Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Α΄ Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

[Πάρθεν η Ρωμανία]

5  

Έναν πουλίν, καλόν πουλίν εβγαίν' από την Πόλην·
ουδέ στ' αμπέλια κόνεψεν ουδέ στα περιβόλια,
επήγεν και-ν εκόνεψεν και σου Ηλί' τον κάστρον.
Εσείξεν τ' έναν το φτερόν σο αίμαν βουτεμένον,
εσείξεν τ' άλλο το φτερόν, χαρτίν έχει γραμμένον.

10

Ατό κανείς κι ανέγνωσεν, ουδ' ο μητροπολίτης·
έναν παιδίν, καλόν παιδίν, έρχεται κι αναγνώθει.
Σίτ' αναγνώθ', σίτε κλαίγει, σίτε κρούει την καρδίαν.
«Αλί εμάς και βάι εμάς, πάρθεν η Ρωμανία!»
Μοιρολογούν τα εκκλησιάς, κλαίγνε τα μοναστήρια

κι ο Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει, δερνοκοπιέται.
-  Μη κλαις, μη κλαις, Αϊ-Γιάννε μου, και δερνοκοπισκάσαι.
-  Η Ρωμανία πέρασε, η Ρωμανία 'πάρθεν.
-  Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο.


κονεύω: σταθμεύω για ανάπαυση ή για ύπνο.
σου: στου.
Ηλί' τον κάστρον: το κάστρο του Ήλιου.
εσείξεν: έσεισε, τίναξε.
σο: στο.
Ατό: αυτό.
κι: δεν.
Σίτ': ενώ, καθώς.
κρούω: χτυπώ, δέρνω.
δερνοκοπισκάσαι: δέρνεσαι και χτυπιέσαι.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Να συγκρίνετε το τραγούδι με άλλα δημοτικά τραγούδια. Ποια διαφορά διαπιστώνετε ως προς τον τρόπο που αναγγέλλεται η θλιβερή είδηση;
  2. Ποιες ψυχικές διαθέσεις κυριαρχούν στο τραγούδι και πώς εκφράζονται;
  3. Σε ποιο σημείο κορυφώνεται η δραματοποίηση; Πώς γίνεται αυτό;

Κ.Π.Καβάφης, «Πάρθεν» (ανάγνωση) [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού] Ιστορικά τραγούδια (παράλληλα κείμενα) [πηγή: Μυριόβιβλος]