Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι (Α Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙΒιβλίο 1. Κεφάλαιο 27Κείμενο
|
[1] Ὡς δ᾽ οὐκ ἐπείθοντο, οἱ μὲν Κερκυραῖοι (ἔστι δ᾽ ἰσθμὸς τὸ χωρίον) ἐπολιόρκουν τὴν πόλιν, Κορίνθιοι δ᾽, ὡς αὐτοῖς ἐκ τῆς Ἐπιδάμνου ἦλθον ἄγγελοι ὅτι πολιορκοῦνται, παρεσκευάζοντο στρατείαν, καὶ ἅμα ἀποικίαν ἐς τὴν Ἐπίδαμνον ἐκήρυσσον ἐπὶ τῇ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ τὸν βουλόμενον ἰέναι· εἰ δέ τις τὸ παραυτίκα μὲν μὴ ἐθέλει ξυμπλεῖν, μετέχειν δὲ βούλεται τῆς ἀποικίας, πεντήκοντα δραχμὰς καταθέντα Κορινθίας μένειν. Ἦσαν δὲ καὶ οἱ πλέοντες πολλοὶ καὶ οἱ τἀργύριον καταβάλλοντες. [2] Ἐδεήθησαν δὲ καὶ τῶν Μεγαρέων ναυσὶ σφᾶς ξυμπροπέμψαι, εἰ ἄρα κωλύοιντο ὑπὸ Κερκυραίων πλεῖν· οἱ δὲ παρεσκευάζοντο αὐτοῖς ὀκτὼ ναυσὶ ξυμπλεῖν, καὶ Παλῆς Κεφαλλήνων τέσσαρσιν. Καὶ Ἐπιδαυρίων ἐδεήθησαν, οἳ παρέσχον πέντε, Ἑρμιονῆς δὲ μίαν καὶ Τροιζήνιοι δύο, Λευκάδιοι δὲ δέκα καὶ Ἀμπρακιῶται ὀκτώ. Θηβαίους δὲ χρήματα ᾔτησαν καὶ Φλειασίους, Ἠλείους δὲ ναῦς τε κενὰς καὶ χρήματα. Αὐτῶν δὲ Κορινθίων νῆες παρεσκευάζοντο τριάκοντα καὶ τρισχίλιοι ὁπλῖται. |
Οι Κορίνθιοι ετοιμάζουν μεγάλη εκστρατεία για να βοηθήσουν την Επίδαμνο |
ἀποικίαν ἐς τὴν Ἐπίδαμνον ἐκήρυσσον ἐπὶ τῇ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ (ενν. μοίρᾳ) τὸν βουλόμενον ἰέναι |
ανακοίνωναν την αποστολή αποίκων στην Επίδαμνο με ισότητα πολιτικών δικαιωμάτων για όποιον ήθελε να πάει. (Παλαιοί και νέοι άποικοι θα είχαν τα ίδια δικαιώματα) | |
παραυτίκα |
αμέσως | |
ξυμπλεῖν· ξυμπλέω |
πλέω μαζί, μετέχω στην εκστρατεία | |
καταθέντα (κατατίθημι) πεντήκοντα δραχμὰς Κορινθίας μένειν |
αφού καταβάλει πενήντα κορινθιακές δραχμές (να μη πάρει αμέσως μέρος στην εκστρατεία) αλλά να περιμένει | |
ξυμπροπέμψαι ναυσὶ (ξυμπροπέμπω) |
να συνοδεύσουν με πλοία την αποστολή | |
Παλῆς (οἱ Παλεῖς) |
κάτοικοι της περιοχής Πάλης της Κεφαλληνίας [το -η- στην ονομαστική πληθυντικού των τριτοκλίτων είναι γλωσσική ιδιοτυπία του Θουκυδίδη. Βλέπε Εισαγωγή] | |
ναῦς κενάς (κεναὶ νῆες) (αντώνυμο: νῆες πλήρεις) |
χωρίς πληρώματα |
Κορινθιακά νομίσματα (Νομισματικό Μουσείο Αθηνών)
εἰ δέ τις τὸ παραυτίκα μὴ ἐθέλει ξυμπλεῖν ...μένειν |
