|
ΑΙΜΩΝ
|
|
|
Πάτερ, σός εἰμι· καὶ σύ μοι γνώμας ἔχων
χρηστὰς ἀπορθοῖς, αἷς ἔγωγ᾽ ἐφέψομαι.
Ἐμοὶ γὰρ οὐδεὶς ἀξιώσεται γάμος
μείζων φέρεσθαι σοῦ καλῶς ἡγουμένου. |
635 |
| ΚΡ. |
Οὕτω γάρ, ὦ παῖ, χρὴ διὰ στέρνων ἔχειν, |
|
| |
γνώμης πατρῴας πάντ᾽ ὄπισθεν ἑστάναι. |
640 |
| |
Τούτου γὰρ οὕνεκ᾽ ἄνδρες εὔχονται γονὰς
κατηκόους φύσαντες ἐν δόμοις ἔχειν,
ὡς καὶ τὸν ἐχθρὸν ἀνταμύνωνται κακοῖς
καὶ τὸν φίλον τιμῶσιν ἐξ ἴσου πατρί. |
|
| |
Ὅστις δ᾽ ἀνωφέλητα φιτύει τέκνα, |
645 |
| |
τί τόνδ᾽ ἂν εἴποις ἄλλο πλὴν αὑτῷ πόνους
φῦσαι, πολὺν δὲ τοῖσιν ἐχθροῖσιν γέλων;
Μή νύν ποτ᾽, ὦ παῖ, τὰς φρένας γ᾽ ὑφ᾽ ἡδονῆς
γυναικὸς οὕνεκ᾽ ἐκβάλῃς, εἰδὼς ὅτι |
|
| |
ψυχρὸν παραγκάλισμα τοῦτο γίγνεται,
γυνὴ κακὴ ξύνευνος ἐν δόμοις. Τί γὰρ
γένοιτ᾽ ἂν ἕλκος μεῖζον ἢ φίλος κακός;
Ἀλλὰ πτύσας ὡσεί τε δυσμενῆ μέθες
τὴν παῖδ᾽ ἐν Ἅιδου τήνδε νυμφεύειν τινί. |
650 |
| |
Ἐπεὶ γὰρ αὐτὴν εἷλον ἐμφανῶς ἐγὼ |
655 |
| |
πόλεως ἀπιστήσασαν ἐκ πάσης μόνην,
ψευδῆ γ᾽ ἐμαυτὸν οὐ καταστήσω πόλει,
ἀλλὰ κτενῶ. Πρὸς ταῦτ᾽ ἐφυμνείτω Δία
ξύναιμον· εἰ γὰρ δὴ τά γ᾽ ἐγγενῆ φύσει |
|
| |
ἄκοσμα θρέψω, κάρτα τοὺς ἔξω γένους. |
660 |
| |
Ἐν τοῖς γὰρ οἰκείοισιν ὅστις ἔστ᾽ ἀνὴρ
χρηστός, φανεῖται κἀν πόλει δίκαιος ὤν.
Ὅστις δ᾽ ὑπερβὰς ἢ νόμους βιάζεται
ἢ τοὐπιτάσσειν τοῖς κρατοῦσιν νοεῖ, |
|
| |
οὐκ ἔστ᾽ ἐπαίνου τοῦτον ἐξ ἐμοῦ τυχεῖν. |
665 |
| |
Ἀλλ᾽ ὃν πόλις στήσειε, τοῦδε χρὴ κλύειν
καὶ σμικρὰ καὶ δίκαια καὶ τἀναντία.
Καὶ τοῦτον ἂν τὸν ἄνδρα θαρσοίην ἐγὼ
καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ᾽ ἂν ἄρχεσθαι θέλειν, |
|
| |
δορός τ᾽ ἂν ἐν χειμῶνι προστεταγμένον |
670 |
| |
μένειν δίκαιον κἀγαθὸν παραστάτην.
Ἀναρχίας δὲ μεῖζον οὐκ ἔστιν κακόν·
αὕτη πόλεις ὄλλυσιν, ἥδ᾽ ἀναστάτους
οἴκους τίθησιν, ἥδε συμμάχου δορὸς |
|
| |
τροπὰς καταρρήγνυσι· τῶν δ᾽ ὀρθουμένων
σῴζει τὰ πολλὰ σώμαθ᾽ ἡ πειθαρχία.
Οὕτως ἀμυντέ᾽ ἐστὶ τοῖς κοσμουμένοις,
κοὔτοι γυναικὸς οὐδαμῶς ἡσσητέα·
κρεῖσσον γάρ, εἴπερ δεῖ, πρὸς ἀνδρὸς ἐκπεσεῖν, |
675 |
| |
κοὐκ ἂν γυναικῶν ἥσσονες καλοίμεθ᾽ ἄν. |
680 |
| ΧΟ. |
Ἡμῖν μέν, εἰ μὴ τῷ χρόνῳ κεκλέμμεθα,
λέγειν φρονούντως ὧν λέγεις δοκεῖς πέρι |
|
| ΑΙ. |
Πάτερ, θεοὶ φύουσιν ἀνθρώποις φρένας,
πάντων ὅσ᾽ ἐστὶ χρημάτων ὑπέρτατον· |
|
| |
Ἐγὼ δ᾽ ὅπως σὺ μὴ λέγεις ὀρθῶς τάδε, |
685 |
| |
οὔτ᾽ ἂν δυναίμην μήτ᾽ ἐπισταίμην λέγειν·
γένοιτο μεντἂν χἀτέρῳ καλῶς ἔχον.
