Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι (Α Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙΒιβλίο 1. Κεφάλαιο 28Κείμενο
|
| [1] Ἐπειδὴ δὲ ἐπύθοντο οἱ Κερκυραῖοι τὴν παρασκευήν, ἐλθόντες ἐς Κόρινθον μετὰ Λακεδαιμονίων καὶ Σικυωνίων πρέσβεων, οὓς παρέλαβον, ἐκέλευον Κορινθίους τοὺς ἐν Ἐπιδάμνῳ φρουρούς τε καὶ οἰκήτορας ἀπάγειν, ὡς οὐ μετὸν αὐτοῖς Ἐπιδάμνου. [2] Eἰ δέ τι ἀντιποιοῦνται, δίκας ἤθελον δοῦναι ἐν Πελοποννήσῳ παρὰ πόλεσιν αἷς ἂν ἀμφότεροι ξυμβῶσιν· ὁποτέρων δ᾽ ἂν δικασθῇ εἶναι τὴν ἀποικίαν, τούτους κρατεῖν. Ἤθελον δὲ καὶ τῷ ἐν Δελφοῖς μαντείῳ ἐπιτρέψαι. [3] Πόλεμον δὲ οὐκ εἴων ποιεῖν· εἰ δὲ μή, καὶ αὐτοὶ ἀναγκασθήσεσθαι ἔφασαν, ἐκείνων βιαζομένων, φίλους ποιεῖσθαι οὓς οὐ βούλονται ἑτέρους τῶν νῦν ὄντων μᾶλλον ὠφελίας ἕνεκα. [4] Οἱ δὲ Κορίνθιοι ἀπεκρίναντο αὐτοῖς, ἢν τάς τε ναῦς καὶ τοὺς βαρβάρους ἀπὸ Ἐπιδάμνου ἀπαγάγωσι, βουλεύσεσθαι· πρότερον δ᾽ οὐ καλῶς ἔχειν τοὺς μὲν πολιορκεῖσθαι, αὐτοὺς δὲ δικάζεσθαι. [5] Κερκυραῖοι δὲ ἀντέλεγον, ἢν καὶ ἐκεῖνοι τοὺς ἐν Ἐπιδάμνῳ ἀπαγάγωσι, ποιήσειν ταῦτα· ἑτοῖμοι δὲ εἶναι καὶ ὥστε ἀμφοτέρους μένειν κατὰ χώραν, σπονδὰς δὲ ποιήσασθαι ἕως ἂν ἡ δίκη γένηται. | Οι Κερκυραίοι ζητούν αποχώρηση των Κορινθίων από την Επίδαμνο και προτείνουν παραπομπή της διαφοράς τους σε διαιτησία |
οὐ μετὸν αὐτοῖς Ἐπιδάμνου [μέτειμι - μέτεστι - μετόν - μετουσία (= συμμετοχή)' μέτειμί τινος = μετέχω σε κάτι, έχω αξιώσεις για κάτι] |
δεν είχαν αυτοί δικαίωμα επέμβασης στην Επίδαμνο | |
ἀντιποιοῦνται· ἀντιποιοῦμαι |
προβάλλω δικαιώματα, διεκδικώ, ανταποδίδω | |
δίκας δοῦναι· δίκας δίδωμι |
δέχομαι διαιτησία, δικάζομαι | |
ξυμβῶσι· ξυμβαίνω (σύμβασις, συμβατός) |
συμφωνώ | |
δίκας ἤθελον δοῦναι... ξυμβῶσιν |
να παραπέμψουν το ζήτημα σε διαιτησία στην Πελοπόννησο, σε πόλεις, για τις οποίες και οι δύο θα συμφωνήσουν | |
ὁποτέρων δ' ἄν δικασθῇ (δικάζω) [ρίζα -δικ>δίκη, δικάζω, δικαστής, δίκαιος] |
σε όποιον από τους δύο επιδικασθεί (δίνω με δικαστική απόφαση) | |
ἐπιτρέψαι τῷ μαντείῳ (ἐπιτρέπω) |
να αφήσουν την υπόθεση στην κρίση (διαιτησία) του μαντείου | |
ἑτοῖμοι δὲ εἶναι (εν. δίκας δοῦναι) καὶ ὥστε ἀμφοτέρους μένειν κατὰ χώραν |
αλλά ότι είναι έτοιμοι (πρόθυμοι) (να δεχθούν διαιτησία) και με τον όρο να μείνουν και οι δύο στις θέσεις που είχαν ως τότε | |
ὥστε |
με τον όρο | |
σπονδάς· σπονδὴ |
ανακωχή, αναστολή των εχθροπραξιών |
ἐλθόντες... μετὰ Λακεδαιμονίων... οὕς παρέλαβον |
