Λατινική Γραμματική (Γ΄ Γενικού Λυκείου)

5. Πέμπτη κλίση (Declinatio quinta).

32. Η πέμπτη κλίση περιέχει ονόματα μόνο αρσενικά και θηλυκά που λήγουν σε -es (γεν -ēi ή ĕi): Χαρακτήρας του αρχικού θέματος e- (§ 13, 4).

Παραδείγματα

(dies ημέρα, θ. die-, res πράγμα, θ. re-, species όψη, θ. specie-)

   

Singularis

Ρluralis

Nom.

diēs

rēs

speciēs

diēs

rēs

speciēs

Gen.

diēī

rĕi

speciēi

diērum

rērum

Dat.

diēī

rĕi

speciēi

diēbus

rēbus

Acc.

diĕm

rĕm

speciĕm

diēs

rēs

speciĕs

Voc.

diēs

rēs

speciēs

diēs

rēs

speciĕs

Abl.

diē

speciē

diēbus

rēbus

Σημείωση.To e της παραλήγουσας στη γενική και τη δοτική του ενικού είναι μακρό, αν εμπρός από αυτό υπάρχει φωνήεν (diēi, speciēi), αντίθετα προς τον κανόνα (§ 6, 1 σημ.), και βραχύ, αν υπάρχει σύμφωνο (rĕi, fidĕi).

33. Από τα ονόματα της πέμπτης κλίσεως

1) τον πληθυντικό αριθμό σε όλες του τις πτώσεις τον σχηματίζουν μόνο τα dies ημέρα και res πράγμα. Τα άλλα από τον πληθυντικό έχουν μόνο ονομαστική, αιτιατική και κλητική ή δεν έχουν καθόλου πληθυντικό.

2) αρσενικά είναι μόνο το dies ημέρα (συνήθως) και το meridies μεσημβρία (πάντοτε). To dies είναι θηλυκό, ιδίως όταν σημαίνει χρόνο ή προθεσμία: longa dies μακρός χρόνος, certa dies ορισμένη προθεσμία.