Δημοσθένης Επιτάφιος 1-3: Προοίμιο

Όταν η πόλη αποφάσισε να πραγματοποιήσει τη δημόσια ταφή αυτών που είναι θαμμένοι εδώ, οι οποίοι έδειξαν την ανδρεία τους στον πόλεμο, και ανέθεσε σε μένα να εκφωνήσω τον καθιερωμένο λόγο για αυτούς, σκέφτηκα αμέσως με ποιον τρόπο θα τους αποδώσω τον έπαινο που τους ταιριάζει, ενώ όμως εξέταζα και σκεφτόμουν με ποιον τρόπο να μιλήσω για τους νεκρούς όπως τους αξίζει, ανακάλυπτα ότι αυτό είναι ένα πράγμα αδύνατο. Γιατί αυτοί που αψήφησαν την επιθυμία για ζωή που υπάρχει έμφυτη σε όλους και θέλησαν να έχουν έναν ένδοξο θάνατο και όχι κατά τη διάρκεια της ζωής τους να δουν την Eλλάδα να δυστυχεί, δεν μας έχουν αφήσει κληρονομιά την ανδρεία τους, την οποία δεν μπορεί να ξεπεράσει κανένας με τη βοήθεια των λόγων; Oπότε μου φαίνεται ότι αυτό που πρέπει να γίνει είναι να πραγματευθώ το θέμα όπως και όσοι μίλησαν παλαιότερα από αυτή τη θέση. Ότι η πόλη επιδεικνύει ιδιαίτερη μέριμνα για όσους σκοτώνονται στον πόλεμο μπορεί κανείς να το καταλάβει και από άλλα πράγματα αλλά κυρίως από τον σχετικό νόμο, σύμφωνα με τον οποίο επιλέγεται αυτός που θα μιλήσει στη δημόσια ταφή· γιατί αναγνωρίζοντας η πόλη ότι οι ενάρετοι άνθρωποι παραβλέπουν την απόκτηση χρημάτων και τις βιοτικές απολαύσεις και επιθυμούν μόνο την αρετή και τον έπαινο, θεώρησαν ότι πρέπει να τους τιμούν με τέτοιους λόγους που θα τους εξασφαλίσουν στον μεγαλύτερο βαθμό την αρετή και τον έπαινο, για να τους αποδοθεί και στον θάνατο η ίδια καλή φήμη που είχαν αποκτήσει όσο ζούσαν. Aν, λοιπόν, θεωρούσα ότι από τις αρετές αυτοί διαθέτουν μόνο την ανδρεία, θα την επαινούσα και θα παραιτούμουν από τα υπόλοιπα· καθώς όμως συνέβη να έχουν και καλή καταγωγή και συνετή ανατροφή και ζωή που επιδίωκε την τιμή, οπότε εύλογα υπήρξαν σωστοί άνθρωποι, θα ντρεπόμουν αν αποδεικνυόταν ότι παρέλειψα κάποια από αυτές τις ιδιότητες. Θα ξεκινήσω από τις καταβολές της γενιάς τους.

[πηγή: Δημοσθένης Επιτάφιος 1-3: Προοίμιο, Η Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]