Σοῦ δ᾽ οὖν πέφυκα πάντα προσκοπεῖν ὅσα
λέγει τις ἢ πράσσει τις ἢ ψέγειν ἔχει· |
|
| |
τὸ γὰρ σὸν ὄμμα δεινὸν ἀνδρὶ δημότῃ |
690 |
| |
λόγοις τοιούτοις, οἷς σὺ μὴ τέρψῃ κλύων.
Ἐμοὶ δ᾽ ἀκούειν ἔσθ᾽ ὑπὸ σκότου τάδε,
τὴν παῖδα ταύτην οἷ᾽ ὀδύρεται πόλις,
πασῶν γυναικῶν ὡς ἀναξιωτάτη |
|
| |
κάκιστ᾽ ἀπ᾽ ἔργων εὐκλεεστάτων φθίνει·
ἥτις τὸν αὑτῆς αὐτάδελφον ἐν φοναῖς
πεπτῶτ᾽ ἄθαπτον μήθ᾽ ὑπ᾽ ὠμηστῶν κυνῶν
εἴασ᾽ ὀλέσθαι μήθ᾽ ὑπ᾽ οἰωνῶν τινος·
οὐχ ἥδε χρυσῆς ἀξία τιμῆς λαχεῖν; |
695 |
| |
τοιάδ᾽ ἐρεμνὴ σῖγ᾽ ἐπέρχεται φάτις.
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς, πάτερ,
οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον·
τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις
ἄγαλμα μεῖζον ἢ τί πρὸς παίδων πατρί; |
700 |
| |
Μή νυν ἓν ἦθος μοῦνον ἐν σαυτῷ φόρει,
ὡς φῂς σύ, κοὐδὲν ἄλλο, τοῦτ᾽ ὀρθῶς ἔχειν·
ὅστις γὰρ αὐτὸς ἢ φρονεῖν μόνος δοκεῖ,
ἢ γλῶσσαν ἣν οὐκ ἄλλος ἢ ψυχὴν ἔχειν,
οὗτοι διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί. |
705 |
| |
Ἀλλ᾽ ἄνδρα, κεἴ τις ᾖ σοφός, τὸ μανθάνειν
πόλλ᾽ αἰσχρὸν οὐδὲν καὶ τὸ μὴ τείνειν ἄγαν.
Ὁρᾷς παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις ὅσα
δένδρων ὑπείκει, κλῶνας ὡς ἐκσῴζεται,
τὰ δ᾽ ἀντιτείνοντ᾽ αὐτόπρεμν᾽ ἀπόλλυται. |
710 |
| |
Αὔτως δὲ ναὸς ὅστις ἐγκρατῆ πόδα
τείνας ὑπείκει μηδέν, ὑπτίοις κάτω
στρέψας τὸ λοιπὸν σέλμασιν ναυτίλλεται.
Ἀλλ᾽ εἶκε θυμῷ καὶ μετάστασιν δίδου.
Γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ᾽ ἐμοῦ νεωτέρου |
715 |
| |
πρόσεστι, φήμ᾽ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
φῦναί τιν᾽ ἄνδρα πάντ᾽ ἐπιστήμης πλέων·
εἰ δ᾽ οὖν, φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν,
καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν |
720 |
| ΧΟ. |
Ἄναξ, σέ τ᾽ εἰκός, εἴ τι καίριον λέγει, |
|
| |
μαθεῖν, σέ τ᾽ αὖ τοῦδ᾽· εὖ γὰρ εἴρηται διπλῇ. |
725 |
| ΚΡ. |
Οἱ τηλικοίδε καὶ διδαξόμεσθα δὴ
|
|
| |
φρονεῖν ὑπ᾽ ἀνδρὸς τηλικοῦδε τὴν φύσιν;
|
|
| ΑΙ. |
Μηδὲν τὸ μὴ δίκαιον· εἰ δ᾽ ἐγὼ νέος,
|
|
| |
οὐ τὸν χρόνον χρὴ μᾶλλον ἢ τἄργα σκοπεῖν. |
|
| ΚΡ. |
Ἔργον γάρ ἐστι τοὺς ἀκοσμοῦντας σέβειν; |
730 |
| ΑΙ. |
Οὐδ᾽ ἂν κελεύσαιμ᾽ εὐσεβεῖν ἐς τοὺς κακούς. |
|
| ΚΡ. |
Οὐχ ἥδε γὰρ τοιᾷδ᾽ ἐπείληπται νόσῳ; |
|
| ΑΙ. |
