Νεοελληνική Γλώσσα (Β΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Γ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕ ΑΧΩΡΙΣΤΑ ΜΟΡΙΑ

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής εικόνα

εικόναΟι πρώτες μου γνώσεις για τα αχώριστα μόρια

  • Ορισμένες λέξεις που δε στέκονται μόνες τους στο λόγο, αλλά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή λέξεων, ονομάζονται αχώριστα μόρια.

 

εικόναΑκούω και μιλώ

  1. Μπορείτε να εντοπίσετε τα αχώριστα μόρια- προθήματα και τις λέξεις από τις οποίες σχηματίζονται οι παρακάτω λέξεις; • Χωρίστε τις λέξεις στα δύο μέρη από τα οποία έχουν σχηματιστεί.
    ανακαλύψει, ξεκουραστώ (κείμ. 2)
    αναζητήσετε, υποδέχονταν (κείμ. 3)
    ακατοίκητα (κείμ. 4)
    επιστροφής (κειμ. 1)
  2. Συγκρίνετε τις παραπάνω λέξεις με τις λέξεις που αποτελούν τα δεύτερα μέρη τους. Πώς αλλάζει η σημασία όταν προστεθεί το αχώριστο μόριο;

Περιπέτειες στο πάρκο. Ο ξεμαλλιασμένος κλόουν: Σύνθεση με αχώριστα μόρια [πηγή: Εκπαιδευτική Τηλεόραση]

 

εικόναΜαθαίνω για τα αχώριστα μόρια

εικόνα

εικόνα

 

εικόναΚείμενο 6 Άγιος Αχίλλειος

εικόνα
Φωτ/φίες: Αναστασία Μπάρδα  

    Πρόκειται για ένα γοητευτικό νησάκι στην περιοχή των Πρεσπών. Η πεζογέφυρα που κατασκευάστηκε καθιστά την ………………… στο νησί έναν ευχάριστο περίπατο. Πριν από την πεζογέφυρα αφήστε το αυτοκίνητο σας, προσέχοντας να μη ……………………… την ηρεμία του ………………… και πάντοτε σκεπτόμενοι ότι κάπου εκεί γύρω μπορεί να ζευγαρώνουν κάποια σπάνια είδη πουλιών. Μπορείτε να εφοδιαστείτε με νερό και ίσως κάποιο ελαφρύ γεύμα. Οι τοποθεσίες που θα δείτε …………………… για ένα πικ νικ στα γρασίδια με καταπληκτική θέα. Σπουδαιότερο είναι να μην ξεχάσετε τη φωτογραφική σας μηχανή! Καθώς προχωράτε στην πεζογέφυρα παρατηρήστε τους καλαμιώνες και, καθώς πλησιάζετε, το νοσοκομείο πουλιών. Στην είσοδο του νησιού υπάρχει ……………………… χάρτης για το πού μπορείτε να πάτε. Ακολουθήστε το μονοπάτι με τις άσπρες πέτρες. Οι λόφοι πράσινου καλύπτουν τη μια μεριά του λόφου, ενώ από την άλλη ……………………… τα χαλάσματα της Βασιλικής του Αγίου Αχιλλείου.

 

 

http://goutas.gr/prespes

εικόνα εικόνα

εικόναΔιαβάζω και γράφω             

  1. Συμπληρώστε τα κενά του κειμένου 6 με τις ακόλουθες λέξεις:
    διαταράξετε, εμπνέουν, πρόσβαση, επεξηγηματικός, ξεπροβάλλουν, περιβάλλοντος
  2. δυσανάλογος, δυσάρεστος, διαγώνιος, διαβλέπω, αρχιληστής, αμφιταλαντεύομαι, επίγειος, ενήλικος, ημίθεος, υποκατάστημα:
    • Ψάξτε στο λεξικό τις σημασίες των λέξεων αυτών.
    • Χρησιμοποιήστε τρεις από αυτές τις λέξεις για να σχηματίσετε προτάσεις.
    • Προσπαθήστε να βρείτε τις σημασίες των αχώριστων μορίων.
  3. Χωριστείτε σε ομάδες. Η κάθε ομάδα:
    • θα αναλάβει ένα αχώριστο μόριο, από τον πίνακα,
    • θα ψάξει τις σημασίες του στο ηλεκτρονικό Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδης on-line, http://www.komvos.edu.gr/Dictionaries/dictionline/DictOnLineTri.htm) ή στο σχολικό λεξικό,
    • θα τις καταγράψει και θα ψάξει να βρει (από βιβλία του σχολείου) λέξεις με το ίδιο μόριο που να αντιστοιχούν σε ορισμένες σημασίες του.