Ηροδότου Ιστορίες 6.61.3-5

Τότε λοιπόν τον Κλεομένη που βρισκόταν στην Αίγινα και ενεργούσε για το κοινό καλό των Ελλήνων τον υπέσκαπτε ο Δημάρατος, όχι βέβαια γιατί νοιαζόταν τόσο πια για τους Αιγινήτες, όσο επειδή κυριεύτηκε από φθόνο και μίσος. Κι ο Κλεομένης γυρνώντας από την Αίγινα σχεδίαζε να εκθρονίσει τον Δημάρατο, στηρίζοντας τη μομφή εναντίον του σ’ ένα τέτοιας λογής περιστατικό: ο Αρίστων, που βασίλευε στη Σπάρτη, παντρεύτηκε δυο γυναίκες, αλλά παιδιά δεν αποχτούσε. Και —ο άνθρωπος δεν ήθελε να παραδεχτεί ότι το φταίξιμο γι’ αυτό είναι δικό του— παντρεύεται και τρίτη γυναίκα. Και να πώς την παντρεύτηκε· ο Αρίστων είχε φίλο ένα Σπαρτιάτη, με τον οποίο ήταν συνδεδεμένος όσο με κανέναν άλλο πολίτη. Αυτός ο φίλος τύχαινε να έχει γυναίκα που στην ομορφιά άφηνε πολύ πίσω τις γυναίκες της Σπάρτης, και μάλιστα έγινε η ωραιότερη ενώ ήταν η ασχημότερη. Δηλαδή, έτσι που αυτή είχε όψη άχαρη, η παραμάνα της, βλέποντάς την θυγατέρα ευκατάστατης οικογένειας και άσκημη, κι ακόμα βλέποντας τους γονείς πικραμένους για τη μορφή της, τα μελέτησε όλ’ αυτά κι είχε την εξής έμπνευση: την κουβαλούσε κάθε μέρα στο ναό της Ελένης· ο ναός αυτός βρίσκεται στην τοποθεσία που λέγεται Θεράπνη, πιο πάνω απ’ το ναό του Φοίβου· και, μόλις η παραμάνα την έφερνε, την έβαζε όρθια δίπλα στο άγαλμα και καταπαρακαλούσε τη θεά ν’ απαλλάξει την παιδούλα από την ασκήμια. Και λοιπόν μια φορά λένε πως, καθώς η παραμάνα γυρνούσε από το ναό, της παρουσιάστηκε μια γυναίκα· πως της παρουσιάστηκε και τη ρώτησε τι κρατά στην αγκαλιά της. Κι αυτή αποκρίθηκε ότι κουβαλά μια παιδούλα· κι η άλλη την πρόσταξε να της τη δείξει, εκείνη όμως αρνήθηκε· γιατί, είπε, οι γονείς της έχουν απαγορεύσει να τη δείχνει σε οποιονδήποτε. Κι η άλλη, να την προστάζει να της τη δείξει εξάπαντος. Και, πως τέλος η παραμάνα, βλέποντας τη γυναίκα να δείχνει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για να τη δει, της έδειξε την παιδούλα· κι η άλλη χαϊδεύοντας την κεφαλή της παιδούλας είπε πως θα βγει πρώτη στην ομορφιά μέσα σ’ όλες τις γυναίκες της Σπάρτης. Και λένε πως από κείνη τη μέρα άλλαξε η όψη της· κι όταν έφτασε σε ηλικία γάμου, την παντρεύεται ο Άγητος, ο γιος του Αλκείδα, ο φίλος του Αρίστωνος που λέγαμε.

[πηγή: Η.Σ. Σπυρόπουλος (μτφ.), Ηροδότου «Ιστορίαι» , Γκοβόστης, Αθήνα 1993]