Οὔ φησι Θήβης τῆσδ᾽ ὁμόπτολις λεώς. |
|
| ΚΡ. |
Πόλις γὰρ ἡμῖν ἁμὲ χρὴ τάσσειν ἐρεῖ; |
|
| ΑΙ. |
Ὁρᾷς τόδ᾽ ὡς εἴρηκας ὡς ἄγαν νέος; |
735 |
| ΚΡ. |
Ἄλλῳ γὰρ ἢ ᾽μοὶ χρή με τῆσδ᾽ ἄρχειν χθονός; |
|
| ΑΙ. |
Πόλις γὰρ οὐκ ἔσθ᾽ ἥτις ἀνδρός ἐσθ᾽ ἑνός. |
|
| ΚΡ. |
Οὐ τοῦ κρατοῦντος ἡ πόλις νομίζεται; |
|
| ΑΙ. |
Καλῶς ἐρήμης γ᾽ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις μόνος. |
|
| ΚΡ. |
Ὅδ᾽, ὡς ἔοικε, τῇ γυναικὶ συμμαχεῖ. |
740 |
| ΑΙ. |
Εἴπερ γυνὴ σύ· σοῦ γὰρ οὖν προκήδομαι. |
|
| ΚΡ. |
Ὦ παγκάκιστε, διὰ δίκης ἰὼν πατρί; |
|
| ΑΙ. |
Οὐ γὰρ δίκαιά σ᾽ ἐξαμαρτάνονθ᾽ ὁρῶ. |
|
| ΚΡ. |
Ἁμαρτάνω γὰρ τὰς ἐμὰς ἀρχὰς σέβων; |
|
| ΑΙ. |
Οὐ γὰρ σέβεις, τιμάς γε τὰς θεῶν πατῶν. |
745 |
| ΚΡ. |
Ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ γυναικὸς ὕστερον. |
|
| ΑΙ. |
Οὔ τἂν ἕλοις ἥσσω γε τῶν αἰσχρῶν ἐμέ. |
|
| ΚΡ. |
Ὁ γοῦν λόγος σοι πᾶς ὑπὲρ κείνης ὅδε. |
|
| ΑΙ. |
Καὶ σοῦ γε κἀμοῦ, καὶ θεῶν τῶν νερτέρων. |
|
| ΚΡ. |
Ταύτην ποτ᾽ οὐκ ἔσθ᾽ ὡς ἔτι ζῶσαν γαμεῖς. |
750 |
| ΑΙ. |
Ἥδ᾽ οὖν θανεῖται καὶ θανοῦσ᾽ ὀλεῖ τινα. |
|
| ΚΡ. |
Ἦ κἀπαπειλῶν ὧδ᾽ ἐπεξέρχῃ θρασύς; |
|
| ΑΙ. |
Τίς δ᾽ ἔστ᾽ ἀπειλὴ πρὸς κενὰς γνώμας λέγειν; |
|
| ΚΡ. |
Κλαίων φρενώσεις, ὢν φρενῶν αὐτὸς κενός. |
|
| ΑΙ. |
Εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ᾽, εἶπον ἄν σ᾽ οὐκ εὖ φρονεῖν. |
755 |
| ΚΡ. |
Γυναικὸς ὢν δούλευμα, μὴ κώτιλλέ με. |
|
| ΑΙ. |
Βούλει λέγειν τι καὶ λέγων μηδὲν κλύειν; |
|
| ΚΡ. |
Ἄληθες; ἀλλ᾽ οὐ τόνδ᾽ Ὄλυμπον, ἴσθ᾽ ὅτι, |
|
| |
χαίρων ἐπὶ ψόγοισι δεννάσεις ἐμέ. |
|
| |
Ἄγαγε τὸ μῖσος, ὡς κατ᾽ ὄμματ᾽ αὐτίκα |
760 |
| |
παρόντι θνῄσκῃ πλησία τῷ νυμφίῳ. |
|
| ΑΙ. |
Οὐ δῆτ᾽ ἔμοιγε, τοῦτο μὴ δόξῃς ποτέ,
οὔθ᾽ ἥδ᾽ ὀλεῖται πλησία, σύ τ᾽ οὐδαμᾷ
τοὐμὸν προσόψει κρᾶτ᾽ ἐν ὀφθαλμοῖς ὁρῶν, |
|
| |
ὡς τοῖς θέλουσι τῶν φίλων μαίνῃ ξυνών. |
765 |
| 635 |
ἔχω χρηστὰς γνώμας |
έχω σωστές σκέψεις, σκέπτομαι ορθά |
| |
ἀπορθοῖς (ἀπορθόω -ῶ) |
με κατευθύνεις, καθοδηγείς σωστά |
| |
αἷς ἔγωγ' ἐφέψομαι |
τις οποίες εγώ, βέβαια, θα ακολουθήσω |
| |
οὐδείς.....φέρεσθαι σοῦ καλῶς ἡγουμένου (β΄ όρος σύγκρισης) |
κανένα γάμο δε θα θεωρήσω τόσο σπουδαίο, ώστε να τον βάλω πάνω από τη δική σου συνετή καθοδήγηση |
| |
χρὴ διὰ στέρνων ἔχειν |
αυτή τη γνώμη πρέπει να έχεις |