Οι Κερκυραίοι ήθελαν να παρακολουθήσουν οι πρέσβεις από τη Σικυώνα και τη Λακεδαίμονα τις διαβουλεύσεις τους με τους Κορινθίους, ελπίζοντας ότι αυτοί με την ιδιότητα των φίλων και συμμάχων της Κορίνθου, θα μπορούσαν να την αποτρέψουν από ενέργειες που θα οδηγούσαν σε διεύρυνση των εμπλεκομένων στη διαμάχη περιοχών. |
|
ἤθελον δίκας δοῦναι... |
Η αποστολή πρεσβείας υπογραμμίζει την ανησυχία που προκάλεσαν στην Κέρκυρα οι πληροφορίες για τη μεγάλη εκστρατεία που ετοίμαζαν οι Κορίνθιοι. Ταυτόχρονα η εμφαντική διατύπωση των διαθέσεων των Κερκυραίων (επανάληψη του ρήματος ἤθελον στις προτάσεις συνδιαλλαγής, χρήση της άρνησης οὐκ εἴων ποιεῖν στην προοπτική πολέμου) υποδηλώνει την επιθυμία τους να λυθεί ειρηνικά η διαφορά τους με την Κόρινθο. Την ειρηνική λύση φαίνεται ότι προτιμούσε και η Σπάρτη, ως ηγέτιδα πόλη της Πελοποννησιακής Συμμαχίας, μολονότι οι εχθροπραξίες, ακόμα και με συμμετοχή σ' αυτές πόλεων της Συμμαχίας, δεν αποτελούσαν αιτία πολέμου για την ίδια τη Συμμαχία και για τη Σπάρτη. |
|
φίλους ποιεῖσθαι... ἑτερους τῶν νῦν ὄντων |
Είναι εμφανής η απειλή των Κερκυραίων (έστω και αν προσχηματικά χρησιμοποιούν τους ρηματικούς τύπους «ἀναγκασθήσεσθαι» και «βιαζομένων»), που απευθύνεται έμμεσα στην Πελοποννησιακή συμμαχία και ιδίως τη Σπάρτη, ότι αποτυχία ειρηνικής διευθέτησης του θέματος της Επιδάμνου σημαίνει απώλεια ισχυρού στρατιωτικού και οικονομικού παράγοντος, με στρατηγική θέση για το δυτικό εμπόριο της Συμμαχίας, προς όφελος των Αθηναίων. Η απειλή αποσκοπεί στην άσκηση πίεσης στην Κόρινθο και από τους δικούς της συμμάχους, αφού και το δικό τους εμπόριο θα υποστεί τις συνέπειες. |
|
οἱ δὲ Κορίνθιοι ἀπεκρίναντο... Κερκυραῖοι δὲ ἀντέλεγον |
Να προσεχθεί ο γρήγορος ρυθμός της αφήγησης. (Κερκυραίοι- Κορίνθιοι, πρόταση-αντιπρόταση) |
|
σπονδὰς ποιήσασθαι |
Σταδιακά, με την αφήγηση των γεγονότων, ο Θουκυδίδης καταγράφει τη διαφοροποίηση του «δικαίου»: το αρχικό «δίκαιο» της βοήθειας προς τους Επιδαμνίους (Κεφ. 25) έγινε διαμάχη για το «δίκαιο» Κερκύρας-Κορίνθου σχετικά με την πολιορκία και τον αποικισμό της Επιδάμνου. Το γεγονός ότι η Επίδαμνος είναι ανεξάρτητη πόλη φαίνεται να έχει ξεχαστεί και από τις δύο «μητροπόλεις» της. |
|
1. Στο κεφ. 28. 1-3 περιγράφονται οι ενέργειες των Κερκυραίων, όταν πληροφορήθηκαν την «παρασκευήν» των Κορινθίων. Στο κεφ. 28. 4-5 δίνεται η απάντηση των Κορινθίων. Με βάση το κείμενο και τα σχόλια να εξηγήσετε για ποιο ακριβώς ζήτημα ερίζουν Κορίνθιοι και Κερκυραίοι.
