Μπανσούρι / Bānsurī

Καταρχήν πνευστό όργανο στον τύπο του πλαγίαυλου (φλάουτο). Κατά δεύτερον, και τα, συγγενικά με αυτό, ξύλινα πνευστά χωρίς [παλλόμενη] γλωττίδα –όπως τα τύπου σουραυλιού (με τάπα) ή φλογέρας/νέυ (Veņu).

Το μπανσούρι είναι λαϊκό όργανο με αρχαία καταγωγή και έχει συνδεθεί ιδιαίτερα με τον θεό Kŗśna, ο οποίος συχνά απεικονίζεται να παίζει το Bānsurī του σε διάφορες τοποθεσίες, με συνοδεία διαφόρων θεοτήτων και ανθρώπων.

Το Bānsurī έχει μία τρύπα για φύσημα και 6 τρύπες για τα δάχτυλα. Σε μεγάλα μήκη, και ιδιαίτερα στο Bānsurī για την κλασική μουσική, υπάρχει και μια ακόμη τρύπα προς την πέρα άκρη του οργάνου, απομακρυσμένη όμως από το πεδίο δράσης των χεριών. Αυτή η τελευταία χρησιμεύει για την ρύθμιση της χαμηλότερης νότας (που παράγεται με κλείσιμο και των έξι τρυπών) και την καλύτερη ακουστική προβολή της –πιο ομοιογενή με τις άλλες νότες. Παλαιότερα συνηθιζόταν να κλείνεται η τρύπα αυτή σε ειδικές περιπτώσεις με κάποιο δάκτυλο του ποδιού (καθώς οι εκτελεστές παίζουν με μαζεμένα τα πόδια) ή με το γόνατο. Αυτή η πρακτική αυξάνει την έκταση του οργάνου προς τα κάτω κατά 1-2 ημιτόνια.

Στον εικοστό αιώνα, το Bānsurī ανέβασε το status του, καθώς χρησιμοποιήθηκε και στην εκτέλεση κλασικής μουσικής, όπως και το Śehnāī. Περίφημοι εκτελεστές θεωρούνται ο αείμνηστος Pānnalāl Ghosh και ο Hariprasad Chaurasia. Άκου μια εκτέλεση του Raaga Malkauns, παρακολουθώντας την κυλιόμενη παρτιτούρα στο http://www.musicking.gr/articles/malkauns/?lang=el:

Πηγή: http://www.musicking.gr/B%C4%81nsur%C4%AB/?lang=el