Η επικίνδυνη κατάσταση στην ίδια την Επίδαμνο (πολιορκία), η απόσταση που έπρεπε να διανυθεί (τεράστια για τα μέσα της εποχής) και η πιθανή παρεμπόδιση του πλου από το ισχυρό ναυτικό της εχθρικής Κέρκυρας, ήταν φυσικό να δημιουργήσει απροθυμία συμμετοχής αποίκων στην αποστολή. Το γεγονός ότι οι Κορίνθιοι έδωσαν τη δυνατότητα, σε όσους ήθελαν, να δηλώσουν συμμετοχή στην αποστολή αλλά να μην αποπλεύσουν αμέσως και να παραμείνουν στην Κόρινθο, προφανώς μέχρι να διευθετηθεί η κατάσταση στην Επίδαμνο, δείχνει ότι είχαν κατανοήσει πολύ καλά και την ανθρώπινη φύση και την επιφυλακτικότητα που υπάρχει όταν διακυβεύονται οικονομικά συμφέροντα: η πολιτική σταθερότητα πρέπει να εξασφαλιστεί πριν αναληφθούν οικονομικές δραστηριότητες. Έτσι και οι ριψοκίνδυνοι μπορούν να ξεκινήσουν για την Επίδαμνο μόλις ετοιμαστεί η εκστρατεία και οι διστακτικοί, με την καταβολή χρημάτων, θεωρούνται μέλη της αποικίας χωρίς να διατρέχουν προσωπικό κίνδυνο. |
|
ἦσαν καὶ οἱ πλέοντες πολλοὶ καὶ οἱ τἀργύριον καταβάλλοντες |
Η καταβολή χρημάτων ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες υπαναχώρησης όσων αποφάσισαν να εγκατασταθούν ως άποικοι στην Επίδαμνο και ταυτόχρονα εξασφαλίζει τα απαραίτητα οικονομικά μέσα για τη στρατιωτική αποστολή που θα αποκαταστήσει την πολιτική σταθερότητα στην πόλη. Φαίνεται ότι στην Κόρινθο υπήρχαν πολλοί ριψοκίνδυνοι και πολλοί διστακτικοί. Θα μπορούσαμε επομένως να πούμε ότι η πολιτική ηγεσία της Κορίνθου έκανε πολύ καλή εκτίμηση της ψυχολογίας των πολιτών. |
|
ἐδεήθησαν δὲ Μεγαρέων... χρήματα ᾔτησαν |
Η άμεση και πρόθυμη ανταπόκριση τόσων πόλεων στην έκκληση για βοήθεια εναντίον των Κερκυραίων δείχνει: 1) την αποτελεσματικότητα της Κορινθιακής διπλωματίας, 2) τη σημασία της γεωγραφικής θέσης της Επιδάμνου, 3) τις δυνατότητες που φάνηκαν να διανοίγονται για το Πελοποννησιακό εμπόριο μετά την αποξένωση της Επιδάμνου από την Κέρκυρα και 4) την αποτυχία της απομονωτικής πολιτικής της Κέρκυρας — όπως οι ίδιοι οι Κερκυραίοι ομολογούν στη δημηγορία τους (Κεφ. 32, μετάφραση). |
1. Να εξετάσετε:
α. Με ποιους όρους οργανώνουν οι Κορίνθιοι την αποστολή αποίκων στην Επίδαμνο.
β. Από ποιες πόλεις και περιοχές ζητούν πλοία για να συνοδεύσουν τους αποίκους,
γ. Το λόγο που οι Κορίνθιοι χρειάζονται τα πλοία (Να βρείτε στο κείμενο την πρόταση που εκφράζει αυτόν το λόγο).
