2.1 Εισαγωγικά

Πριν από την εξέταση του περιεχομένου της αγροτικής ανάπτυξης, είναι ανάγκη να προσδιοριστούν οι έννοιες που περιλαμβάνονται στο θέμα αυτό, όσο και αν φαίνονται γνωστές.

Στην Ελλάδα, συνήθως, δεν γίνεται διάκριση μεταξύ του όρου γεωργός και του όρου αγρότης και γι' αυτό χρησιμοποιούνται ως ταυτόσημοι και οι όροι γεωργικός και αγροτικός. Επειδή, οι δύο όροι διαφέρουν, τόσο στις εκδόσεις της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος (ΕΣΥΕ), όσο και στις εκδόσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνεται διάκριση μεταξύ των δύο όρων. Η ΕΣΥΕ ορίζει τον αγροτικό πληθυσμό ως τον πληθυσμό που κατοικεί σε δήμους και κοινότητες των οποίων ο μεγαλύτερος οικισμός έχει λιγότερους από 2.000 κατοίκους. 'Οταν ο πληθυσμός κάποιας περιοχής έχει 2.000 - 10.000 κατοίκους, ορίζει τον πληθυσμό ως ημιαστικό και πάνω από το μέγεθος αυτό ως αστικό. Κατά συνεκδοχή,

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

αγροτικές περιοχές είναι εκείνες που περιβάλλουν αγροτικούς δήμους ή κοινότητες και αποτελούν τον ζωτικό χώρο τους.

Γενικότερα, όταν γίνεται λόγος για αγροτικές περιοχές, περιλαμβάνονται συνήθως και εκείνες που περιέχουν τους κατά την ΕΣΥΕ ημιαστικούς δήμους ή κοινότητες και γίνεται αντιδιαστολή μόνο από τις αστικές. Έτσι, στο κεφάλαιο αυτό ως αγροτικές περιοχές ή ως αγροτικός χώρος θα νοούνται όλες οι περιοχές που δεν είναι αστικές και δεν ανήκουν στο λειτουργικό περίγυρο των αστικών περιοχών.

Κατά παρέκκλιση από την προηγούμενη διευκρίνιση των όρων, στο προηγούμενο κεφάλαιο έγινε λόγος για Κοινή Αγροτική Πολιτική και όχι για Κοινή Γεωργική Πολιτική, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποιεί τον τελευταίο όρο. Αυτό έγινε για τρεις λόγους: Πρώτον, διότι είχε επικρατήσει επί πολλές δεκαετίες στο παρελθόν να γίνεται λόγος στην Ελλάδα για Αγροτική Πολιτική και όχι για Γεωργική Πολιτική. Η Αγροτική Πολιτική είχε περιεχόμενο ευρύτερο από τη Γεωργική Πολιτική (δηλ. την πολιτική για το γεωργικό τομέα) και περιλάμβανε π.χ. τον αγροτικό εξηλεκτρισμό, την αγροτική οδοποιία κ.λ.π. Ήταν δηλαδή πολιτική για τον αγροτικό χώρο, με έμφαση στη γεωργία που αποτελούσε την κύρια δραστηριότητα στο χοίρο αυτόν. Δεύτερον, διότι οι χειριζόμενοι σήμερα τα σχετικά θέματα αναφέρονται στην CAP (Common Agricultural Policy), παρασυρόμενοι από τα αγγλικά αρχικά, οπότε το ΚΑΠ ανταποκρίνεται ηχητικά περισσότερο και βοηθά στη συνεννόηση. Τρίτον, τέλος, διότι η πολιτική της Ε.Ε. για το γεωργικό τομέα έχει πλέον διευρυνθεί και αναφέρεται και στον αγροτουρισμό, στο περιβάλλον, κ.λ,π., οπότε έχει καταστεί ευρύτερη πολιτική για τον αγροτικό χώρο και δικαιολογεί τον όρο Αγροτική Πολιτική.

Ο όρος ανάπτυξη χρειάζεται επίσης κάποια επεξήγηση. Χωρίς οποιονδήποτε επιθετικό προσδιορισμό, αναφέρεται στη συνολική ανάπτυξη. Δεν αναφέρεται, δηλαδή, μόνο στην οικονομική ανάπτυξη αλλά και στην κοινωνική, πολιτιστική, κ.λ.π. Αναφέρεται ουσιαστικά στην αναβάθμιση, από κάθε άποψη, που έχει ως τελικό αποτέλεσμα τη βελτίωση του επιπέδου ζωής των ανθρώπων και τη βελτίωση του χώρου στον οποίο ζουν και δραστηριοποιούνται.

Μετά την επεξήγηση αυτών των εννοιών, στο κεφάλαιο Αγροτική Ανάπτυξη θα είναι μεν επίκεντρο ο γεωργικός τομέας, αφού έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα στις αγροτικές περιοχές, αλλά θα εξεταστούν και άλλα θέματα που αποτελούν συστατικά στοιχεία της ανάπτυξης του αγροτικού χώρου.