| |
διὰ στέρνων ἔχω (περίφρ.) |
φρονῶ, διάκειμαι |
| 640 |
ἑστάναι (αντί ἑστηκέναι) |
επξγ. του οὕτω |
| |
γνώμης πατρῴας πάντ' (αιτ. αναφ.) ὄπισθεν ἑστάναι |
να ακολουθείς σ' όλα την πατρική συμβουλή (η μεταφορά από την στρατιωτική παράταξη) |
| |
γοναὶ κατήκοοι |
υπάκουα παιδιά |
| |
φύσαντες (φύω) |
να αποκτήσουν, να γεννήσουν |
| |
δόμος (<δέμω) |
σπίτι, θάλαμος, παλάτι |
| |
ὡς ἀνταμύνωνται κακοῖς |
για να εκδικούνται τους εχθρούς |
| |
ἐξ ἴσου πατρὶ (= ὥσπερ ὁ πατὴρ ἀνταμύνεται καὶ τιμᾷ) |
όπως ακριβώς ο πατέρας |
| |
ἀνωφέλητα φιτύει τέκνα |
γεννάει παιδιά άχρηστα |
| |
τί τόνδ' ἄν εἴποις......φῦσαι |
η συντακτ. σειρά: τί ἄλλο εἴποις ἂν φῦσαι τόνδ' πλὴν πόνους αὑτῷ = τι άλλο θα λεγες πως γέννησε αυτός (ο άνθρωπος) παρά βάσανα για τον εαυτό του |
| |
γέλων (ποιητ. αντί γέλωτα) |
γέλιο |
| |
μὴ νύν ποτ'.......ἐκβάλῃς |
η συντακτ. σειρά: μὴ ποτ' ἐκβάλῃς τὰς φρένας γ' ὑφ ἡδονῆς γυναικὸς οὕνεκα (αντί ἕνεκα) = ποτέ να μην αλλάξεις τις τιορινές σου σκέψεις από έρωτα για μια γυναίκα |
| |
εἰδὼς (μτχ. ενεστ. του ρ. οἶδα) |
γνωρίζοντας |
| 650 |
ψυχρόν παραγκάλισμα |
παγερό αγκάλιασμα |
| |
γυνὴ (επξγ. στο τοῦτο) κακὴ ξύνευνος (κατηγ.) |
μια γυναίκα όταν είναι κακή σύζυγος |
| |
ἕλκος μεῖζον |
μεγαλύτερη πληγή |
| |
πτύσας (αντί ἀποπτύσας) |
περιφρονώντας |
| |
ὡσεὶ δυσμενῆ (ενν. οὖσαν) |
σαν να ήταν εχθρός σου |
| |
μέθες (μεθίημι) τὴν παῖδα τήνδε ἐν Ἅιδου (ενν. οἴκῳ) |
άφησε αυτήν την κόρη στον Άδη |
| |
νυμφεύω τινὶ = νυμφεύομαι |
παντρεύομαι |
| |
εἷλον (αἱρέω -ῶ) ἐμφανῶς |
την έπιασα επ' αυτοφώρω |
| |
ἐκ πάσης πόλεως |
= ἐκ πάντων τῶν πολιτῶν |
| |
ἀπιστήσασαν (κτγρμ. μτχ.) |
να παραβαίνει τη διαταγή μου |
| |
ψευδῆ γ'.....πόλει |
δε θα βγω ψεύτης μπροστά σ' όλους τους πολίτες |
| |
κτενῶ |
θα την θανατώσω |
| |
πρὸς ταῦτα |
γι' αυτά |
| |
ἐφυμνέω -ῶ |
επικαλούμαι |
| |
ξύναιμον Δία |
τον Δία τον προστάτη της συγγένειας |
| |
τὰ ἐγγενῆ (ἐν + γένος) φύσει |
τους φυσικούς συγγενείς |
| 660 |
ἄκοσμα (προλ. κατηγ.) |
ώστε να είναι απείθαρχοι |
| |
κάρτα (= λίαν) τοὺς ἔξω
γένους (θρέψω ἀκόσμους) |
θα ανέχομαι πολύ πιο απείθαρχους τους ξένους |
| |
ἐν τοῖς οἰκείοις |
στους δικούς του |
| |
ὅστις......βιάζεται (αναφ.
