Ψαλίδι το: 1 εργαλείο χεριού με δύο λεπίδες για κόψιμο. 2 (μτφ.) περιορισμός, μείωση σε κτ: Νέο ~ σε μισθούς και συντάξεις ανήγγειλε η κυβέρνηση. ψαλιδιά η: κόψιμο που γίνεται με το ψαλίδι: Τι στραβή ~ που έκανες! ψαλιδίζω -ομαι: (μτβ.). ψαλίδισμα το. ψαλίδα η: 1 μεγάλο ψαλίδι. 2 (μτφ.) απόσταση, διαφορά ανάμεσα σε δύο άκρα ενός μεγέθους ή ανάμεσα σε αντίθετες καταστάσεις: Η ~ μεταξύ των επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων των τραπεζών μεγάλωσε. Η ~ μεταξύ πλούτου και φτώχειας ανοίγει. 3 ασθένεια των μαλλιών, κατά την οποία οι άκρες των τριχών σχίζονται στα δύο. 4 είδος εντόμου με ουρά που μοιάζει με ψαλίδι.

ψάρι το: είδος σπονδυλωτού ζώου που ζει στο νερό, έχει πτερύγια και βράγχια για να αναπνέει = [επίσ.] ιχθύς: Tο μπαρμπούνι είναι νόστιμο ~. σαν ~ έξω από τα νερά του: άβολα. ψήνω το ~ στα χείλη κπ: τον ταλαιπωρώ. ψαρεύω -ομαι: (μτβ. & με παράλ. αντικ.) 1 πιάνω ψάρια: Ψάρεψες τίποτε σήμερα; 2 (μτφ.) παίρνω πληροφορίες από κπ, χωρίς να το καταλάβει: Σε ψάρεψε, και είδηση δεν πήρες!ψαριά η: το σύνολο των ψαριών που πιάνει κανείς κάθε φορά: καλή / κακή ~. ψαράς ο: 1 πρόσωπο που ψαρεύει, ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά. 2 πρόσωπο που πουλάει ψάρια = [επίσ.] ιχθυοπώλης. ψαράδικος -η -ο: αυτός που σχετίζεται με τα ψάρια, τον ψαρά και το ψάρεμα: ~ χωριό. ψαράδικο το: 1 κατάστημα που πουλάει ψάρια. 2 αλιευτικό σκάφος. ψαρίλα η: έντονη μυρωδιά ψαριού.

ψαχνό το: 1 α. κρέας χωρίς κόκαλα ή λίπος: Γύρω από το κόκαλο έχει πολύ ~. β. (μτφ.) σάρκα ανθρώπινου σώματος και, ειδικ., ανθρώπινος στόχος: Η αστυνομία χτύπησε στο ~, για να διαλύσει τους απεργούς. 2 (μτφ.) α. ωφέλεια ή κέρδος: Η δουλειά αυτή έχει ~! β. βασικό ή κεντρικό σημείο υπόθεσης: Άσε τις εισαγωγές και έλα στο ~! = ψητό.

ψάχνω -ομαι: 1 (μτβ. & αμτβ.) προσπαθώ να βρω κτ: ~ παντού, αλλά δε βρίσκω τα έγγραφα. Οι ληστές έψαχναν για χρήματα και κοσμήματα. 2 (μτβ., για πρόσ.) ελέγχω αποσκευές ταξιδιωτών ή κάνω σωματικό έλεγχο σε κπ: Μας έψαξαν όλους στο αεροδρόμιο. 3 (μτβ. & αμτβ.) αναζητώ τα ίχνη κπ: Ποιον ψάχνεις; Η αστυνομία ~ για τον κακοποιό σε όλη τη χώρα. 4 παθ. α. αναζητώ κτ επάνω μου: Για να βρω το πορτοφόλι μου, ψαχνόμουν μία ώρα! β. (μτφ.) έχω προβληματισμούς και ανησυχίες για τη ζωή, το μέλλον μου κτλ.: Είναι ψαγμένος τύπος. Ψάχνεται μια ζωή, γι' αυτό και σπούδασε φιλοσοφία. ψάξιμο το.

