| ΜΑΘΗΜΑ 25 |
H πολιτική διαίρεση της Ευρώπης |
 |
Σ' αυτό το
μάθημα θα μάθω |
|
 |
Λέξεις -
κλειδιά |
- Ποια είναι τα κράτη της Ευρώπης.
- Ορισμένα κοινά γνωρίσματα των κατοίκων της
Ευρώπης.
|
|
• πολιτική διαίρεση •
τελωνειακοί έλεγχοι • κοινωνική ανάπτυξη
• οικονομική ανάπτυξη • πολιτισμικά στοιχεία • Ευρωπαϊκή Ένωση. |
|
 Συνεργάζομαι στην τάξη  |
1. Εργαστείτε ανά
δύο. Συμβουλευτείτε τον πίνακα 25.3 και απαντήστε στις παρακάτω
ερωτήσεις:  |
| |
α. Πόσα είναι
τα ευρωπαϊκά
κράτη;…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
β. Ποιο είναι το μεγαλύτερο σε
έκταση κράτος;…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
γ. Ποιο είναι το μικρότερο σε έκταση
κράτος;……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
δ. Ποιο είναι το μεγαλύτερο σε
πληθυσμό
κράτος;……………………………………………………………………………………………………………………………………………
ε. Ποιο είναι το μικρότερο σε
πληθυσμό
κράτος;………………………………………………………………………………………………………………………………………………
στ. Η Ασία, η μεγαλύτερη σε έκταση ήπειρος της Γης, χωρίζεται σε 48 κράτη.
Η Ευρώπης είναι τέσσερις φορές μικρότερη σε έκταση από την Ασία.
Πιστεύετε ότι τα κράτη της ευρωπαϊκής ηπείρου είναι πολλά ή λίγα σε
σχέση με την έκτασή της;…………………………………………………………………………
ζ. Επιστρέψτε
για λίγο στο Μάθημα 5. Στην 1η εργασία σχετικά με το επίπεδο
οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης των Ευρωπαίων είχατε συμπεράνει
ότι αυτό είναι υψηλό ή χαμηλό; Παρατηρήστε τον χάρτη 5.2. Το επίπεδο
ανθρώπινης ανάπτυξης στην Ευρώπη είναι σε όλα τα κράτη το ίδιο;
Απαντήστε μονολεκτικά με ένα «ναι» ή ένα «όχι» Πού μπορείτε να
αποδώσετε τις διαφορές; Σημειώστε δύο τουλάχιστον λόγους.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
η. Στον
χάρτη 42.1 απεικονίζονται αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου στην
Ευρώπη. Ας υποθέσουμε ότι πρέπει να κατασκευαστεί ένας νέος αγωγός που
θα συνδέει τα Ουράλια Όρη, μέσω Μόσχας και Κιέβου, με το Παρίσι. Από
ποιες χώρες θα περάσει ο αγωγός; Ποια προβλήματα συνεννόησης (σε
γενικές γραμμές) μπορεί να προκύψουν μεταξύ των χωρών από τις οποίες θα
περάσει ο αγωγός; Λάβετε υπόψη σας ότι για την κατασκευή ενός μικρού σε
μήκος (σε σχέση με άλλους ευρωπαϊκούς) αγωγού πετρελαίου που θα συνδέει
το Μπουργκάς της Βουλγαρίας με την Αλεξανδρούπολη στη χώρα μας οι
διαπραγματεύσεις μεταξύ των τριών ενδιαφερόμενων χωρών (Ρωσίας,
Βουλγαρίας και Ελλάδας) ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990,
αλλά η κατασκευή του αγωγού δεν είχε ξεκινήσει μέχρι το 2008.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
θ. Σήμερα 27 από τα κράτη της Ευρώπης αποτελούν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(εικόνα 26.1). Στα κράτη που μετέχουν στην Ένωση επιτρέπεται η ελεύθερη
διακίνηση εμπορευμάτων και η ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων για σπουδές,
εργασία κτλ. χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες. Αν ο αγωγός, για τον οποίο
έγινε λόγος στην προηγούμενη ερώτηση, περνούσε μόνο από κράτη-μέλη της
Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα ήταν πιο εύκολο ή πιο δύσκολο να κατασκευαστεί;
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