- υποθ. πρότ.) |
αν κάποιος παραβιάζει |
| |
ὑπερβὰς (ὑπερβαίνω) |
ξεπερνώντας τα όρια, αυθαιρετώντας |
| |
τοὐπιτάσσειν
(= τὸ ἐπιτάσσειν)......νοεῖ |
σχεδιάζει να δίνει διαταγές σ' αυτούς που κυβερνούν (υπερβολή) |
| |
οὐκ ἔστιν (= οὐχ οἷόν τ' ἐστι) |
δεν είναι δυνατό |
| |
τυγχάνω ἐπαίνου (παρά τινος) |
επαινούμαι από κάποιον |
| |
ὅν...στήσειε (= ὃν ἄν.....στήσῃ, ευκτ. αντί υποτ.) |
όποιον εκλέξει η πόλη άρχοντα |
| |
τοῦδε χρὴ κλύειν |
πρέπει να τον υπακούουν όλοι |
| |
καὶ σμικρά.....καὶ τἀναντία |
αιτ. αναφοράς |
| |
καὶ τοῦτον ἄν......θέλειν |
η συντακτ. σειρά: καὶ ἐγὼ θαρσοίην ἂν τοῦτον τὸν ἄνδρα θέλειν ἂν καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ' ἄρχεσθαι = και εγώ θα μπορούσα να πιστέψω ότι ένας τέτοιος άνδρας θα είχε τη θέληση και να κυβερνά καλά και καλά να κυβερνιέται |
| 670 |
δορός τ' ἐν χειμῶνι (μεταφ.)
δορὸς (= δόρατος), τὸ δόρυ |
στη θύελλα της μάχης |
| |
προστεταγμένον |
εάν έχει παραταχθεί |
| |
μένειν ἂν (= μένοι ἂν) |
ότι θα έμενε |
| |
δίκαιος κἀγαθὸς παραστάτης |
πιστός και γενναίος σύντροφος |
| |
ἀνάστατον τίθημι |
καταστρέφω |
| |
σύμμαχον δόρυ |
συμμαχικός στρατός |
| |
τροπάς καταρρήγνυσι |
το πλήρες: καταρρηγνῦσα τὰς τάξεις ποιεῖ τρέπεσθαι εἰς φυγὴν = κάνει να σπάσει η παράταξη και να τραπεί σε άτακτη φυγή ο στρατός |
| |
τῶν ὀρθουμένων (αρσ. γέν.) |
αυτών που πειθαρχούν, που μένουν σταθεροί στη θέση τους |
| |
τὰ πολλὰ σώματα |
τους πολλούς |
| |
ἀμυντέ᾽ ἐστὶ (= ἀμυντέον ἐστι) |
πρέπει να υπερασπίζεται κανείς |
| |
τὰ κοσμούμενα |
τα (βασιλικά) διατάγματα, τους νόμους |
| |
κοὔτοι (καὶ οὔτοι)....ἡσσητέα
(= ἡσσητέον ἐστι) |
και με κανένα τρόπο δεν πρέπει να νικιέται ένας άντρας από μια γυναίκα |
| |
κρεῖσσόν (ἐστι) πρὸς
ἀνδρὸς ἐκπεσεῖν (τῆς ἀρχῆς) |
είναι προτιμότερο να χάσουμε την εξουσία από έναν άντρα |
| 680 |
κοὐκ ἄν... καλοίμεθ᾽ ἄν |
η επανάληψη του δυνητικού ἂν για έμφαση |
| |
ἥσσονες γυναικῶν |
κατώτεροι από γυναίκες |
| |
εἰ μή....κεκλέμμεθα |
αν από τα γηρατειά δεν έχουμε χάσει το νου |
| |
ὧν λέγεις πέρι |
αντί περὶ τούτων, ἂ λέγεις |
| |
δοκεῖς φρονούντως λέγειν |
φαίνεσαι ότι μιλάς σωστά |
| |
φρένας, (ἡ φρὴν - φρενὸς) |
τον νου (ο νους, το μυαλό, σύνεση) |
| |
φύουσιν φρένας |
προικίζουν με μυαλό, με φρόνηση |
| |
ὑπέρτατον πάντων χρημάτων |
το πιο πολύτιμο από όλα τα πράγματα |
| |
ὅπως σὺ μὴ.....τάδε
(= ὅτι....σχ. αποσιώπησης) |
ειδική πρότ., αντικ. στο λέγειν |
| |
οὔτ' ἂν δυναίμην μήτ᾽ ἐπισταίμην λέγειν |
ούτε θα μπορούσα και μακάρι να μη μάθω να πω (παράλλαξη, εναλλαγή δυνητ. και ευχετ. ευκτ.) |
| |
γένοιτο μεντἄν (μέντοι ἂν) χἀτέρω καλῶς ἔχον (ενν. τι) |
θα μπορούσε όμως και κάποιος άλλος να έχει κάποια σωστή σκέψη |
| |
δ᾽ οὖν |
όπως και να 'ναι, πάντως |
| |
πέφυκα προσκοπεῖν σοῦ |
από τη φύση μου έχω χρέος να προσέχω από πριν για σένα |
| 690 |
τὸ σὸν ὄμμα (‹ὁράω) δεινὸν |
το βλέμμα σου προκαλεί φόβο |