ψέγω: [επίσ.] (μτβ.) ασκώ αρνητική κριτική σε κπ ή κτ = επικρίνω, κατακρίνω ≠ επαινώ: Ψέγει, σατιρίζει, καυτηριάζει τα κακώς κείμενα. ψεγάδι το: αρνητικό στοιχείο για το οποίο μπορεί κπ να κρίνει ή να κατηγορήσει κπ ή κτ = ελάττωμα, μειονέκτημα. ψόγος ο: κατηγορία, επίκριση ≠ έπαινος: Για οποιαδήποτε παράλειψη τον ~ θα εισπράξει ο συντάκτης του άρθρου.

ψεκάζω -ομαι: (μτβ. & με παράλ. αντικ.) ρίχνω υγρό ή αέριο σε πολύ λεπτές σταγόνες με τη βοήθεια ειδικής συσκευής: ~ το τζάμι / τις μύγες. ψέκασμα το. ψεκασμός ο. ψεκαστικός -ή -ό. ψεκαστήρας ο: συσκευή για ψέκασμα.

ψελλίζω: (μτβ.) λέω κτ πολύ σιγά ή με δυσκολία, τραυλίζοντας ή κομπιάζοντας: Τα πόδια της λύγισαν και μετά βίας ψέλλισε «βοήθεια». Άρχισε να ~ κάποιες δικαιολογίες, αλλά δε με έπεισε! ψέλλισμα το.

ψέλνω & (στη σημ. 1) ψάλλω -ομαι • αόρ. έψαλα, παθ. αόρ. ψάλθηκα: (μτβ.) 1 τραγουδώ ύμνο, εκκλησιαστικό ή πατριωτικό: Όλοι μαζί ψέλναμε το «Χριστός Ανέστη». Aς ψάλουμε τον Εθνικό Ύμνο! 2 (μτφ.) α. μαλώνω κπ: Όλη μέρα μ' έψελνε για την γκάφα που έκανα. β. λέω σε κπ κτ με τρόπο επίμονο και ενοχλητικό: Με έψελνε όλη μέρα να τον αφήσω να πάει εκδρομή. ψαλμός ο: ΕΚΚΛ εκκλησιαστικός ύμνος. ψάλτης ο, ψάλτρια η: πρόσωπο που ψάλλει στην εκκλησία.

ψέμα το: 1 οτιδήποτε δεν ανταποκρίνεται ή απέχει πολύ από την αλήθεια = [επίσ.] ψεύδος ≠ αλήθεια: Είπες ένα μεγάλο ~ προχθές, το οποίο δεν πρόκειται να σου συγχωρήσω. Ζει μέσα στο ~. 2 (μτφ.) καθετί που είναι μάταιο: Η ζωή είναι ένα ~. ψεύτικος -η -ο: 1 αυτός που δεν είναι αληθινός: ~ πληροφορία = [επίσ.] ψευδής, ανυπόστατος ≠ [επίσ.] αληθής. 2 (μτφ.) αυτός που έχει κατασκευαστεί ως απομίμηση του πραγματικού, που δεν είναι φυσικός: ~ μαργαριτάρι = τεχνητός ≠ φυσικός. 3 αυτός που είναι κακής ποιότητας: ~ είναι αυτό το ρολόι, χάλασε σε μια εβδομάδα. = σκάρτος, ελαττωματικός. 4 (για νομίσματα) αυτός που είναι κάλπικος: Τα κέρματα αυτά είναι ~. ψεύτικα (επίρρ.). ψεύτης ο, -τρα η: πρόσωπο που λέει ψέματα: Είσαι μεγάλος ~! ψευτιά η: [οικ.] = ψέμα: Μου έχεις πει αμέτρητες ψευτιές. ≠ αλήθεια.

ψευδαίσθηση η: 1 ΙΑΤΡ διαταραχή κατά την οποία έχουμε την εντύπωση ότι αντιλαμβανόμαστε πράγματα ή γεγονότα, τα οποία δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα = παραίσθηση. 2 λανθασμένη αντίληψη που έχουμε για τα πράγματα = αυταπάτη. ψευδαισθητικός -ή -ό. ψευδαισθητικά (επίρρ.).

ψευδο- & ψευδό-: α΄ συνθ. που προσδίδει στο β΄ συνθ. την έννοια του ψεύτικου: ψευδοροφή, ψευδομάρτυρας, ψευδορκία.

ψευδομάρτυρας ο, η: αυτός που συνειδητά δίνει ψευδή κατάθεση σε δικαστήριο. ψευδομαρτυρία η. ψευδομαρτυρώ (αμτβ.).