2. Ποιος είναι ο σκοπός της εκστρατείας των Κορινθίων;
α. να βοηθήσουν την Επίδαμνο,
β. να δημιουργήσουν δική τους αποικία στην Επίδαμνο,
γ. να αποκτήσουν την ηγεμονία της Πελοποννησιακής συμμαχίας,
δ. να τιμωρήσουν τους Κερκυραίους,
ε. να δημιουργήσουν δικό τους ισχυρό στρατό και στόλο.
Να αιτιολογήσετε, με βάση το κείμενο, την ή τις απαντήσεις που θεωρείτε σωστές.
3. πολιορκοῦνται
τὸν βουλόμενον ἰέναι
εἴ τις μὴ ἐθέλει ξυμπλεῖν
ἐδεήθησαν τῶν Μεγαρέων
Θηβαίων ᾔτησαν χρήματα
Να μεταφερθούν οι υπογραμμισμένοι ρηματικοί τύποι στο α' πρόσωπο του ίδιου χρόνου και αριθμού και να γίνουν οι απαραίτητες μετατροπές/παραλείψεις στις προτάσεις, όπου χρειάζεται.
4. α. Να συνθέσετε το ρήμα σκευάζω (<σκεύος) με τις προθέσεις ἀνά, διά, ἐπί, κατά, παρά, σύν και στη συνέχεια να σχηματίσετε παράγωγα ουσιαστικά με την κατάληξη -η. Να κάνετε προτάσεις με τα ουσιαστικά αυτά στη Νέα Ελληνική.
(Για το σχηματισμό των παραγώγων ουσιαστικών να συμβουλευθείτε την §381 της Σχολικής Γραμματικής Μ. Οικονόμου).
β. Σας είναι γνωστή η σημασία των λέξεων: σκευή, συσκευασία, στρατιά, ἀστράτευτος, στρατιωτικός, ἐπιστράτευσις; Ποιες από τις λέξεις αυτές συναντάμε (απλές ή σύνθετες) στη ΝΕ;
5. Να βρεθούν τα αριθμητικά επίθετα που υπάρχουν στο κείμενο και να γραφούν τα αντίστοιχα αριθμητικά ουσιαστικά και επιρρήματα.
6. Χρησιμοποιώντας λέξεις του κειμένου να μεταφέρετε στην ΑΕ γλώσσα τις προτάσεις:
— Η πόλη πολιορκείται από τους Κερκυραίους
— Οι Κορίνθιοι ετοίμασαν εκστρατεία με πολλά πλοία, οπλίτες και χρήματα.
7. Να μεταφράσετε στη ΝΕ τις προτάσεις:
— Ἀποικίαν κηρύσσομεν ἐπὶ τῇ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ.
— Εἴ τις ἀργύριον καταβάλλει, μενέτω.
— Αἱ πόλεις παρέσχον Κορινθίοις ναῦς κενὰς καὶ χρήματα.
Οι αρχικές εχθροπραξίες στην Επίδαμνο, στην δυτική εσχατιά του ελληνικού χώρου, επεκτείνονται σταδιακά, κυρίως με τις ενέργειες των Κορινθίων. Σ' αυτές εμπλέκονται πόλεις και περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, των Ιονίων, της ΒΔ Πελοποννήσου, της Βοιωτίας. Η συμμετοχή των Μεγαρικών πλοίων στην εκστρατεία των Κορινθίων φέρνει τον απόηχο της επικείμενης αλλά μακρινής ακόμη αναμέτρησης στα όρια της Αθήνας. Η εμπλοκή της και η αναπόφευκτη εμπλοκή της Σπάρτης είναι πια θέμα χρόνου. Να συζητηθούν τα αίτια των ενεργειών των Κορινθίων.
Να εξετάσετε αν η αφήγηση των γεγονότων της Επιδάμνου που γίνεται αντιθετικά («οί μέν... οί δέ») και η συνεχής μετακίνηση της οπτικής γωνίας της αφήγησης από το ένα «στρατόπεδο» στο άλλο επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η «αντίθεση» συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των ιδεών και καταστάσεων, ιδίως όταν τα αντίθετα παρουσιάζονται παρατακτικά.
Χάρτης Ηπείρου
