Μαθηματικά (A' Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Μέρος Β' - Κεφάλαιο 1ο - Βασικές γεωμετικές έννοιες
 
Β.1.5. Μέτρηση, σύγκριση και ισότητα γωνιών – Διχοτόμος γωνίας
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Ένας πατέρας και ο γιος του γυμνάζονται και κάνουν τις ίδιες ασκήσεις.

 

Εικόνα
  • Μπορείς να βρεις εάν οι γωνίες, που σχηματίζουν τα πόδια τους στην ίδια ακριβώς στάση που έχουν στο διπλανό σχήμα είναι ίσες;
  • Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου σχετικά με τη σύγκριση του ανοίγματος των ποδιών τους.

Εικόνα

 
Θυμόμαστε - Μαθαίνουμε
Εικόνα
  • Η μέτρηση των γωνιών γίνεται με το μοιρογνωμόνιο.
  • Ο αριθμός που προκύπτει από τη μέτρηση ονομάζεται μέτρο της γωνίας.
  • Μονάδα μέτρησης των γωνιών είναι η μοίρα, που γράφεται: 1ο.
  • Είναι: 1ο = 60΄ (πρώτα λεπτά) και 1΄ = 60΄΄ (δεύτερα λεπτά).

 

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι:

 
  • Κάθε γωνία έχει μοναδικό μέτρο που εξαρτάται μόνο από το "άνοιγμα" των πλευρών της.
  • Αν δύο γωνίες έχουν το ίδιο μέτρο είναι ίσες.
  • Στο εξής με Εικόναή Εικόνα θα συμβολίζουμε τη γωνία και το μέτρο της.
Εικόνα
 
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Εικόνα
 

 
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
Εικόνα Να γίνει σύγκριση δύο γωνιών με ένα διαφανές χαρτί.

Μικροπείραμα

Εικόνα

 

Εικόνα
  • Αποτυπώνουμε τη γωνία Εικόνα στο διαφανές χαρτί.
    Εικόνα
  • Τοποθετούμε το αποτύπωμα πάνω στη γωνία Εικόνα έτσι, ώστε το Ο να ταυτιστεί με το Κ και η πλευρά ΟΑ με τη ΚΛ. Τότε μία μόνο από τις παρακάτω τρεις περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί.

 

1η περίπτωση 2η περίπτωση 3η περίπτωση
Εικόνα Εικόνα Εικόνα
Εικόνα Εικόνα Εικόνα
Εικόνα

Να συγκριθούν οι προσκείμενες στη βάση γωνίες ενός ισοσκελούς τριγώνου.

Εικόνα

Το ισοσκελές τρίγωνο έχει δύο πλευρές ίσες, δηλαδή ΑΒ = ΑΓ. Με το διαφανές χαρτί συγκρίνουμε τις προσκείμενες στη βάση γωνίες και .

Εικόνα
  Διαπιστώνουμε ότι:
  • Οι προσκείμενες στη βάση ισοσκελούς τριγώνου γωνίες είναι ίσες.

    Μικροπείραμα

Εικόνα Όπως κάθε ευθύγραμμο τμήμα έχει ένα σημείο, το μέσο του, που το διαιρεί σε δύο ίσα μέρη, έτσι και κάθε γωνία έχει μία ημιευθεία στο εσωτερικό της, που τη χωρίζει σε δύο ίσες γωνίες.
  • Διχοτόμος γωνίας ονομάζεται η ημιευθεία που έχει αρχή την κορυφή της γωνίας και τη χωρίζει σε δύο ίσες γωνίες.

    Μικροπείραμα

Εικόνα
Εικόνα Δίνεται μια γωνία Εικόνα. Να κατασκευαστεί η διχοτόμος της.
Εικόνα

 

 

1ος τρόπος: Με το μοιρογνωμόνιο

Μετράμε τη γωνία Εικόνα και βρίσκουμε το μέτρο της Εικόνα. Σχεδιάζουμε μια ημιευθεία Οz, μέσα στη γωνία, ώστε να προκύψει η γωνία Εικόνα, που έχει την ίδια κορυφή Ο, κοινή πλευρά Οx και μέτρο Εικόνα.

Τότε και η γωνία Εικόναθα έχει μέτρο: Εικόνα

Εικόνα
 
  • Άρα η ημιευθεία Οz είναι η διχοτόμος της γωνίας, διότι τη χωρίζει σε δύο ίσες γωνίες.
 

2ος τρόπος: Με δίπλωση χαρτιού

Σχεδιάζουμε τη γωνία σε ένα φύλλο χαρτιού σχεδίασης. Το διπλώνουμε με τέτοιο τρόπο, ώστε η ευθεία της τσάκισης να περάσει από την κορυφή της γωνίας και ταυτόχρονα η μία πλευρά της γωνίας να συμπέσει με την άλλη πλευρά της. Τότε η ευθεία της τσάκισης σχηματίζει με τις πλευρές της γωνίας δύο ίσες γωνίες, αφού με τη δίπλωση συνέπεσαν.

Άρα η ευθεία αυτή είναι η διχοτόμος της γωνίας.

Εικόνα

 

 
 
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Εικόνα

 

Από τι εξαρτάται το μέγεθος μιας γωνίας; (Τοποθέτησε ένα "x" στη θέση που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση).

Εικόνα Από το "άνοιγμα" των πλευρών της Εικόνα Από το μήκος των πλευρών
Εικόνα Και από τα δύο παραπάνω.  
Εικόνα
Εικόνα

Σχεδίασε μια γωνία Εικόνα = 76ο. Να γράψεις μια ημιευθεία Οz που να χωρίζει τη γωνία Εικόνα σε δύο γωνίες, από τις οποίες η μία να είναι 56ο.

Εικόνα Σχεδίασε τις γωνίες Εικόνα= 48ο, Εικόνα= 72ο, Εικόνα= 17ο, Εικόνα = 6ο, Εικόνα = 90ο, Εικόνα = 170ο.
Εικόνα

Να βρεις το μέτρο των παρακάτω γωνιών:

Εικόνα

Εικόνα

Να συγκρίνεις τις γωνίες και να τις γράψεις κατά σειρά από τη μεγαλύτερη προς τη μικρότερη.

Εικόνα

Εικόνα

Με το διαφανές χαρτί να συγκρίνεις τις γωνίες:
Εικόνα

 

Εικόνα Σχημάτισε γωνίες (α) 48ο, (β) 72ο και (γ) 144ο και σχεδίασε τις διχοτόμους αυτών.
 

Μικροπείραμα

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

Εικόνα

Σχεδίασε την πορεία μιας ακτίνας φωτός, η οποία προσπίπτει σε καθρέπτη και αντανακλάται.

Μικροπείραμα

Εικόνα
Εικόνα Σχεδίασε τη κίνηση μιας μπάλας μπιλιάρδου που κάνει μέχρι και τέσσερις ανακλάσεις στις πλευρές του μπιλιάρδου.