ψευδορκία η: αδίκημα που διαπράττει κπ που, ενώ έχει ορκιστεί ότι θα πει την αλήθεια, ηθελημένα δίνει ψευδή κατάθεση.

ψευδός & [λαϊκ.] τσευδός -ή -ό: (για πρόσ.) αυτός που έχει κπ πρόβλημα στην άρθρωσή του: Είναι ~ και δυσκολεύομαι να τον καταλάβω όταν μιλάει. ψευδίζω & [λαϊκ.] τσευδίζω (αμτβ.). ψεύδισμα & [λαϊκ.] τσεύδισμα το.

ψεύδος το: [επίσ.] ψέμα. ψευδής -ής -ές: [επίσ.] ψεύτικος.  σχ. αγενής. ψευδώς (επίρρ.). ψεύδομαι: [επίσ.] (αμτβ.) λέω ψέματα.

ψηλός -ή -ό: 1 αυτός που έχει μεγαλύτερο από το μέσο ύψος: ~ γυναίκα / δέντρο / πόδια ≠ κοντός. 2 (για πργ.) αυτός που βρίσκεται ψηλά: ~ ράφι ≠ χαμηλός. ψηλά (επίρρ.). ψηλώνω: 1 (αμτβ.) αποκτώ ύψος, γίνομαι ψηλότερος ≠κονταίνω: Πώς ψήλωσες έτσι από τότε που έχω να σε δω! 2 (μτβ.) κάνω κτ να φαίνεται πιο ψηλό, του δίνω ύψος: Ψήλωσα τον φράχτη, ώστε να μη με βλέπουν οι γείτονες. = υψώνω ≠ χαμηλώνω.

ψήνω -ομαι: 1 (μτβ.) ετοιμάζω φαγητό ή ρόφημα χρησιμοποιώντας πολύ υψηλή θερμοκρασία (από φωτιά ή ειδική συσκευή): Έψησα το φαγητό στους 180 βαθμούς. ~ καφέ. 2 (μτβ.) επεξεργάζομαι ορισμένα υλικά με τη βοήθεια υψηλής θερμοκρασίας: ~ πηλό / γυαλί. 3 (μτφ., μτβ.) α. προσπαθώ να πείσω κπ να κάνει κτ: Εντάξει, την έψησα, θα έρθει μαζί μας απόψε! = πείθω, καταφέρνω. β. ταλαιπωρώ, βασανίζω κπ: Την έψησε μέχρι να πει το «ναι». 4 παθ. (αμτβ. + σε) α. ζεσταίνομαι πάρα πολύ: ~ στον πυρετό. β. αποκτώ εμπειρία σε κτ: Ψήθηκε στη δουλειά. ψήσιμο το: 1 το να ψήνει κπ κτ (σημ. 1 & 2): Το φαγητό θέλει καλό ~. 2 το να πείθει κπ κπ άλλον (σημ. 3): Εγώ δεν είμαι καλή στο ~, δοκίμασε εσύ να τον πείσεις! ψήστης ο: πρόσωπο που ψήνει (σημ. 1 & 2). ψητός -ή -ό: αυτός που έχει ψηθεί στα κάρβουνα ή στον φούρνο: ~ μπριζόλα. ψητό το: 1 φαγητό, κυρίως κρέας που έχει ψηθεί: Φέρε μουστάρδα για το ~! 2 [προφ.] (μτφ.) η ουσία κπ θέματος, το κεντρικό σημείο: Άφησε τις εισαγωγές και έλα στο ~! = ψαχνό.

