4. Τέταρτη κλίση (Declinatio quarta). 29. Η τέταρτη κλίση περιέχει ονόματα και από τα τρία γένη, αρσενικά και θηλυκά σε -us (γεν. -us) και ουδέτερα σε -u (γεν. -us)· χαρακτήρας του αρχικού θέματος -u (§ 13, 4). Παραδείγματα (fructus καρπός, θ. fructu-, cornu κέρας, θ. cornu-)
Κλίνονται: α΄) όπως το fructus τα: sensus αίσθηση, senātus σύγκλητος, exercĭtus στρατός, equitātus ιππικό, peditātus πεζικό, impĕtus έφοδος, κτλ., (τα θηλυκά) acus βελόνη, manus το χέρι κτλ. β΄) όπως το cornu τα: genu το γόνατο, veru οβολός κτλ. 30. Διαφορετικός σχηματισμός μερικών πτώσεων.- Από τα ονόματα της τέταρτης κλίσεως: 1) τη δοτική του ενικού τη σχηματίζουν κάποτε και όσα λήγουν σε -us (με συναίρεση του -ui σε -u) όπως τα ουδέτερα, π.χ. senatu (senatui)· 2) τη δοτική (και αφαιρετική) του πληθυντικού τη σχηματίζουν σε -ubus (αντί -ibus) τα ονόματα artus άρθρο (πληθ. artus τα μέλη του σώματος) και tribus «τριτύς» (= φυλή): artubus. tribubus· τα ονόματα lacus λίμνη και portus λιμάνι στην πτώση αυτή διφορούνται: lacibus και lacubus, portibus και portubus. 3) το όνομα domus (οικία) έχει και μερικούς τύπους σχηματισμένους με τις καταλήξεις της β΄ κλίσεως (κανονικά την αφαιρετική του ενικού και την αιτιατική του πληθυντικού): Singul. domus - domus - domui - domum - domus – domo. Plur. domus - domuum (και domorum) domĭbus - domos - domus - domibus. Σημείωση. Υπάρχει και τύπος (της γενικής του ενικού ως τοπικής) domi, πάντοτε ως επίρρημα (= οίκοι). 31. Από τα ονόματα της τέταρτης κλίσεως σε -us θηλυκά είναι μόνο τα: acus βελόνη, domus οικία, idus (-uum, πληθυντικού μόνο) «αι ειδοί», manus χέρι, porticus στοά και tribus «τριττύς». |