Κ. Δημουλά, «Τα Πάθη της Βροχής»

Τά Πάθη τῆς Βροχῆς

	Ἐν μέσῳ λογισμῶν καί παραλογισμῶν ἄρχισε κι ἡ βροχή νά λιώνει τά μεσάνυχτα μ' αὐτόν τόν νικημένο πάντα ἦχο σί, σί, σί.
5	Ἦχος συρτός, συλλογιστός, συνέρημος,¹ ἦχος κανονικός κανονικῆς βροχῆς. Ὁμως ὁ παραλογισμός ἄλλη γραφή κι ἄλλην ἀνάγνωση μοῦ 'μαθε γιά τούς ἤχους.
10	Κι ὅλη τή νύχτα ἀκούω καί διαβάζω τή βροχή, σίγμα πλάι σέ γιῶτα, γιῶτα κοντά στό σίγμα, κρυστάλλινα ψηφία² πού τσουγκρίζουν καί μουρμουρμίζουν ἕνα ἐσύ, ἐσύ, ἐσύ. Κάθε σταγόνα κι ἕνα ἐσύ,
15	ὅλη τή νύχτα ὁ ἴδιος παρεξηγημένος ἦχος, ἀξημέρωτος ἦχος, ἀξημέρωτη ἀνάγκη ἐσύ, βραδύγλωσση βροχή,
20	σάν πρόθεση ναυαγισμένη κάτι μακρύ νά διηγηθεῖ καί λέει μόνο ἐσύ, ἐσύ, νοσταλγία δισύλλαβη, ἔνταση μονολεκτική,
25	τό ἕνα ἐσύ σά μνήμη, τό ἄλλο σάν μομφή καί σάν μοιρολατρία, τόση βροχή γιά μιά ἀπουσία, τόση ἀγρύπνια γιά μιά λέξη,
30	πολύ μέ ζάλισε ἀπόψε ἡ βροχή μ' αὐτή της τή μεροληψία ὅλο ἐσύ, ἐσύ, ἐσύ, σάν ὅλα τ' ἄλλα νά 'ναι ἀμελητέα καί μόνο ἐσύ, ἐσύ, ἐσύ.
	(Τό λίγο τοῦ κόσμου, 1971)

συλλογιστός και συνέρημος· λέξεις πεποιημένες· συλλογιστός ήχος είναι προφανώς αυτός που συντροφεύει τους λογισμούς και συνέρημος ο σύντροφος της ερημίας (= μοναξιάς).
κρυστάλλινα ψηφία· εκτός από την ακουστική υπάρχει εδώ και οπτική εικόνα σχετιζόμενη με τη γραφή της λέξης εσύ· το ύψιλον έχει σχήμα ποτηριού. Πρόκειται για την άλλη γραφή κι άλλην ανάγνωση, που ουσιαστικά είναι άλλη γραφή κι άλλη ανάγνωση βασανιστικών ερωτικών συναισθημάτων που γεννά η απουσία και τα επιτείνει η μελαγχολική βροχή.

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

Σχόλιο

Το ποίημα, σύμφωνα με τον τίτλο του, είναι μία αφήγηση των παθών της βροχής. Πρόκειται για ένα ιδιότυπο συμβολισμό που αυτοπαρουσιάζεται ήδη με τον τίτλο του ποιήματος. Το σύμβολο (η βροχή) από αντικείμενο γίνεται υποκείμενο του ποιήματος, φορέας συναισθημάτων και φορέας ποιητικής δράσης, ενώ το αληθινό υποκείμενο —η ποιήτρια— απαλλαγμένη από το βάρος του βασανιστικού και γεμάτου ένταση συναισθήματος που προκαλεί η ερωτική στέρηση και η ερωτική απουσία, αναλαμβάνει τον περιθωριακό ρόλο του παρατηρητή των συναισθημάτων της, τα οποία δεν διστάζει και να σχολιάζει και να σαρκάζει.

Ερωτήσεις

Να εντοπίσετε τις παρηχήσεις και να δείξετε αν υπηρετούν την ατμόσφαιρα του ποιήματος.
Ποια είναι η ψυχική κατάσταση του ποιητικού υποκειμένου; Ποια είναι τα συναισθήματα από τα οποία διακατέχεται; Τα συναισθήματα αυτά δηλώνονται ή υποδηλώνονται; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Ενώ στο ποίημα κυριαρχεί η λέξη εσύ, εντούτοις το δεύτερο ρηματικό πρόσωπο απουσιάζει. Να σχολιάσετε την απουσία του δευτέρου ρηματικού προσώπου. Υπηρετεί η απουσία αυτή το ποιητικό αποτέλεσμα;