Γραμμικό Σχέδιο (Γ Λυκείου Επιλογής) - Βιβλίο Μαθητή
ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΤΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

10

Προβολές στο
αρχιτεκτονικό σχέδιο

10.1 Γενικα

10.1.1 Απεικονίσεις κτιρίων

Ο τρόπος απεικόνισης ενός αντικειμένου ακολουθεί, σε γενικές γραμμές, τις μεθόδους που αναπτύχθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια.

Ειδικά το αρχιτεκτονικό σχέδιο αναφέρεται σε κτιριακές κατασκευές που, σε σχέση με άλλες κατηγορίες αντικειμένων, παρουσιάζουν τις εξής ιδιαιτερότητες:

 

  • είναι σταθερά συνδεδεμένες με το έδαφος
  • έχουν μεγάλο μέγεθος
  • είναι σύνθετες κατασκευές
  • μας ενδιαφέρουν τόσο οι εξωτερικές όσο και οι εσωτερικές πλευρές της κατασκευής και, τέλος,
  • παρουσιάζουν πολλές φορές εικαστικό ενδιαφέρον

 

Η αντιμετώπιση των ιδιαιτεροτήτων αυτών οφηγεί σε:

 

  • διαφοροπόηση στην παράσταση της κάτοψης
  • διαφοροποίηση στη γραμματογραφία
  • απλοποιημένες (σχεδιαστικά) ή και συμβολικές παραστάσεις στοιχείων
  • προσθήκη διαφόρων ειδικών ενδείξεων (προσανατολισμού, υλικών κ.α.)

 

10.1.2 Γραμμογραφία αρχιτεκτονικού σχεδίου

 

ΜΟΡΦΗ ΓΡΑΜΜΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Πλήρης γραμμή χοντρη Ονομάζεται συνήθως γραμμή τομής και αποδίδει τις ορατές ακμές μόνο των επιφανειών τομής των διάφορων στοιχείων. Λέγεται συνήθως γραμμή τομής,* επειδή παριστάνει ακμές τεμνόμενων στοιχείων.
Διακεκομμένη γραμμη Απεικονίζει μη ορατές ακμές στοιχείων, συνήθως των αποτεμνόμενων τμημάτων στις κατόψεις (π.χ. τμήματα κλιμάκων). Διακεκομμένη γραμμη
Αξονική γραμμή λεπτη Χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο αλλά σε πολύ μικρή συχνότητα. Αξονική γραμμη
Πλήρης γραμμή λεπτη Ο βασικός ρόλος της γραμμής αυτής στο αρχιτεκτονικό σχέδιο είναι να απεικονίζει τις ορατές ακμές που προβάλλονται. Επί πλέον χρησιμοποιείται για την απόδοση διαστάσεων και ως βοηθητική. Γραμμή προβολής ή γραμμή διαστάσεων ή ακόμη και βοηθητικη
Γραμμή με ελεύθερο χέρι Χρησιμοποιείται για την απόδοση στοιχείων ελεύθερου σχεδίου, όχι όμως με σταθερή σχέση πάχους προς τις άλλες γραμμές, όπως προβλέπεται στο τεχνικό σχέδιο γενικά. Δεν υπάρχει ιδιαίτερη αναφορά.
Αξονική γραμμή χοντρη Χρησιμοποιείται για την απεικόνιση της θέσης του ίχνους του ή των επιπέδων τομής στο επίπεδο προβολής και παρουσιάζεται στα σχέδια των κατόψεων. Γραμμή παράστασης ίχνους τομής ή απλώς γραμμή τομής*.
* Στην πράξη, επειδή είναι κοινή η ονομασία "γραμμή τομής" για τις δύο γραμμές, τη γραμμή που παριστάνει ακμή επιφάνειας τομής και τη γραμμή παράστασης ίχνους τομής, η διάκριση γίνεται από τα συμφραζόμενα. Στο βιβλίο αυτό, για την αποφυγή λαθών ή παρερμηνειών, με τον όρο "γραμμή τομής" θα εννοούμε στο εξής αποκλειστικά την πλήρη χοντρή γραμμή που παριστάνει ακμή επιφάνειας τομής.

 

Οι επιφάνειες τομής μπορούν να διαφοροποιούνται επί πλέον:

  • είτε με διαγράμμιση υπό κλίση 45°
  • είτε με τονική διαβάθμιση (π.χ. με ράστερ)
  • ή, τέλος, με απεικόνιση, όπου είναι δυνατό, του συμβολισμού των υλικών από τα οποία αποτελείται κάθε στοιχείο ή μέρος του.

 

10.1.3 Προϋποθέσεις - τρόπος εργασίας

 

I. Προϋποθέσεις

Για να σχεδιάσουμε την κάτοψη, την τομή και την όψη ενός κτιρίου, πρέπει να έχουμε σαφή εικόνα (ή γνώση) της μορφής όλων των στοιχείων από τα οποία αποτελείται η συγκεκριμένη κατασκευή.

