O Πίτερ Xολ στην Eπίδαυρο

ΔIONYΣHΣ ΦΩTOΠOYΛOΣ
(Από συνομιλία του με τον Β. Αγγελικόπουλο)

Ο ΠITEP XOΛ, παρά την πολυπραγμοσύνη του -γιατί ως γνωστόν είναι ένας καλλιτέχνης που έφτιαξε θέατρα, οργάνωσε θιάσους, εκπαίδευσε ηθοποιούς κ.τλ.- έχει λατρεία στα κλασικά κείμενα. Προσπάθησε με πείσμα, και τα κατάφερε, να φέρει τον Σαίξπηρ κοντά στο σύγχρονο ευρύ κοινό, κάνοντας τα έργα του απολύτως κατανοητά χωρίς να τα στερήσει από την ποίησή τους - και το ίδιο μεγάλη αγάπη έχει και για το αρχαίο ελληνικό δράμα, για το οποίο η αγωνία του είναι πάντα να βρεθεί τρόπος να ζωντανέψουν.

Μιλώντας σ' ένα συνέδριο για το αρχαίο δράμα που έγινε το 2003 στο Μουσείο Πολ Γκέτι του Λος Άντζελες είπε μεταξύ άλλων: «Μπορούμε να διαβάσουμε αυτά τα έργα, να σκεφτούμε γι' αυτά, να οργανώνουμε συνέδρια γι' αυτά, αλλά δεν πιστεύω πως είναι στο ελάχιστο έργα για το κοινό. Κι όμως, το θαύμα αυτών των έργων, και ιδίως των έργων του Ευριπίδη, είναι ότι παραμένουν ζωντανά και εξακολουθούν να μας αναστατώνουν, να μας κάνουν ακόμα να σκεφτόμαστε, να μας προκαλούν». (Μετάφραση Πλάτων Μαυρομούστακος).

Αυτό το ξέρω και από τις ατελείωτες συζητήσεις που, στα 30 χρόνια της γνωριμίας μας, έχουμε κάνει με τον Χολ πάνω στα έργα αυτά, ιδίως αυτά που ανεβάσαμε μαζί (τη Λυσιστράτη, τους Οιδίποδες, τον Τάνταλο επίσης): Πιστεύει ακράδαντα ότι παρά τις δυσκολίες της φόρμας και παρ' όλο που τα έργα αυτά είναι γραμμένα για ένα κοινό που σκεφτόταν διαφορετικά και αντιδρούσε διαφορετικά, σε μια εποχή που το ίδιο το θέατρο ήταν διαφορετικό γεγονός, πιστεύει ότι μπορούν να βρεθούν τρόποι ανεβάσματος ώστε τα έργα αυτά, χωρίς να χάνουν την εσωτερική τους φόρμα και την ποίησή τους, να μιλούν στον σύγχρονο θεατή.

Δύο είναι, νομίζω, τα κύρια χαρακτηριστικά της σκηνικής αντιμετώπισης του αρχαίου ελληνικού δράματος από τον Πίτερ Χολ: η χρήση της μάσκας, που τη θεωρεί απαραίτητη -και η αγωνία του να βρει βρει τρόπους ώστε να να λειτουργεί η μάσκα, να είναι ζωντανό στοιχείο μέσα στην παράσταση κι όχι να μένει νεκρό, αισθητικό αντικείμενο- και δεύτερον η διατήρηση της φόρμας και του ρυθμού του λόγου ενώ αυτός ο λόγος κατεβαίνει απόλυτα κατανοητός στο κοινό.

Ο Πίτερ Χολ είναι, αν δεν κάνω λάθος, ο πρώτος ξένος σκηνοθέτης που παρουσίασε αρχαίο ελληνικό δράμα στην Επίδαυρο και σίγουρα αυτός που έχει παρουσιάσει εκεί τις περισσότερες παραστάσεις: Ορέστεια 1982, Λυσιστράτη 1994, Οιδίποδες 1997, Βάκχες 2004, χώρια μια σαιξπηρική τριλογία που ανέβασε το 1987. Είναι φανερό ότι, πέρα από την αγάπη του για το αρχαίο δράμα, και ο χώρος της Επιδαύρου ασκεί μεγάλη γοητεία σ' αυτόν, όπως και το γεγονός της παρουσίασης των έργων αυτών ενώπιον ενός τόσο μεγάλου κοινού.

Οι παραστάσεις του Πίτερ Χολ

O σερ Πίτερ Xολ έχει παρουσιάσει στην Eπίδαυρο τις εξής παραστάσεις αρχαίου δράματος:

- Aισχύλου «Oρέστεια», 1982

- Aριστοφάνη «Λυσιστράτη», 1994

- Tα έργα του Oιδίποδα -δηλαδή Σοφοκλή «Oιδίπους Tύραννος» και «Oιδίπους επί Kολωνώ», 1996 και

- Eυριπίδη «Bάκχες», 2004.

[πηγή: Καθημερινή, 19/6/2006 <http://www.kathimerini.gr>]