|
| 2. |
Εργαστείτε
ανά ομάδες. Με τη βοήθεια του χάρτη 25.1 χωρίστε την ήπειρο σε περιοχές
και εντοπίστε τα κράτη κάθε περιοχής. Κάθε ομάδα να επιλέξει και να
υλοποιήσει μια από τις ακόλουθες εργασίες. |
|
|
| |
1η εργασία: Σημειώστε τρία κράτη
που βρίσκονται στη δυτική Ευρώπη.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2η εργασία: Σημειώστε τρία κράτη
που βρίσκονται στην ανατολική Ευρώπη.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3η εργασία: Σημειώστε τρία κράτη
που βρίσκονται στη βόρεια Ευρώπη.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4η εργασία: Σημειώστε τρία κράτη
που βρίσκονται στη νότια Ευρώπη.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5η εργασία: Σημειώστε τρία κράτη
που βρίσκονται στην κεντρική Ευρώπη.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
|
| 3. Κάθε ομάδα να
παρουσιάσει συνοπτικά στην τάξη τα αποτελέσματα της εργασίας της. |
|
 Μελετώ στο σπίτι |
Η
ευρωπαϊκή ήπειρος κατοικήθηκε από τα πανάρχαια χρόνια (γι' αυτό
αποκαλείται και «γηραιά»). Στο έδαφος της αναπτύχθηκαν πολλοί
πολιτισμοί, όπως ο αρχαιοελληνικός, ο ρωμαϊκός, ο βυζαντινός, ο
σύγχρονος τεχνολογικός. Το καλό κλίμα της και οι πλούσιοι φυσικοί πόροι
(νερό, εύφορο έδαφος, δάση, πλωτά ποτάμια, πλούσιο υπέδαφος,
εκτεταμένες πεδιάδες) την έκαναν ελκυστική για πολλούς λαούς, οι οποίοι
διεκδίκησαν χώρο και πλούτο, γεγονός που οδήγησε συχνά στο παρελθόν σε
πολέμους και συμμαχίες. Έτσι, με το πέρασμα του χρόνου προέκυψαν τα
κράτη της Ευρώπης, τα οποία σήμερα είναι 46.
Η
ήπειρος μας επομένως, αν και μικρή σε έκταση, είναι χωρισμένη σε πολλές
μικρές και μεγάλες χώρες, και αυτό οφείλεται τόσο σε γεωγραφικούς όσο
και σε ιστορικούς λόγους. Οι μεγάλες εθνικές ομάδες στον ευρωπαϊκό χώρο
είναι οι γερμανικές και οι σλαβικές, από τις οποίες προέκυψαν πολλά
κράτη: στη Δύση από τις γερμανικές, στην Ανατολή από τις σλαβικές.
Ωστόσο, υπάρχουν και «ανάδελφα» έθνη, όπως είναι ενδεικτικά οι Έλληνες,
οι Αλβανοί, οι Ούγγροι.
Η κατάτμηση
της Ευρώπης σε πολλά κράτη προκάλεσε προβλήματα επικοινωνίας,
μετακινήσεων, κατασκευής μεγάλων έργων (οδικών ή σιδηροδρομικών
δικτύων), διαχείρισης πόρων (ποταμών, λιμνών, ορυκτού πλούτου) κτλ.
Μέρος αυτών των προβλημάτων λύθηκε με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. |
• Τις πολύ
αναπτυγμένες και ισχυρές οικονομικά χώρες, οι οποίες βρίσκονται κυρίως
στη βόρεια, τη βορειοδυτική και τη δυτική Ευρώπη. Σ' αυτές ωστόσο
εντάσσονται και η Ελβετία, η Αυστρία και η Ιταλία.
• Τις αναπτυγμένες χώρες, οι οποίες ακολουθούν πορεία εξομοίωσης με τις
ισχυρότερες και βρίσκονται κυρίως στον ευρωπαϊκό νότο (εδώ ανήκει και η
χώρα μας). Σ' αυτές ωστόσο εντάσσεται και η Ιρλανδία.
• Τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, με αρκετά οικονομικά προβλήματα
ακόμη, οι οποίες βρίσκονται στην ανατολική Ευρώπη και τη Βαλκανική
Χερσόνησο.
Πέρα από τα οικονομικά κριτήρια, η Ευρώπη μπορεί να χωριστεί σε
περιοχές ή περιφέρειες και με βάση διάφορα άλλα κριτήρια, όπως είναι
ενδεικτικά τα παρακάτω:
•
Γεωγραφικά: χώρες βόρειας Ευρώπης (π.χ. Σουηδία), νότιας (π.χ. Ιταλία),
ανατολικής (π.χ. Ρωσία) κτλ.