2. Αφού ξαναδιαβάσετε το Κεφ. 24, να εντοπίσετε την αρχική αιτία (τὴν ἐς τὸ φανερὸν λεγομένην) της διαμάχης Κορινθίων-Κερκυραίων. Να συγκρίνετε και να σχολιάσετε τις απαντήσεις που δώσατε στις Ερωτήσεις 1 και 2.
3. Κορίνθιοι και Κερκυραίοι προτείνουν «λύσεις» της διαφοράς τους και τις αιτιολογούν. Να κατατάξετε τις παρακάτω προτάσεις ανάλογα με το περιεχόμενό τους (λύση ή αιτιολόγηση) σε δύο στήλες.
1) ὡς οὐ μετὸν αὐτοῖς Ἐπιδάμνου
2) ἤθελον καὶ τὸ ἐν Δελφοῖς μαντείῳ ἐπιτρέψαι
3) ἀναγκασθήσεσθαι ἔφασαν φίλους ποιεῖσθαι
4) οὐ καλῶς ἔχειν τοὺς μὲν πολιορκεῖσθαι, αὐτοὺς δὲ δικάζεσθαι
5) ἤν τάς τε ναῦς καὶ τοὺς βαρβάρους ἀπὸ Ἐπιδάμνου ἀπαγάγωσι, βουλεύσεσθαι
6) ἐκέλευον Κορινθίους τοὺς ἐν Ἐπιδάμνω φρουρούς ἀπάγειν
7) ἤν καὶ ἐκεῖνοι τοὺς ἐν Ἐπιδάμνῳ ἀπαγάγωσι, ποιήσειν ταῦτα.
4. α. Να βρείτε τη σημασία των ομόρριζων παραγώγων της λέξης δίκη στις παρακάτω προτάσεις:
— Παραπέμπεται σε τακτική δικάσιμο
— Οι διάδικοι αρνήθηκαν το συμβιβασμό
— Η εκδίκαση της υποθέσεως έγινε ενώπιον ακροατηρίου.
β. Να σχηματίσετε προτάσεις με τις παρακάτω λέξεις: δικαστήριο, δικαιοσύνη, δικαστικός, καταδίκη.
5. α. Να βρείτε τα συνώνυμα και αντώνυμα των παρακάτω λέξεων: κελεύω, ἐθέλω, φημί, φίλος.
β. Χρησιμοποιώντας τα συνώνυμα και αντώνυμα που βρήκατε να συμπληρώσετε με την κατάλληλη λέξη τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:
— Σωκράτης ... (παρατατικός) τοὺς συνόντας αὐτῷ ἄνδρας ἀγαθοὺς γενέσθαι.
— Ἀλέξανδρος ὁ Μακεδὼν ἡδέως ... (δοτική) συνῆν ἀλλ' ἔφευγεν ... (αιτιατική).
— Ἤ σιγῆς τι κρεῖττον ... (προστακτική ενεστώτα) ἤ ... (προστακτική ενεστώτα).
Να συζητήσετε, με βάση το κείμενο και τα σχόλια, τα κίνητρα της ειρηνευτικής πρωτοβουλίας της Κέρκυρας.
Να εξετάσετε τη σημασία που έχει η διατήρηση του κύρους μιας χώρας στις σχέσεις της με τις άλλες.
Έχοντας υπόψη τα κεφ. 24,25,26 να ελέγξετε την αλήθεια του επιχειρήματος των Κερκυραίων ότι οι Κορίνθιοι δεν είχαν δικαίωμα επέμβασης στην Επίδαμνο (οὐ μετὸν αὐτοῖς Ἐπιδάμνου).
