ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ

• Στα μεταπολεμικά χρόνια στην Ελλάδα εμφανίζεται μεγάλη ποιητική  παραγωγή. Οι ποιητές ζώντας μέσα στο κλίμα των πολιτικών γεγονότων γράφουν ποίηση με πολιτικό-κοινωνικό περιεχόμενο ή εκφράζουν με την ποίησή τους την υπαρξιακή αγωνία τους (Πρώτη Μεταπολεμική Γενιά). Σημαντικοί ποιητές της περιόδου ο Αναγνωστάκης, ο Πατρίκιος, ο Λειβαδίτης, ο Αλεξάνδρου κ.ά.

• Οι διαφοροποιήσεις της μεταπολεμικής λογοτεχνίας που επισημάναμε  στην περιοχή της ποίησης είναι κατά πολύ εντονότερες στην πεζογραφία. Πραγματικά, στα είκοσι χρόνια που ακολούθησαν το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο παρουσιάστηκαν έργα που αντικρίζουν τον κόσμο εντελώς διαφορετικά, έργα που εκφράζουν έναν κόσμο αλλαγμένο, που χαρακτηριστικά του είναι η αμφιβολία, η αστάθεια, η ανησυχία και η αγωνία.

• Τη διαφοροποίηση, ωστόσο, αυτή δεν τη συνόδευε και κάποια μορφική  ανανέωση. Οι τεχνικές καινοτομίες και οι πειραματισμοί που έγιναν στο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα δεν καθόρισαν τη μεταπολεμική πεζογραφία στην Ελλάδα. Μόνο ανάμεσα στους συγγραφείς που εμφανίστηκαν μετά το 1960 παρατηρήθηκαν τάσεις για μια μορφική ανανέωση. Χαρακτηριστική περίπτωση ο Νίκος Καζαντζάκης, αλλά και η Διδώ Σωτηρίου, ο Στρατής Τσίρκας, ο Δημήτρης Χατζής, ο Αντώνης Σαμαράκης κ.ά.

Ασκήσεις – Θέματα για συζήτηση

1. Να διαβάσετε το ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη Στρατιώτης-Ποιητής και με τη βοήθεια του καθηγητή/τριάς σας να συσχετίσετε το περιεχόμενό του με την απολογία του Τάσου Λειβαδίτη.

2. Να διαβάστε το μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη Ο φτωχούλης του Θεού και να συντάξετε ένα κείμενο 300 περίπου λέξεων για τα συναισθήματα που σας δημιουργήθηκαν.

3. Να διαβάσετε το κείμενο του Αντώνη Σαμαράκη «Ο ξανθός ιππότης» (από τη συλλογή διηγημάτων του Ζητείται ελπίς) και να εντοπίσετε τα στοιχεία εκείνα που θυμίζουν τη γλώσσα του κινηματογράφου, δημιουργούν αγωνία και συνεχείς ανατροπές.

Βιβλιογραφία

1. Αράγης, Γ. (1996). Προσεγγίσεις. Αθήνα: Πατάκης.

2. Αργυρίου, Αλ. (1979). Νεωτερικοί ποιητές του Μεσοπολέμου. Αθήνα: Σοκόλης.

3. Ευαγγέλου, Α. (x.x.). Η δεύτερη μεταπολεμική ποιητική γενιά. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.

4. Ζήρας, Α. (1979). Νεώτερη Ελληνική ποίηση 1965-1980. Αθήνα: Γραφή.

5. Κούρτοβικ, Δημ. (1995). Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς. Αθήνα: Πατάκης.

6. Λεοντάρης, µ. (1983). Η ποίηση της ήττας. Αθήνα: Έρασμος.

7. Μέντη, Δ. (1995). Μεταπολεμική πολιτική ποίηση, Ιδεολογία και ποιητική. Αθήνα: Κέδρος.

8. Μερακλής, Μ. Γ. (χ.χ.). Η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία (1945-1970). Ι. Ποίηση, ΙΙ. Πεζογραφία. Θεσσαλονίκη: Κωσταντινίδη.

9. Μηλιώνης, Χρ. (2003). Το διήγημα. Αθήνα: Σαββάλας.

10. Μπαλάσκας, Κ. (2004). Ξενάγηση στη Νεοελληνική Πεζογραφία. Αθήνα: Μεταίχμιο.

11. Παπαγεωργίου, Κ. (1989). Η γενιά του '70. Ιστορία-ποιητικές διαδρομές. Αθήνα: Κέδρος.

12. Παπαγεωργίου, Κ. (2003). Μονόλογοι και χειραψίες. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

13. Σπανδωνίδη, Π., (1955). Η νεώτερη ποίηση στην Ελλάδα. Δοκίμιο. Αθήνα: Ίκαρος.

14. Στεργιόπουλος, Κ. (1977). Από το συμβολισμό στη Νέα Ποίηση. Αθήνα: Βάκων.

15. Vitti, M. (1977). Η γενιά του τριάντα. Ιδεολογία και μορφή. Αθήνα: Ερμής.

16. Vitti, M. (2003). Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Μετάφραση Μ. Ζορμπά, θεώρηση του συγγραφέα, απόδοση Ε. Ι. Μοσχονά. Αναθεωρημένη έκδοση. Αθήνα: Οδυσσέας, 145-240.

❅