[Υπάρχει αγώνας λόγων στην Ελένη; ]

Η ίδια η σκηνή [με τις δύο ρήσεις] είναι ενδιαφέρουσα από τυπική άποψη, γιατί στηρίζεται σε δύο συμπαγείς λόγους, με μια σύντομη παρεμβολή του Χορού μεταξύ τους, όπως είναι ο συνηθισμένος τύπος του ευριπίδειου αγώνα. Δεν υπάρχει όμως αγών. Η Ελένη και ο άντρας της επιζητούν το ίδιο πράγμα και οι δύο, δεν στρέφεται ο ένας εναντίον του άλλου. Παρ' όλα αυτά ο ποιητής, που έχει κατορθώσει να μετατρέψει τις αντιλογίες του Πρωταγόρα τόσο αποτελεσματικά σε θεατρικό παιχνίδι, πετυχαίνει με επιδεξιότητα να δώσει στη σκηνή την ατμόσφαιρα του αγώνα, όχι με μια σειρά αντιτιθέμενων επιχειρημάτων, αλλά μέσα από το ίδιο επιχείρημα, καθώς αναπτύσσεται από δύο διαφορετικά πρόσωπα, με το Χορό να παρεμβάλλει, όπως σε ένα αληθινό αγώνα, το γνωστό σχόλιο, που ισοδυναμεί με το: «Σωστά όσα είπες, αλλά ανυπομονώ ν' ακούσω τι έχει να πει και η άλλη πλευρά» (944 κ.ε.)

[πηγή: C. H. Whitman, Ο Ευριπίδης και ο Κύκλος του Μύθου, μτφ. Ε. Θωμαδάκη, επιμέλεια Μ.Ι. Γιόση, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 1996 (παρατίθεται στο Δραματική Ποίηση Ευριπίδη Ελένη, Γ΄ Γυμνασίου, Βιβλίο Εκπαιδευτικού, Αθήνα: ΟΕΔΒ 2010 ]

[Αγώνας Λόγων στην Άλκηστη]

Στην Άλκηστη του Ευριπίδη γνωρίζουμε στην τέλεια ανάπτυξή του ένα καινούριο σημαντικό στοιχείο, που ξαναγυρνά μόνιμα: τη σκηνή της φιλονεικίας, τον «αγώνα», ο οποίος με καθαρή μορφολογική διάταξη και προπάντων με την καλά υπολογισμένην εναλλαγή ανάμεσα σε μεγαλύτερους λόγους και τη στιχομυθία, στην οποία οι στίχοι εναλάσσονται χτυπητά ανάμεσα σε δυο αντιπάλους, επιτρέπει τη διεξαγωγή της μάχης των λόγων με αξιοποίηση όλων των μπορετών επιχειρημάτων. Εδώ βρίσκει τη δραματική του διαμόρφωση ο κόσμος των «δισσών λόγων», που αποκαλύφθηκε από τους σοφιστές… Στην Ελένη πολλά εξαρτώνται από τη Θεονόη· η σιωπή της κερδίζεται σε μια μεγάλη σκηνή μετάπεισης, που αντιστοιχεί μορφολογικά με τον αγώνα λόγων άλλων δραμάτων, κι ο δρόμος για τα σχέδια της σωτηρίας είναι ελεύθερος.

[πηγή: Διασκευή από A. Lesky, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, μτφ. Γ. Τσοπανάκη, Θεσσαλονίκη 1964]

Για τη σχέση των δισσών λόγων με το πνευματικό κλίμα της εποχής μπορείτε να συμβουλευτείτε και τη σχετική ενότητα Η ρητορική τέχνη και η δύναμη του λόγου στο Ανθολόγιο Φιλοσοφικών Κειμένων (Γ' Γυμνασίου).