ψήφος η: 1 το μέσο με το οποίο δηλώνει κπ την προτίμησή του. 2 προτίμηση σε εκλογές ή δημοψήφισμα που δηλώνει κπ σχετικά με κπ θέμα, ιδεολογία, κόμμα κτλ., ή σε διαδικασίες που στηρίζονται στην αρχή της πλειοψηφίας: λευκή / άκυρη / θετική / απαλλακτική ~. ψηφίζω -ομαι: 1 (μτβ. & αμτβ.) με την ψήφο μου εκφράζω την προτίμησή μου για πρόσωπο, κόμμα, ή σχετικά με ένα θέμα: Ποιο κόμμα θα ψηφίσεις στις εκλογές; ~ υπέρ / κατά του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. 2 (αμτβ.) ασκώ το δικαίωμα που μου αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα, για να εκλέξω αντιπροσώπους που θα κυβερνήσουν τη χώρα: Πήγα να ψηφίσω νωρίς και να αποφύγω την πολυκοσμία. 3 (μτβ.) εγκρίνω κτ με την ψήφο μου: Οι ευρωβουλευτές ψήφισαν το νομοσχέδιο κατά της τρομοκρατίας. ψήφιση η: αποδοχή, κύρωση αιτήματος, πρότασης κτλ. κατόπιν ψηφοφορίας: Η συνεδρία κατέληξε στην ~ του νομοσχεδίου. = υπερψήφιση ≠ καταψήφιση. ψήφισμα το: 1 ψήφιση. 2 (συνεκδ.) το κείμενο που περιλαμβάνει τις αποφάσεις που προέκυψαν από τη διαδικασία ψήφισης: Το έχετε το ~ ή να σας το στείλω;

ψηφοφορία η: διαδικασία σε μια δημοκρατική κοινωνία για τη λήψη μιας απόφασης με βάση αυτό που επιλέγει η πλειοψηφία με ψήφο: Προτείνω το θέμα να τεθεί σε ~. μυστική / ανοιχτή ~. ψηφοφόρος ο, η: πρόσωπο που έχει δικαίωμα να ψηφίζει: Μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων συμμετείχε στις εκλογές.

ψίθυρος ο: 1 ήχος με πολύ χαμηλή ένταση που ακούγεται δύσκολα: Από πίσω μου ακούστηκε ένας ~, αλλά ήταν αδύνατο να καταλάβω ποιος ήταν και τι έλεγε. 2 (μτφ.) ευχάριστος και χαμηλός ήχος: Ο ~ της θάλασσας με νανούριζε. 3 πληθ. (μτφ.) αόριστη φήμη για κπ θέμα: Ακούστηκαν ~ ότι ο νέος διευθυντής θα παραιτηθεί. ψιθυρίζω -ομαι: 1 (μτβ.) μιλάω σε κπ ιδιαιτέρως και χαμηλόφωνα = μουρμουρίζω ≠ φωνάζω: Μου ψιθύρισε στο αυτί ότι με αγαπάει. 2 (αμτβ.) παράγω απαλό ήχο: Ο αέρας ακούγεται σαν να ~ μέσα στο δάσος. 3 παθ. απρόσ.: λέγεται, φημολογείται: Ψιθυρίζεται ότι θα εγκαταλείψει το υπουργείο. ψιθυριστός -ή -ό: αυτός που έχει τα χαρακτηριστικά του ψίθυρου: λόγια ~ και γλυκά. ψιθυριστά (επίρρ.): χαμηλόφωνα: Μίλα ~, μη μας ακούσουν!

ψιλή η: 1 ΓΛΩΣΣ ένα από τα δύο πνεύματα στο πολυτονικό σύστημα γραφής της ελληνικής γλώσσας. 2 μηχανή κουρέματος που κόβει το μαλλί από τη ρίζα.

ψιλο- & ψιλό-: α΄συνθ. που δηλώνει ότι αυτό που σημαίνει το β΄συνθ. 1 είναι πολύ λεπτό: ψιλόφλουδος. 2 υπάρχει ή γίνεται σε πολλά μικρά κομμάτια ή κόκκους: ψιλοκόβω. 3 απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και ακρίβεια: ψιλοδουλειά. 4 συμβαίνει με αργό ρυθμό ή με μικρή ένταση ή ισχύει σε μικρό βαθμό: ψιλοβρέχει, ψιλοζηλεύω. 5 είναι μικρό ή ασήμαντο: ψιλοδιόρθωμα.

