Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Α΄ Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης  Κ.Π. Καβάφης, «Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης» (ανάγνωση) [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]

Άρεσε γενικώς στην Αλεξάνδρεια,
τες δέκα μέρες που διέμεινεν αυτού,
ο ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης
Αριστομένης, υιός του Μενελάου.
Ως τ' όνομά του κι η περιβολή, κοσμίως ελληνική.

10

Δέχονταν ευχαρίστως τες τιμές, αλλά
δεν τες επιζητούσεν· ήταν μετριόφρων.
Αγόραζε βιβλία ελληνικά,
ιδίως ιστορικά και φιλοσοφικά.
Προπάντων δε άνθρωπος λιγομίλητος.

15

Θά 'ταν βαθύς στες σκέψεις, διεδίδετο,
κι οι τέτοιοι το 'χουν φυσικό να μη μιλούν πολλά.

 

Μήτε βαθύς στες σκέψεις ήταν, μήτε τίποτε.
Ένας τυχαίος, αστείος άνθρωπος.
Πήρε όνομα ελληνικό, ντύθηκε σαν τους Έλληνας,

20

έμαθ' επάνω κάτω σαν τους Έλληνας να φέρεται·
κι έτρεμεν η ψυχή του μη τυχόν
χαλάσει την καλούτσικην εντύπωσι
μιλώντας με βαρβαρισμούς δεινούς τα ελληνικά,
κι οι Αλεξανδρινοί τον πάρουν στο ψιλό,

25

ως είναι το συνήθειό τους, οι απαίσιοι.


Γι' αυτό και περιορίζονταν σε λίγες λέξεις,
προσέχοντας με δέος τες κλίσεις και την προφορά·

κι έπληττεν ουκ ολίγον έχοντας
κουβέντες στοιβαγμένες μέσα του.

 


Λιβύη: Ελληνική ονομασία της Αφρικής.
Αριστομένης: Πρόσωπο φανταστικό.
βαρβαρισμός: λάθη γραμματικά (τα συντακτικά λάθη ονομάζονται σολοικισμοί).

Ελληνιστική περίοδος. Η διάσωση της ελληνικής κοινής [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού]

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Το ποίημα αποτελείται από τρεις ενότητες. Σε ποια νοηματική σχέση βρίσκονται μεταξύ τους;
  2. Ο τόνος από την α στη β στροφή αλλάζει ξαφνικά με το στίχο 13. Γίνεται υψηλότερος ή πέφτει; Τι αποτέλεσμα έχει αυτή η μεταβολή;
  3. Πώς πληρώνει ο Αριστομένης την «καλούτσικην εντύπωσι» που δημιουργεί η συμπεριφορά του;
  4. Η ειρωνεία στο ποίημα είναι έντονη. Σε ποιους στίχους εκφράζεται ιδιαίτερα και με ποιους τρόπους;
  5. Το ποίημα είναι ψευδοϊστορικό. Με τη σκηνοθεσία του ο ποιητής κατορθώνει να το παρουσιάσει ως ιστορικό. Να βρείτε τα στοιχεία αυτής της σκηνοθεσίας.

Κ.Π. Καβάφης, «Φιλέλλην» (παράλληλο κείμενο) [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]  Κ.Π. Καβάφης, «Ποσειδωνιάται»

ΘΕΜΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα νέοι, προσπαθούν με τη συμπεριφορά τους να μιμηθούν άλλους και να φάνουν διαφορετικοί από ό,τι είναι. Να ερευνήσετε τα κίνητρα και τις συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς και να διατυπώσετε τις απόψεις σας.