| |
οἷς σύ........κλύων (οἷς,
έλξη, αντί οὓς) |
ώστε να μη ευχαριστιέσαι, ακούγοντας αυτά (τα λόγια) |
| |
ὑπὸ σκότου (αντί λάθρα) |
εξαιτίας της ασημότητας της θέσης μου |
| |
οἷ(α) (επίρρ.) ὀδύρεται πόλις
(πλάγια ερώτ., επξγ. στο τάδε) |
πόσο δηλαδή η πόλη θρηνεί την κόρη αυτή |
| |
ὡς......φθίνει (πλάγια ερώτ.,
επξγ. στο οἷ(α) ὀδύρεται) |
λέγοντας πόσο ατιμωτικά πεθαίνει, σαν να ήταν η χειρότερη από όλες τις γυναίκες, για μια τόσο ένδοξη πράξη |
| |
ἥτις......οἰωνῶν τινος |
αναφορ. - αιτιολ. πρότ. |
| |
ἐν φοναῖς πεπτῶτα (αντί
πεπτωκότα) ἄθαπτον |
πεσμένο μέσα στο αίμα άταφο |
| |
φοναί, αἱ (ποιητ. λ.) |
ο αιματηρός φόνος, η σφαγή |
| |
ὠμηστὴς κύων |
ωμοφάγο, άγριο σκυλί |
| |
μήθ᾽ ὑπό τινος οἰωνῶν |
ούτε από κάποιο όρνιο |
| |
οὐχ ἥδε.....λαχεῖν (= οὐχ ἥδε
ἀξία λαχεῖν χρυσῆς τιμῆς;) |
δεν αξίζει αυτή να τιμηθεί με λαμπρή τιμή; |
| |
λαχεῖν (λαγχάνω> ν.ε. λαχνός) |
απαρ. αναφ., εξαρτάται από τη λ. ἀξία |
| 700 |
ἐρεμνὸς (<ἔρεβος = σκοτάδι) |
σκοτεινός |
| |
τοιάδ'.......φάτις (προσωπ.) |
τέτοια φήμη σκοτεινή κυκλοφορεί κρυφά |
| |
σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς
(β΄ όρος συγκρ.) |
από τη δική σου ευτυχία, εάν εσύ ευτυχείς |
| |
κτῆμα τιμιώτερον |
πολυτιμότερο απόκτημα, αγαθό |
| |
τί γὰρ πατρός......μεῖζον |
η συντακτ. σειρά: τί γὰρ ἄγαλμα μεῖζόν (ἐστι) τέκνοις εὐκλείας θάλλοντος πατρὸς = γιατί ποια χαρά είναι μεγαλύτερη για τα παιδιά από τη δόξα του ευτυχισμένου πατέρα |
| |
ἄγαλμα, τὸ |
αγλάισμα, κόσμημα, χαρά |
| |
θάλλω (>θαλερὸς) |
ακμάζω, ανθώ, ευτυχώ |
| |
ἢ τί πρὸς παίδων πατρὶ |
το πλήρες: ἢ τί ἄγαλμα μεῖζόν ἐστι πατρὶ εὐκλείας παίδων θαλλόντων; |
| |
μή νυν ἓν ἦθος....φόρει |
μη λοιπόν έχεις μόνον ένα τρόπο σκέψης |
| |
φόρει (φορέω -ῶ = φέρω) |
το ρ. δηλώνει ενέργεια που επαναλαμβάνεται |
| |
ὡς φῂς σὺ (= ὃ σὺ φῂς) |
αυτό που λες εσύ |
| |
ὅστις (περιληπτ.).....δοκεῖ |
όσοι νομίζουν ότι μόνο αυτοί σκέπτονται σωστά |
| |
οὗτοι διαπτυχθέντες
(διαπτύσσομαι) ὤφθησαν
κενοὶ (ὄντες = κτγρμ. μτχ.) |
αυτοί, όταν ανοιχτούν και εξεταστούν σε βάθος βρίσκονται (φαίνονται) ότι είναι άδειοι (η μεταφορά παρμένη από τα καρύδια) |
| 710 |
ἄνδρα τὸ μανθάνειν....οὐδὲν |
η συντακτ. σειρά: οὐδὲν αἰσχρόν ἐστι τὸν ἄνδρα μανθάνειν πολλὰ = δεν είναι καθόλου ντροπή για έναν άνθρωπο να μαθαίνει πολλά |
| |
κεἴ τις ᾖ σοφὸς (η χρήση του
εἰ με υποτ. είναι ποιητ.) |
και αν ακόμη κάποιος είναι σοφός |
| |
μὴ τείνειν ἄγαν (τὸ τόξον)
(τείνειν: ανεξ. χρήση απαρ.,
αντί προστακτ.) |
να μη παρατραβάει το σκοινί (η μεταφορά από το τέντωμα της χορδής της λύρας ή τόξου) |
| |
παρὰ ῥείθροισι χειμάρροις |
κοντά στο ορμητικό ρεύμα |
| |
χειμάρροος, ον
(συνηρ. χειμάρρους, -ουν)
(χεῖμα + ῥέω) |
αυτός που ρέει τον χειμώνα |
| |
ὑπείκω |
υποχωρώ |
| |
ὡς ἐκσῴζεται κλῶνας |
πώς διασώζουν τα κλαδιά |
| |
κλών -νός, ὁ (‹ κλάω) |
κλωνάρι (ν.ε. κλωνοποίηση) |
| |