ψιλός -ή -ό: 1 αυτός που έχει πολύ μικρή διάμετρο, που είναι ιδιαίτερα λεπτός = λεπτός ≠ χοντρός, παχύς: Στον λαιμό της κρεμόταν μια ~ αλυσίδα. Η ~ άμμος έμπαινε στα ρούχα μας. 2 (μτφ.) α. αυτός που δεν είναι πολύ έντονος ή δυνατός: Μια ~ βροχή δρόσιζε ευχάριστα την πόλη. β. αυτός που δεν έχει ιδιαίτερη ουσία ή σημασία: Όσο περιμέναμε, είχαμε πιάσει ~ κουβέντα με τον οδηγό. 3 (για φωνή ή ήχο) αυτός που είναι οξύς και διαπεραστικός = λεπτός ≠ χοντρός: Ακούγαμε μια ~ φωνούλα, σαν παιδική, να μας φωνάζει. ψιλά τα • σπάν. στον εν. ≠ χοντρά: 1 νομίσματα μικρής αξίας, συνήθως κέρματα: Δεν έχω καθόλου ~, για να σας δώσω ρέστα. κάνω ~: ανταλλάσσω νόμισμα με άλλα, μικρότερης το καθένα, αλλά ίσης αξίας στο σύνολό τους. 2 μικρό χρηματικό ποσό: Κέρδισε στο λαχείο 50 χιλιάδες ευρώ και κάτι ~. 3 δημοσίευμα σε έντυπο, με μικρά τυπογραφικά στοιχεία και περιεχόμενο όχι ιδιαίτερης σημασίας: Η είδηση πέρασε στα ~ των εφημερίδων.

ψιχάλα η: 1 σταγόνα βροχής: χοντρές ~. 2 σιγανή βροχή: Άρχισε πάλι η ~! ψιχαλίζει:απρόσ. ρίχνει ψιχάλες. ψιχάλισμα το.

ψοφώ -άω: 1 (αμτβ.) πεθαίνω α. για ζώο: Ψόψησε το καναρίνι από το κρύο. β. [μειωτ., υβρ.] για άνθρωπο. 2 (μτφ., αμτβ.) ταλαιπωρούμαι, υποφέρω από κτ μέχρι εξάντλησης: Ψόφησα στην πείνα / στην κούραση / από το κρύο. ~ για κτ / να κάνω κτ: επιθυμώ κτ πάρα πολύ: ~ να την παρακαλάς. ~ για ταξίδια. ψόφιος -α -ο: 1 (για ζώο) αυτός που έχει πεθάνει = νεκρός. 2 (μτφ.) αυτός που έχει εξαντληθεί από κτ: Γύρισε μετά τη δουλειά ~ στην κούραση. = κουρασμένος, πτώμα. 3 (μτφ.) αυτός που δεν έχει ζωντάνια, που είναι υποτονικός, άτονος ή υπερβολικά ήσυχος: Τίποτα δε συνέβη, ~ τα πράγματα! ψόφος ο: 1 θάνατος ζώου: Κακό σκυλί ~ δεν έχει. 2 (μτφ.) υπερβολικό κρύο: Ντύσου καλά, κάνει ~ έξω!

ψυγείο το: 1 α. ηλεκτρική συσκευή που χρησιμοποιείται για το πάγωμα ή τη συντήρηση τροφίμων και ποτών: Θέλεις νερό βρύσης ή ψυγείου; Βγάλε το κρέας από το ~ να ξεπαγώσει! β. ΤΕΧΝΟΛ συσκευή που εμποδίζει την ανάπτυξη υψηλής θερμοκρασίας σε μηχανές: ~ αυτοκινήτου. γ. είδος οχήματος με ψυκτικά μηχανήματα για τη μεταφορά προϊόντων όπως κρέας, λαχανικά κτλ. 2 (μτφ.) πολύ κρύος χώρος: Κάνει πολύ κρύο - ~ είναι εδώ μέσα!

ψυχαγωγία η: ψυχική και πνευματική ευχαρίστηση μέσω της δημιουργικής ενασχόλησης με κτ (τέχνες, αθλητισμό, διάβασμα κτλ.): Έχω ανάγκη από ~, πάμε θέατρο; ψυχαγωγώ -ούμαι: (μτβ.) προσφέρω ψυχαγωγία = διασκεδάζω. ψυχαγωγικός -ή -ό. ψυχαγωγικά (επίρρ.). ψυχαγωγός ο, η.

