Αποστολάκης, Γιάννης (Φιλιατρά, 1886 – Αθήνα, 1947): Φιλόλογος, κριτικός, ερευνητής της νεοελληνικής ποίησης. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακά ελληνικής φιλολογίας και φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (1908-1911). Εκεί συνδέθηκε με τον σοσιαλιστικό κύκλο του Κ. Χατζόπουλου και τη ριζοσπαστική πολιτική Ένωση Σπουδαστών του Βερολίνου. Ως το 1917 εργάστηκε στη μέση εκπαίδευση ως φιλόλογος και στη συνέχεια, ως ταξινόμος στο Λαογραφικό Αρχείο. Το 1926, με την ίδρυση του ΑΠΘ, εξελέγη καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας. Με τον διορισμό του, ουσιαστικά αναγνωρίζεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο τομέας της Νεοελληνικής Φιλολογίας σε αυτόνομο αντικείμενο σπουδών.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εξέδωσε, μαζί με τον Σπ. Αλιμπέρτη, το περιοδικό λογοτεχνικής θεωρίας Κριτική και Ποίηση, όπου δημοσιεύθηκαν οι πρώτες εκτενείς μελέτες του για το έργο του Άγγλου φιλοσόφου Th. Carlyle, την αποστολή της κριτικής και τον Γ. Καμπύση. Υπήρξε ακόμα συνεργάτης του περιοδικού Ο Νουμάς (ως το 1912) και συντάκτης της Β΄ Προκήρυξης του Αδελφάτου της Δημοτικής. Χρησιμοποίησε τα ψευδώνυμα Βάρδος, Εγώ και συ.

Έργα: Το καλόν παρά Καντίω (1913, διδ. διατρ.)· Η ποίηση στη ζωή μας (1923)· Τα δημοτικά μας τραγούδια. Α΄ Οι συλλογές (1929)· Τα τραγούδια μας (1934)· Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. Αισθητική μελέτη (1936)· Ο Κρυστάλλης και το δημοτικό τραγούδι (1937)· Το τραγούδι της Αγίας Σοφίας (1939)· Η συλλογή του Αραβαντινού (το κλέφτικο τραγούδι) (1941)· Το κλέφτικο τραγούδι. Το πνεύμα και η τέχνη του (1950).

Παρ' ότι ο Α. θεωρείται ως σήμερα μια άκρως αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, γεγονός που επηρεάζει τη νηφάλια αποτίμηση του έργου του, στα μεσοπολεμικά χρόνια υπήρξε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες, θεωρητικά οπλισμένες, κριτικές φωνές. [...]

Η Ποίηση στη ζωή μας είναι το πιο φιλόδοξο εγχείρημα του Α. να θέσει τις βάσεις μιας γενικής θεωρίας για την κριτική του πολιτισμού. Οι βασικές, αξονικές θέσεις της συγκεντρώνονται γύρω από τη θεμελίωση και την ανάπτυξη της έννοιας της «αρνητικής κριτικής», η οποία, με όπλο την απόρριψη, επιδιώκει να φθάσει στη βαθύτερη φύση και ουσία του φαινομένου της καθαρής δημιουργίας. [...]

[πηγή: Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2007]

info