Τα στοιχεία αυτά δίνονται συνήθως με τη μορφή:

1. απλού σκαριφήματος με τις απαραίτητες διαστάσεις, λοιπές ενδείξεις και παρατηρήσεις

2. σκαριφήματος σε κλίμακα με (ή και χωρίς) διαστάσεις και με τις απαραίτητες ενδείξεις και παρατηρήσεις

3. προσχεδίου με (ή και χωρίς) διαστάσεις και με τις απαραίτητες ενδείξεις και παρατηρήσεις.

Τα παραπάνω μπορεί να συνοδεύονται και από οδηγίες γραπτές ή προφορικές.

Τα σκαριφήματα ή σχέδια που δίδονται μπορούν να είναι κατόψεις - τομές - όψεις και ακόμη αξονομετρικές προβολές με πρόσθετα στοιχεία και πληροφορίες (π. χ. υψόμετρα, διαστάσεις).

 

II. Οργάνωση - προετοιμασία

Η εργασία σχεδίασης προϋποθέτει:

i) την προσεκτική ανάγνωση και αναγνώριση όλων των στοιχείων που αναφέρονται στο αντικείμενο το οποίο πρόκειται να σχεδιαστει

ii) την κατανόηση της αντιστοιχίας ανάμεσα στα στοιχεία των σχεδίων της κάτοψης, της τομής και της όψης

iii) τον προσδιορισμό της σειράς των βημάτων με τα οποία θα εκτελεστεί η εργασία.

 

III. Πρακτικές οδηγίες

Η εργασία σχεδίασης αρχίζει συνήθως με την κάτοψη, συνεχίζεται με την τομή και ολοκληρώνεται με την όψη.

Το μέγεθος των σχεδίων σε σχέση με το μέγεθος των χαρτιών που επιλέγουμε καθορίζει το αν η σχεδίαση μιας σειράς σχεδίων (κάτοψη - τομή - όψη) που αφορούν το ίδιο κτίριο θα γίνει στον ίδιο πίνακα (χαρτί) ή σε διαφορετικούς πίνακες.

Όταν έχουμε διαφορετικούς πίνακες, η σχεδίαση της τομής και της όψης πρέπει να έχει ως αφετηρία το σχέδιο της κάτοψης. Μας εξυπηρετεί, πριν από την καθαυτό εργασία σχεδίασης, να τοποθετήσουμε το σχέδιο της κάτοψης επάνω στην πινακίδα σχεδίασης, με τρόπο ώστε να βρίσκεται προς το μέρος μας η πλευρά που θα σχεδιάσουμε.

Η οργάνωση των σχεδίων κάτοψης - τομής - όψης σε εναν πίνακα πρέπει να αντιμετωπίζεται πριν από κάθε άλλη ενέργεια, έτσι ώστε να προβλέπεται ο απαραίτητος χώρος για καθε σχέδιο, καθώς και για όλα τα απαιτούμενα στοιχεία, τίτλους, προσανατολισμό, διαστάσεις κ.ο.κ.

Η τοποθέτηση των σχεδίων και των συνακόλουθων στοιχείων τους στον πίνακα σχεδίασης πρέπει να λαμβάνει υπόψη τους κανονισμούς, χωρίς όμως να παραβλέπεται η αισθητική ποιότητα του τελικού αποτελέσματος.

 

IV. Πορεία εργασίας

Η εργασία σχεδίασης αρχίζει συνήθως με την κάτοψη, συνεχίζεται με την τομή και ολοκληρώνεται με την όψη.

Η εργασία σχεδίασης πρέπει να πραγματοποιείται σε βήματα, με τη σταδιακή προσέγγιση της τελικής μορφής του σχεδίου. Στην αρχή προσδιορίζεται η μορφή του συνόλου (περίγραμμα κτιρίου) και στη συνέχεια διαμορφώνονται οι επιμέρους χώροι με τα στοιχεία (τοίχους, ανοίγματα κ. ά.) που τους συγκροτούν. Συμπληρώνεται, τέλος, με τις απαραίτητες ενδείξεις (διαστάσεις, τίτλους, σύμβολα, διαγραμμίσεις κ.ά.).

Γενικά, η σχεδίαση πραγματοποιείται σε δύο φάσεις. Στην α' φάση εργαζόμαστε με στόχο "το στήσιμο" του σχεδίου. Στη δεύτερη φάση, και αφού προηγηθεί προσεκτικός έλεγχος, ώστε να είναι δυνατό να γίνουν "ανώδυνα" τυχόν συμπληρώσεις και διορθώσεις, δίνουμε στο σχέδιο την οριστική μορφή του.