
Βίνε (Robert Wiene, 1881-1938).   Τρυφό (Francois Truffault, 1932-1984).
Λανγκ (Fritz Lang, 1890-1976).   Γκοντάρ (Jean-Luc Godard, γενν. το 1930).
Μουρνάου (Fr.W. Murnau, 1889-1931).   Σαμπρόλ (Claude Chabrol, γενν. το 1930).
     
Ιταλικός κινηματογράφος   Σουηδικός κινηματογράφος
α) Νεορεαλισμός   Μπέργκμαν (Ingmaar Bergman, γενν. το 1918).
Ροσελίνι (Roberto Rossellini, 1906-1977).    
Βισκόντι (Luchino Visconti, 1906-1976).   Αμερικανικός κινηματογράφος
Ντε Σίκα (Vittorio De Sica, 1902-1974).   Ουέλς (Orson Welles, 1915-1985).
Φελίνι (Federico Fellini, 1920 -1993).   Ηλίας Καζάν (1909-2003).
Αντονιόνι (Michelangelo Antonioni, γενν. το 1912).    
β) Παζολίνι (Pier Paolo Pasolini, 1932-1986).    

 

 

20ός ΑΙΩΝΑΣ 6. ΜΟΥΣΙΚΗ

 

Μουσική    
Επιρροές από την εθνική μουσική   Οι πρωτοποριακές τάσεις (σειραϊκή μουσική κ.ά.).
Σιμπέλιους (Jean Sibelius, 1865-1957).   Σένμπεργκ (Arnold Schonberg, 1874-1951).
Μπάρτοκ (Bela Bartok, 1881-1945).   Μεσιάν (Olivier Messiaen, 1908-1992).
Μπρίτεν (Benjamin Britten, 1913-1976).   Μιγιό (Darius Milhaud, 1892-1974).
     
Η συνέχεια της ρωσικής μουσικής παράδοσης και η πορεία προς τον μοντερνισμό   Οι Έλληνες πρωτοπόροι
Προκόφιεφ (Sergey Prokofiev, 1891-1953).   Νίκος Σκαλκώτας (1904-1949).
Σοστακόβιτς (Dmitry Shostakovich, 1906-1975).   Ιάνης (Γιάννης) Ξενάκης (1922-2001).
Στραβίνσκυ (Igor Stravinsky, 1882-1971).   Γιάννης Χρήστου (1926-1970).
    Μουσική για μιούζικαλ
    Βάιλ (Kurt Weill, 1900-1950).
    Γκέρσουιν (George Gershwin, 1898-1937).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ'
20ός ΑΙΩΝΑΣ 7. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

Ζωγραφική    
Η πορεία προς τον μοντερνισμό   Αλέκος Φασιανός (γενν. το 1935).
Κωνσταντίνος Παρθένης (1878/9-1928).   Δημήτρης Κοκκινίδης (γεν. το 1929).
Κωνσταντίνος Μαλέας (1879-1928).   Χρύσα (Βαρδέα, γενν. το 1933).
Νικόλαος Λύτρας (1883-1927).   Δημήτρης Μυταράς (γενν. το 1934).
Σπύρος Παπαλουκάς (1892-1957) κ.ά.   Λουκάς Σαμαράς (γενν. το 1936).
Ο Μεσοπόλεμος - Η Γενιά του '30 - Παράδοση και μοντερνισμός   Γιάννης Κουνέλλης (γενν. το 1936).
Γιώργος Μπουζιάνης (1885-1959).   Χρόνης Μπότσογλου (γενν. το 1941).
Θεόφιλος Χατζημιχαήλ (περ. 1870-1934).   Γιώργος Ξένος (γενν. το 1953) κ.ά.
Γιώργος Γουναρόπουλος (1889-1977).    
Φώτης Κόντογλου (1895-1965).   Γλυπτική
Γεράσιμος Στέρης (1898-1987).   Μιχάλης Τόμπρος (1889-1974).
Σπύρος Βασιλείου (1902-1985).   Αντώνιος Σώχος (1888-1975).
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (1906-1994).   Θανάσης Απάρτης (1899-1972).
Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (1908-1995).   Γιώργος Ζογγολόπουλος (1903-2004).
Νίκος Νικολάου (1909-1986).   Κλέαρχος Λουκόπουλος (1908-1995).
Νίκος Εγγονόπουλος (1910-1985).   Χρήστος Καπράλος (1909-1993).
Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989).   Αχιλλέας Απέργης (1909-1984).
Διαμαντής Διαμαντόπουλος (1914-1995) κ.ά.   Γιάννης Παππάς (1913-2005).
Μεταπολεμική ζωγραφική (1945-1960) - Η πορεία προς την αφαίρεση   Λάζαρος Λαμέρας (1913-1998).
Γιάννης Μόραλης (γενν. το 1916).   Κώστας Κουλεντιανός (1918-1995).
Παναγιώτης Τέτσης (γενν. το 1925).   Γεράσιμος Σκλάβος (1927-1967).
Αλέκος Κοντόπουλος (1905-1975).   Τάκης (Βασιλάκης, γενν. το 1925) κ.ά.
Γιάννης Σπυρόπουλος (1912-1990).    
Γιάννης Γαίτης (1923-1984).   Αρχιτεκτονική
Τάκης Μάρθας (1905-1965) κ.ά.   Μεσοπόλεμος - Παράδοση και πρωτοπορία
(1960-σήμερα) - Αναζητήσεις σε όλα τα σύγχρονα ρεύματα   Αριστοτέλης Ζάχος (1872-1939).
Βλάσης Κανιάρης (γενν. το 1928).   Δημήτρης Πικιώνης (1887-1968).
Νίκος Κεσσανλής (1930-2004).   Πάνος Ν. Τζελέπης (1894-1976).
Κώστας Τσόκλης (γενν. το 1930).   Νικόλαος Μητσάκης (1899-1941).
Παύλος (Διονυσόπουλος, γενν. το 1930).   Κυριακούλης Παναγιωτάκος (1902-1982).
Χρίστος Καράς (γενν. το 1930).   Λεωνίδας Μπόνης (1896-1963) κ.ά.
Αλέκος Ακριθάκης (1939-1994).   Μεταπολεμική αρχιτεκτονική
Παντελής Ξαγοράρης (γενν. το 1929).   Άρης Κωνσταντινίδης (1913-1993).
Όπυ Ζούνη (γενν. το 1941).   Νίκος Βαλσαμάκης (γενν. το 1925).
Νίκη Καναγκίνη (γενν. το 1933).   Τάκης Ζενέτος (1926-1977).
Σαράντης Καραβούζης (γενν. 1938).   Παύλος Μυλωνάς (1915-2005).
Σωτήρης Σόρογκας (γενν. το 1936).   Δημήτρης Φατούρος (γενν. το 1928) κ.ά.