ψυχή η: 1 α. το άυλο τμήμα της υπόστασης των έμβιων όντων, σε αντιπαράθεση προς το σώμα που αποτελεί το υλικό τμήμα της: Ο άνθρωπος δεν είναι σώμα μόνο, αλλά και ~. βγάζω την ~ κπ: ταλαιπωρώ κπ: Δεν ήθελε να μιλήσει: μας έβγαλε την ~, μέχρι να μας πει τι έγινε. μου βγαίνει η ~: κοπιάζω, καταβάλλω ιδιαίτερη προσπάθεια για να κάνω κτ: Τους βγήκε η ~ μέχρι να καταφέρουν να σκοράρουν. με την ~ στο στόμα: τρέχοντας με αγωνία να προλάβω κτ: Έφυγε ~ να προλάβει τα φαρμακεία ανοιχτά. πήγε η ~ μου στην Kούλουρη: τρόμαξα πολύ: ~, νόμισα ότι θα σκοτωθούμε!τι ~ έχει κτ;: (για κτ χωρίς αξία) τι αξία έχει: Tι ~ έχει ένα κατοστάρικο; β. ΘΡΗΣΚ το άυλο στοιχείο της ανθρώπινης υπόστασης: η σωτηρία της ~. 2 το κέντρο των συναισθηματικών λειτουργιών του ανθρώπου: Δε μας λυπάσαι, δεν έχεις ~ εσύ; 3 (μτφ.) ανθρώπινη ύπαρξη = άνθρωπος: Ο δρόμος έρημος, ~ δε φαινόταν πουθενά. 4 (μτφ.) αυτός που αποτελεί την κινητήρια δύναμη και το επίκεντρο ομάδας, ενέργειας κτλ.: Ήταν η ~ της παρέας /του πάρτι. 5 (μτφ.) θάρρος, γενναιότητα: άνθρωπος με ~. ψυχικός -ή -ό: αυτός που σχετίζεται με την ψυχή: ~ σθένος. ψυχικά (επίρρ.). ψυχικό το: ευεργετική πράξη που γίνεται από συμπόνια για κπ = αγαθοεργία.

ψυχίατρος ο, η: γιατρός που ειδικεύεται στην αντιμετώπιση και θεραπεία ασθενών με ψυχολογικά προβλήματα και γενικά διαταραγμένη ψυχική κατάσταση. ψυχιατρικός -ή -ό. ψυχιατρικά (επίρρ.). ψυχιατρείο το.

ψυχολογία η: 1 επιστήμη που ασχολείται με την έρευνα και μελέτη της ανθρώπινης αντίληψης και συμπεριφοράς, και (συνεκδ.) το σχετικό μάθημα: κλινική / ατομική / ομαδική ~. 2 το σύνολο των χαρακτηριστικών ενός ατόμου ή μίας ομάδας που ορίζονται από τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά τους, συχνά στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης κατάστασης: Οι εταιρείες, γνωρίζοντας την ~ του καταναλωτή, την εκμεταλλεύονται για αύξηση των πωλήσεών τους. Με τα δημοσιεύματα δημιουργείται ~ πολέμου. 3 συναισθηματική κατάσταση κπ: Δεν παίζαμε με καλή ~, αλλά με την πίεση της προηγούμενης ήττας. ψυχολογικός -ή -ό. ψυχολογικά (επίρρ.). ψυχολόγος ο, η: ο επιστήμονας που ασχολείται με την επιστήμη της ψυχολογίας, καθώς και ο εκπαιδευτικός που διδάσκει το σχετικό μάθημα. ψυχολογώ -ούμαι: (μτβ.) αντιλαμβάνομαι τη συναισθηματική κατάσταση ή τις σκέψεις κπ: Παρατηρούσε τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις του προσπαθώντας να τον ψυχολογήσει.

ψυχοπαθής -ής -ές: αυτός που πάσχει από κπ ψυχική ασθένεια, εξαιτίας της οποίας συχνά έχει διαταραγμένη συμπεριφορά.  σχ. αγενής. ψυχοπάθεια η.

ψύχος το: [επίσ.] πολύ κρύο: Δριμύ ~, με ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες, επικρατεί στη βόρεια Ευρώπη. ψύχω -ομαι • αόρ. έψυξα, παθ. αόρ. ψύχθηκα, μππ. ψυγμένος: [επίσ.] (μτβ.) κάνω κτ να παγώσει, χαμηλώνω τη θερμοκρασία, ώστε να γίνει κτ ψυχρό = παγώνω. ψύξη η: 1 δημιουργία χαμηλής θερμοκρασίας: συστήματα θέρμανσης και ψύξης. 2 διαταραχή της λειτουργίας οργάνων του σώματος που προκαλείται από την επίδραση έντονου και απότομου ψύχους. ψυκτικός -ή -ό. ψύκτης ο: μηχάνημα για την παροχή παγωμένου νερού.

