7.5 Η γραφική κλίμακα

Υπάρχει όμως κι άλλος τρόπος παράστασης μιας κλίμακας. Αντί δηλαδή να γράφουμε αριθμητικά την κλίμακα στο σχέδιο, τη συμβολίζουμε γραφικά.

Σχεδιάζουμε ένα ευθύγραμμο τμήμα σ'ένα εμφανές μέρος του σχεδίου. Το υποδιαι- ρούμε σε ίσα μέρη. Καθένα από αυτά αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο πραγματικό μήκος. Τα ίσα αυτά μέρη φέρουν αρίθμηση που ξεκινάει από το 0. Ο αριθμός που υπάρχει δίπλα σε κάθε υποδιαίρεση, δείχνει το πραγματικό μήκος που παριστάνει στο σχέδιο το μήκος της υποδιαίρεσης. Σε κλίμακα π.χ. 1:100 κάθε υποδιαίρεση είναι 1 εκ. και αντιστοιχεί σε 1 μέτρο της πραγματικότητας. Σε κλίμακα 1:50 κάθε υποδιαίρεση είναι 2 εκ. και αντιστοιχεί σε 1 μέτρο της πραγματικότητας. Γι'αυτό γράφουμε πάνω από κάθε υποδιαίρεση τους αριθμούς 1 , 2 , 3 , 4 , 5 κ.τ.λ. που αντιστοιχούν σε 1, 2, 3, 4, 5 μέτρα. Η κλίμακα αυτή ονομάζεται γρα- φική κλίμακα, (εικ. 7.2)

Η γραφική κλίμακα χρησιμοποιείται ως εξής: Για να μετρήσουμε ένα ευθύγραμμο τμήμα του σχεδίου, το μεταφέρουμε με το διαστημόμετρο ή με το διαβήτη πάνω στη γραφική κλί- μακα, τοποθετώντας τη μια ακίδα στο μηδέν. Τότε η άλλη ακίδα δείχνει κατευθείαν το πραγματικό μέγεθος του ευθύγραμμου τμήματος.

Η γραφική κλίμακα έχει μια μεγάλη χρησιμότητα σε σχέση με την αριθμητική. Στις περι- πτώσεις που μας χρειάζεται να σμικρύνουμε ή να μεγεθύνουμε ένα σχέδιο, για να το ανα- παραγάγουμε (π.χ. με φωτογράφιση), η γραφική κλίμακα που είναι πάνω στο σχέδιο αλλάζει και αυτή μέγεθος, ανάλογα, με αποτέλεσμα να μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε, για να καταλάβουμε τις πραγματικές διαστάσεις του σχεδιασμένου αντικειμένου, ενώ αυτό δε συμβαίνει με την αριθμητική κλίμακα. Γι'αυτό και πολλές φορές αναγράφουμε και με τους δύο τρόπους την κλίμακα στο σχέδιο (εικ. 7.3).

Οι κλίμακες σχεδίασης, λοιπόν, συνδέουν το δισδιάστατο σχέδιο με την πραγματι- κότητα. Όλα τα μήκη και οι επιφάνειες του σχεδίου παρουσιάζονται μικρότερα, ίσα ή μεγα- λύτερα από τα πραγματικά (εικ. 7.4).

Δε συμβαίνει όμως το ίδιο με τις γωνίες, που παραμένουν αναλλοίωτες. Δηλαδή, μια γωνία 30° στην πραγματικότητα, σχεδιάζεται 30° και στο σχέδιο (εικ. 7.5).

Δεν πρέπει τέλος να ξεχνάμε ότι, ανεξάρτητα από την κλίμακα σχεδίασης, όλες οι δια- στάσεις που αναγράφονται στο σχέδιο δείχνουν πάντα τα πραγματικά μεγέθη.