ἀντιτείνω |
αντιστέκομαι |
| |
αὐτόπρεμνος (‹αὐτὸς
+ πρέμνον = κορμός δένδρου) |
σύρριζα |
| |
αὔτως (επίρρ.) |
επίσης, ωσαύτως |
| |
ναὸς (δωρ. τύπος, αντί νεώς),
ἡ ναῦς |
το πλοίο |
| |
ἐγκρατῆ (προλ. κατηγ.) πόδα |
= ὥστε ἐγκρατῆ εἶναι (τὸν) πόδα |
| |
ὅστις.......ύπείκει μηδὲν |
όποιος τεντώνει πολύ τα πανιά του πλοίου και δεν τα χαλαρώνει καθόλου στον άνεμο |
| |
ὑπτίοις σέλμασιν
ναυτίλλεται (ειρωνεία) |
ταξιδεύει με ανεστραμμένο το κατάστρωμα του πλοίου, τα καθίσματα των κωπηλατών |
| |
κάτω στρέψας (τὴν ναῦν) |
αφού αναποδογυρίσει το πλοίο |
| |
εἶκε θυμῷ καί.......δίδου |
δώσε τόπο στην οργή και άλλαξε γνώμη |
| |
γνώμη γάρ.....πρόσεστι |
η συντακτ. σειρά: εἴ τις γνώμη πρόσεστι κἀπ' (καὶ ἀπὸ) ἐμοῦ νεωτέρου (ὄντος) = κι αν μπορώ κι εγώ να προσθέσω κάποια γνώμη, παρότι νεότερος |
| |
φημὶ.....πρεσβεύειν πολὺ φῦναί
τιν' ἄνδρα (= υποκ. του φῦναι)
πάντ'(α) (= αιτ. αναφ.) ἐπιστήμης
πλέων (= πανεπιστήμονα) |
εγώ βέβαια λέω ότι το πιο καλό είναι να γεννιέται κανείς πάνσοφος |
| |
εἰ δ' οὖν... |
ενν. μὴ ἔφυ τοιοῦτος (σχ. αποσιώπησης) |
| |
φιλεῖ (απρόσ.) μή ταύτη ῥέπειν |
συνήθως δε συμβαίνει έτσι |
| |
τοῦτο.......ταύτῃ |
επανάλ. της ίδιας λέξης |
| |
τῶν λεγόντων εὖ (= τῶν
εὖ λεγόντων) |
από όσους μιλούν ορθά |
| |
καίριον |
ορθό, έγκαιρο, εύστοχο |
| |
σὲ (δηλ. τὸν Αἵμονα) μαθεῖν |
και συ να ακούσεις |
| |
διπλῇ |
από τους δυο (τον Κρέοντα και τον Αίμονα) |
| |
οἱ τηλικοίδε |
σ' αυτή την ηλικία |
| |
καὶ διδαξόμεσθα |
= διδαχθησόμεθα (ο καὶ για έμφαση) |
| |
τηλικοῦδε τὴν φύσιν |
τόσο νέου στην ηλικία |
| |
μηδὲν (διδάσκου) τὸ μὴ δίκαιον |
να μη διδαχτείς τίποτε το άδικο |
| 730 |
ἔργον γὰρ.....σέβειν |
είναι λοιπόν πράξη σωστή να τιμά κανείς όσους παρανομούν |
| |
οὐδ' ἄν κελεύσαιμ'....κακοὺς |
το πλήρες: οὐ μόνον ἐγώ οὐκ εὐσεβῶ εἰς τοὺς κακούς, ἀλλ' οὐδ' ἂν ἄλλους κελεύσαιμι.... |
| |
εὐσεβῶ |
τιμώ, δείχνω σεβασμό |
| |
ἐπείληπται τοιᾷδε νόσῳ |
έχει προσβληθεί από τέτοια αρρώστια |
| |
ὁμόπτολις λεώς (= λαὸς) |
όλος ο λαός της πόλης, όλοι οι πολίτες |
| |
ἁμὲ χρὴ τάσσειν |
= ἃ ἐμὲ χρὴ τάσσειν: όσα πρέπει να διατάζω |
| |
ὡς ἄγαν νέος |
σαν μωρό παιδί, σαν ανόητος |
| |
ἄλλῳ ἤ 'μοι (δοτ. χαριστ.) |
για λογαριασμό άλλου ή για δικό μου; |
| |
πόλις γὰρ οὐκ ἔσθ' |
ο γὰρ αιτιολογεί το ενν. ναί, σοὶ καὶ τῷ λαῷ δεῖ σε ἄρχειν, πόλις γὰρ οὐκ ἔστ'.... |
| |
οὐ τοῦ κρατοῦντος ἡ πόλις; |
η πόλη δεν ανήκει στον άρχοντα; |
| |
καλῶς (ειρων.)....μόνος |
η συντακτ. σειρά: καλῶς γε σὺ μόνος ἄρχοις ἂν γῆς ἐρήμης (ενν. οὔσης) = ωραία βέβαια εσύ θα κυβερνούσες μια έρημη πόλη |
| 740 |
εἴπερ γυνὴ σὺ (ενν. εἶ) |
αν είσαι γυναίκα |
| |
προκήδομαί τινος |
προνοώ, ενδιαφέρομαι για κάποιον |
| |
διὰ δίκης ἰὼν πατρὶ |
το πλήρες: προκήδῃ ἐμοῦ διὰ δίκης ἰὼν πατρὶ = ενδιαφέρεσαι για μένα, ενώ έρχεσαι να αντιδικήσεις με τον πατέρα σου; |
| |
οὐ γὰρ δίκαια σ'
ἐξαμαρτάνονθ' (κτγρμ. μτχ.)
