Η σατραπεία
ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ γράφτηκε το 1910. Παρά το γεγονός ότι μπορούμε να διακρίνουμε συγκεκριμένους ιστορικούς υπαινιγμούς, ο ποιητής μάς πληροφορεί ότι δεν υπονοεί κατανάγκη το Θεμιστοκλή ή το Δημάρατο ούτε και κατανάγκη άνθρωπο πολιτικό (Γ. Λεχωνίτης, Καβαφικά αυτοσχόλια). Έτσι το ποίημα αποχτά μια γενικότητα διαχρονική.
5 |
Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κι επιτυχία να σε αρνείται·
να σ' εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες, |
10 |
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις
(η μέρα που αφέθηκες κι ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πιαίνεις στον μονάρχην Αρταξέρξη |
15 |
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι' άλλα κλαίει· |
20 |
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ' ανεκτίμητα Εύγε·
την Αγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Αυτά πού θα σ' τα δώσει ο Αρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία· |
|
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις. |
πιαίνεις: πηγαίνεις.
Σοφιστές: οι σοφοί, οι πνευματικοί άνθρωποι.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
- Το ποίημα στην πραγματικότητα είναι μονόλογος. Γιατί ο ποιητής τον αποδίδει σε 2ο πρόσωπο; Τι πετυχαίνει μ' αυτό;
- Η οργάνωση του ποιήματος γίνεται βασικά με αντιθέσεις. Να τις επισημάνετε και να αναλύσετε το περιεχόμενό τους.
- Η ζωή του ανθρώπου προσδιορίζεται όχι από τις διαθέσεις και τις επιθυμίες του αλλά από τις πράξεις του. Όταν όμως οι πράξεις είναι σε αντινομία με τις βαθύτερες επιθυμίες, η ζωή του ανθρώπου αποκτά μια διάσταση τραγική. Υπάρχει αυτή η τραγική διάσταση στον ήρωα του ποιήματος; Να την επισημάνετε.
- Με βάση τις φράσεις «ωραία και μεγάλα έργα», «αφέθηκες κι ενδίδεις», «σατραπείες και τέτοια» και έχοντας υπόψη ότι η σατραπεία μπορεί να συμβολίζει τη ζωή της ευμάρειας, να συνθέσετε ένα δικό σας κείμενο αναπτύσσοντας τις απόψεις σας ανεξάρτητα από το ποίημα.
Εικονογράφηση για ένα και μοναδικό αντίτυπο των Ποιημάτων του Καβάφη από το Γιάννη Τσαρούχη |