ψύχραιμος -η -ο: αυτός που χαρακτηρίζεται από αταραξία και ηρεμία, ακόμα και σε καταστάσεις που δικαιολογούν ένταση, πανικό ή θυμό: ~ άνθρωπος / συμπεριφορά / απάντηση. = νηφάλιος. ψύχραιμα (επίρρ.). ψυχραιμία η.

ψυχρός -ή -ό: 1 αυτός που έχει χαμηλή θερμοκρασία = κρύος, παγωμένος ≠ ζεστός, θερμός: Το κλίμα των τροπικών περιοχών είναι πιο θερμό, ενώ οι εύκρατες ζώνες πιο ψυχρές. 2 (μτφ.) αυτός που δεν έχει ή δεν προκαλεί συγκίνηση: Τον φόνο διέπραξε ένας ~ εκτελεστής. η ~ γλώσσα των αριθμών. 3 (μτφ.) αυτός που είναι συγκρατημένος, χωρίς φιλικότητα και εγκαρδιότητα: Ήταν ~ απέναντί μας, σχεδόν θυμωμένη. εν ψυχρώ: χωρίς ηθικό ενδοιασμό: Κατηγορήθηκε για την ~ δολοφονία μικρών παιδιών. ψυχρά (επίρρ.). ψυχραίνω -ομαι • αόρ. ψύχρανα, παθ. αόρ. ψυχράνθηκα, μππ. ψυχραμένος (μτβ. & αμτβ.). ψύχρα η. ψυχρότητα η.

ψωμί το: 1 βασικό είδος διατροφής, το οποίο παρασκευάζεται από αλεύρι ζυμωμένο με νερό και ψήνεται σε φούρνο = [επίσ.] άρτος: ~ άσπρο / μαύρο / ολικής αλέσεως. 2 τα βασικά για τη διαβίωση του ανθρώπου υλικά αγαθά: Η δουλειά αυτή εξασφαλίζει το ~ των παιδιών της. βγάζω / κερδίζω το ~ μου: κερδίζω τα απαραίτητα για τη ζωή μου. για ένα κομμάτι ~: με ασήμαντο αντίτιμο: Από ανάγκη έδωσε κοσμήματα αξίας για ένα κομμάτι ~. λέω το ψωμί ~: στερούμαι ακόμη και τα απαραίτητα.

ψωνίζω -ομαι: 1 (μτβ.) αποκτώ αγαθό δίνοντας ως αντάλλαγμα χρήματα = αγοράζω ≠ πουλώ: Ψώνισα στην αγορά ό,τι χρειάζεται το σπίτι. την ψώνισα: τρελάθηκα ή πήραν τα μυαλά μου αέρα. 2 παθ. παίρνουν τα μυαλά μου αέρα, χάνω την αίσθηση του μέτρου: Έκανε μερικές εμφανίσεις στην τηλεόραση και ψωνίστηκε. ψώνιο το: 1 [μειωτ.] χαρακτηρισμός ανθρώπου αφελούς ή χωρίς κρίση και λογική: Όλα τα ~ εμφανίζονται σε ανούσιες τηλεοπτικές εκπομπές, απλώς και μόνο για να τα δουν. 2 εν. μανιώδης ενασχόληση με κτ: Η υποκριτική είναι το ~ της. Ποτέ δεν είχα το ~ της εξουσίας. 3 εν. [οικ.] πράγμα ή κατάσταση που προκαλεί ενθουσιασμό: Το καινούριο μου αυτοκίνητο είναι ~! 4 πληθ. αγορά αγαθών και (συνεκδ.) τα αγαθά αυτά: Γύρισαν από τα ~ φορτωμένοι σακούλες. Είχα τα ~ στο καλάθι.

ψώρα η: [οικ.] παρασιτική μεταδοτική ασθένεια του δέρματος ανθρώπων και ζώων. ψωριάζω: [λαϊκ.] (αμτβ.) προσβάλλομαι από την ψώρα. ψωριάρης -α -ικο & ψωριάρικος -η -ο & ψωραλέος -α -ο: 1 αυτός που έχει προσβληθεί από ψώρα. 2 (μτφ.) αυτός που είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση, ο κακομοίρης: ~ άλογο.