Γιώργου Σεφέρη, «Εισαγωγή στον Θ. Σ. Έλιοτ» (απόσπασμα)

[…] η ποίηση είναι λογοτεχνία προφορική. Μολονότι σήμερα έχουμε πάρει τη συνήθεια να διαβάζουμε μόνο με τα μάτια, πρέπει σα λογοτεχνία προφορική να την αντικρίσουμε πρώτα-πρώτα, αν θέλουμε να την καταλάβουμε. Γιατί αυτή είναι η πηγή της και αυτή είναι η φυλή της: ο προφορικός λόγος, που στην πιο παρωχημένη άκρη της γενιάς του, συναντά το «άγριο χτύπημα» που αναφέρει ο Έλιοτ «ενός τυμπάνου μέσα στη ζούγκλα». Και αν ψάξουμε προς αυτή την κατεύθυνση για να βρούμε τη διαφορά ποίησης και πρόζας, φαντάζομαι να μην πάει χαμένος ο κόπος μας· ένα παράδειγμα: η ποίηση χρησιμοποιεί τη σιωπή, είναι καμωμένη από λόγο και από σιωπή, σμιλεύει τη σιωπή κατά κάποιον τρόπο. Η πρόζα είναι μια τέχνη σιωπηλή, ξετυλίγεται μέσα στη σιωπή· αν έχει διακοπές δεν μπορεί να έχει σιωπές. Συνήθως η πρόζα που προσκαλεί την απαγγελία, η ποιητική πρόζα, είναι κακή πρόζα· η ποίηση που δεν προσκαλεί τη φωνή είναι κακή ποίηση. Και όμως πόσοι από αυτούς που διαβάζουν ποιήματα, αισθάνουνται την ανάγκη να τ’ ακούσουν για να τα καταλάβουν. Και πόσοι λιγότεροι ξέρουν να τ’ ακούσουν.

[πηγή: Γιώργος Σεφέρης, Δοκιμές. Πρώτος τόμος (1936-1947), Ίκαρος, Αθήνα 51984, σ. 33-34]

εικόνα