Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Α, Β, Γ Γυμνασίου)
back next

ΠINAKAΣ 7. OI EΓKΛIΣEIΣ ΣTIΣ ANEΞAPTHTEΣ ΠPOTAΣEIΣ

OPIΣTIKH YΠOTAKTIKH ΕYKTIKH ΠPOΣTAKTIKH
  1. α) Απλή:
    οριστική κάθε χρόνου·
    δηλώνει το πραγματικό:
    Οἱ φρουροὶ ἐξωπλισμένοι ἦσαν.
  2. β) Δυνητική:
    οριστική ιστορικού χρόνου + ἄν· δηλώνει:
    • το δυνατόν στο παρελθόν:
      Τὴν πόλιν ἂν ἡγήσω πολέμου ἐργαστήριον εἶναι.
    • το μη πραγματικό:
      Ἐβουλόμην ἄν, ὦ Κῦρε, οὕτως ἔχειν.
  3. γ) Επαναληπτική:
    οριστική παρατατικού ή αορίστου + ἄν· δηλώνει κάτι πραγματικό που επαναλαμβανόταν στο παρελθόν:
    Eἴ τις αὐτῷ δοκοίη βλακεύειν, ἔπαισεν ἄν.
    (Όποιος / αν κάποιος του φαινόταν νωθρός, τον χτυπούσε.)
  4. δ) Ευχετική:
    οριστική παρατατικού ή αορίστου + εἰ γὰρ ή εἴθε· δηλώνει ευχή ανεκπλήρωτη:
    Εἰ γὰρ τοσαύτην δύναμιν εἶχον.
  1. α) Βουλητική:
    δηλώνει βούληση, επιθυμία· διακρίνεται σε:
    • Προτρεπτική:
      υποτακτική α' προσώπου ενικού ή πληθυντικού· ενίοτε συνοδεύεται από τα ἄγε (δή), φέρε (δή), ἴθι (δή)· δηλώνει προτροπή:
      Φέρε δὴ δείξω τοῦτο ὑμῖν.
    • Αποτρεπτική:
      μὴ + υποτακτική β' ή γ' προσώπου· δηλώνει απαγόρευση:
      Μηδενὶ συμφορὰν ὀνειδίσῃς.
  2. β) Απορηματική:
    υποτακτική α' προσώπου σε ερωτηματικές προτάσεις επιθυμίας· δηλώνει απορία:
    Εἴπωμενσιγῶμεν;
  1. α) Ευχετική:
    ενίοτε συνοδεύεται από τα εἴθε, εἰ γάρ· δηλώνει ευχή που αναφέρεται στο παρόν ή στο μέλλον:
    Εἰ γὰρ γένοιτο.
  2. β) Δυνητική:
    ευκτική (εκτός μέλλοντα) + ἄν· δηλώνει το δυνατόν στο παρόν ή στο μέλλον:
    Ἐπὶ τῶν ἐλαττόνων ἴδοι τις ἂν τὴν τῆς διανοίας ἀκρίβειαν.
Δηλώνει:
  1. α) Προσταγή:
    Παῦσε.
  2. β) Αποτροπή, απαγόρευση:
    Μὴ θορυβεῖτε.
  3. γ) Προτροπή ή παράκληση· ενίοτε συνοδεύεται από τα ἄγε (δή), φέρε (δή), ἴθι (δή):
    Ἄγετε, ὦ ἄνδρες, δειπνήσατε.
  4. δ) Παραχώρηση ή συγκατάθεση:
    Οὕτως ἐχέτω.
  5. ε) Eυχή ή κατάρα: Ὑγίαινε.