ὁρῶ |
ενν. ναί, οὐ γάρ....ὁρῶ = ναι, γιατί σε βλέπω να παίρνεις άδικες αποφάσεις |
| |
τὰς ἐμὰς ἀρχὰς σέβων |
τιμώντας την εξουσία μου |
| |
ὦ μιαρὸν ἦθος καὶ
γυναικὸς ὕστερον |
πρόστυχε χαρακτήρα, αχρείο πλάσμα, δούλε μιας γυναίκας |
| |
οὒ τἄν (τοι ἄν) ἕλοις....ἐμέ |
(ενν. ναι, μπορεί να είμαι δούλος), αλλά δεν μπορείς να με βρεις να υποκύπτω σε αισχρές πράξεις |
| |
ὁ γοῦν (γε oὖv) λόγος |
τα λόγια σου βέβαια |
| |
καὶ σοῦ γε......τῶν νερτέρων |
και για σένα βέβαια, και για μένα και για τους θεούς του κάτω κόσμου ενδιαφέρομαι |
| 750 |
οὐκ ἔσθ' ὡς = οὐκ ἔσθ' ὅπως |
με κανένα τρόπο |
| |
γαμεῖς (μέλλ. του ρ. γαμῶ) |
θα παντρευτείς |
| |
ὀλεῖ (μέλλ. του ρ. ὄλλυμι) |
θα καταστρέψει, θα σκοτώσει |
| |
ἦ καπαπειλῶν......θρασύς |
η συντακτ. σειρά: ἦ ἐπεξέρχῃ καὶ ἐπαπειλῶν ὦδε θρασὺς = αλήθεια, έρχεσαι εναντίον μου με τόσο θράσος, ώστε να με απειλείς ακόμα; |
| |
πρὸς κενὰς γνώμας |
σε ανόητες γνώμες |
| |
κλαίων φρενώσεις (με)
(φρενόω -ῶ ‹φρὴν) |
με κλάματα θα με συνετίσεις |
| |
ὤν (εναντ. μτχ.) κενὸς φρενῶν |
αν και είσαι άμυαλος |
| |
δούλευμα (= δοῦλος) γυναικὸς |
δούλε μιας γυναίκας (σχ. μετωνυμίας) |
| |
κωτίλλω |
κολακεύω κάποιον με πολλά λόγια, φλυαρώ |
| |
λέγων μηδὲν κλύειν |
να μην παίρνεις καμιά απάντηση στα λόγια |
| |
ἄληθες (ειρων.) |
αλήθεια; |
| |
ἀλλ' οὐ, τόνδ'.......δεννάσεις
(δεννάζω ‹δέννος = ύβρις)
ἐπὶ ψόγοισι |
η συντακτ. σειρά: ἀλλά, τόνδ' Ὄλυμπον, ἴσθ' ὅτι οὐ χαίρων δεννάσεις ἐμὲ ἐπὶ ψόγοισι = μα τον ίδιο τον Όλυμπο, να ξέρεις ότι δε θα με βρίζεις ατιμώρητα με τις συνεχείς κατηγορίες |
| 760 |
τὸ μῖσος |
τη μισητή (γυναίκα) |
| |
κατ' ὄμματα |
μπροστά στα μάτια |
| |
πλησία τῷ νυμφίῳ παρόντι |
κοντά, παρουσία του μνηστήρα |
| |
οὐ δῆτ' (ενν. ὀλεῖται) |
όχι, βέβαια, δε θα πεθάνει |
| |
ἔμοιγε πλησία |
κοντά μου τουλάχιστον |
| |
μὴ δόξῃς ποτέ (παρενθ. πρότ.) |
μην το σκεφτείς ποτέ, μην το φανταστείς |
| |
οὐδαμὰ (αντί οὐδαμῶς) |
ποτέ πια |
| |
οὐδαμὰ τοὐμόν......ὁρῶν |
η συντακτ. σειρά: τὸ ἐμὸν κρᾶτα οὐδαμὰ προσόψει ἐν ὀφθαλμοῖς ὁρῶν |
| |
τὸ ἐμὸν κρᾶτα |
το κεφάλι μου, το πρόσωπό μου |
| |
ὡς τοῖς....ξυνών (τελική πρότ.) |
για να δείχνεις την τρέλα σου σε όσους από τους φίλους σου μπορούν να την ανεχτούν |
