Η δομή του μπλουζ
Τα μπλουζ αποτελούνται από σύντομες δωδεκάμετρες μελωδίες που
βασίζονται σε μια αμετάβλητη συνέχεια συγχορδιών. Βασικό χαρακτηριστικό
της μουσικής μπλουζ είναι το «κατέβασμα» (ύφεση) της τρίτης, της
πέμπτης και της έβδομης νότας της μείζονας κλίμακας (οι λεγόμενες blue
notes=μπλε νότες).
Στο παραπάνω πεντάγραμμο είναι γραμμένη η
κλίμακα Ντο σύμφωνα με τη δομή των μπλουζ, με την τρίτη, την πέμπτη και
την έβδομη νότα «κατεβασμένες», δηλ. με ύφεση.
Επίσης, χαρακτηριστικός στα μπλουζ είναι ο έντονος
αυτοσχεδιασμός, κυρίως στη μελωδία και τους στίχους.
Ο μουσικός επινοεί τις μελωδίες την ώρα που παίζει. Γι’ αυτό η
δομή των μπλουζ έχει συχνά τη μορφή μιας επαναλαμβανόμενης φράσης που
συνοδεύεται από έναν τελικό στίχο.
Ο Μάντυ Γουότερς (Muddy Waters),
θεωρείται από πολλούς ο κορυφαίος
μουσικός των μπλουζ.
H πιο κοινή μορφή των μπλουζ είναι τα λεγόμενα δωδεκάμετρα
μπλουζ. Ο όρος «δωδεκάμετρο» αναφέρεται στον αριθμό των μουσικών
μέτρων, που εκφράζει το θέμα ενός τυπικού μπλουζ. Συνήθως παίζεται σε
μέτρο 4/4, που σημαίνει ότι υπάρχουν τέσσερεις χτύποι σε κάθε μέτρο και
κάθε χτύπος ισούται με ένα τέταρτο.
Ένα δωδεκάμετρο μπλουζ διαιρείται σε τρία μέρη των τεσσάρων
μέτρων. Μια κλασική μπλουζ ακολουθία αποτελείται από τρεις συγχορδίες:
την πρώτη ή τονική (που
συμβολίζεται I), την τέταρτη ή υποδεσπόζουσα
(IV), και την πέμπτη ή δεσπόζουσα
(V) νότα μιας επτάφθογγης κλίμακας.
Οι στίχοι ενός δωδεκάμετρου μπλουζ τραγουδιού συχνά έχουν τη
μορφή A A B. Ο πρώτος στίχος συχνά παρουσιάζει μια ιδέα ή ένα θέμα, ο
δεύτερος το επαναλαμβάνει (ίσως με μια μικρή παραλλαγή), και ο τρίτος
αναπτύσσει ή αναλύει την ιδέα που παρουσιάστηκε στον πρώτο και το
δεύτερο στίχο. Το A αναφέρεται στον πρώτο και δεύτερο τετράμετρο στίχο,
και το B είναι ο τρίτος. Όλα τα μπλουζ δεν ακολουθούν τη δωδεκάμετρη
δομή, αλλά κατανοώντας αυτό το βασικό μουσικό σκελετό, ο ακροατής θα
κατανοήσει σε βάθος όλη τη μουσική μπλουζ.
|