• Γλωσσικά: χώρες με λατινογενή γλώσσα (π.χ. Ισπανία), σλαβική γλώσσα
(π.χ. Ουκρανία) κτλ.
• Πολιτικά: κράτη-μέλη Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Βέλγιο), μη μέλη (π.χ. Μολδαβία) κτλ.
• Γεωμορφολογικά: πεδινές χώρες (π.χ. Ρωσία), ημιορεινές (π.χ. Τσεχία)
κτλ.
• Κλιματικά: χώρες με ωκεάνιο κλίμα (π.χ. Ολλανδία), με ηπειρωτικό
(π.χ. Πολωνία) κτλ.
|
|
 Ταξιδεύω στις χώρες της Ευρώπης |
Ρωσία
Η
Ρωσία είναι η μεγαλύτερη χώρα του κόσμου σε έκταση. Η έκταση της είναι
σχεδόν διπλάσια της υπόλοιπης Ευρώπης και ο πληθυσμός της ίσος με τον
πληθυσμό όλων μαζί των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών. Εκτείνεται από την
κεντρική Ευρώπη έως τα παράλια του Ειρηνικού Ωκεανού, αποτελώντας μια
χώρα με τεράστια ποικιλία κλιμάτων και βλάστησης. Το μεγαλύτερο μέρος
της έκτασης της βρίσκεται στην Ασία, ωστόσο, με δεδομένο ότι μεγάλο
κομμάτι του ασιατικού τμήματος της καταλαμβάνει η ακατοίκητη σχεδόν
Σιβηρία και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της ζει στις περιοχές
δυτικά των Ουραλίων, η Ρωσία είναι ουσιαστικά μια ευρωπαϊκή χώρα. Η
πρωτεύουσα Μόσχα και η Αγία Πετρούπολη (πρώην Λένινγκραντ) είναι οι δύο
μεγαλύτερες πόλεις της χώρας.
Η
σύγχρονη Ρωσία προήλθε από τη διάσπαση της Σοβιετικής Ένωσης και σήμερα
έχει γρήγορη οικονομική ανάπτυξη, ξεπερνώντας προβλήματα που
αντιμετώπισε τη δεκαετία του 1990, μετά την κατάρρευση του προηγούμενου
καθεστώτος. Διαχρονικά, η Ρωσία δεν είναι σημαντική μόνο για την
οικονομία της, αλλά και για τον πολιτισμό της. Γνωστοί Ρώσοι δημιουργοί
είναι, μεταξύ άλλων, ο Λέον Τολστόι, ο Αντόν Τσέχοφ, ο ΝικολάιΓκόγκολ,
ο Σεργκέι Αϊζενστάιν, ο Πιοτρ Τσαϊκόφσκι, ο Ίγκορ Στραβίνσκι, ο
Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι κ.ά. |
 Επεκτείνω τις γνώσεις μου |
Η Ευρώπη στην μυθολογία
Η
Ευρώπη στην μυθολογία Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Ευρώπη ήταν
κόρη του βασιλιά της Φοινίκης Αγήνορα. Ο Δίας την είδε κάποτε και
εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά της. Μεταμορφώθηκε σε κατάλευκο ταύρο,
την έκλεψε, έφυγε προς τη θάλασσα και έφτασε κολυμπώντας στην Κρήτη.
Από την Ευρώπη, σύμφωνα με τον μύθο, γεννήθηκαν ο Μίνωας, ο Ραδάμανθης
και ο Σαρπηδόνας.
Η σημαία της Ελλάδας και τα
χρώματα στις σημαίες των κρατών της Ευρώπης
Η
σημαία είναι κομμάτι υφάσματος με ένα ή περισσότερα χρώματα και
σύμβολα. Η ιδέα της χρήσης σημαίας προήλθε από την ανάγκη να
διακρίνονται οι φίλοι από τους εχθρούς κατά τη διάρκεια των μαχών. Η
χρήση της σημαίας γενικεύτηκε κατά τον Μεσαίωνα, ενώ οι εθνικές σημαίες
της νεότερης εποχής εμφανίστηκαν με τον σχηματισμό των ανεξάρτητων
κρατών.
Η εθνική σημαία της
Ελλάδας αποτελείται από εννέα οριζόντιες, παράλληλες γραμμές, ίσου
πλάτους. Πέντε από αυτές τις γραμμές είναι κυανές και οι υπόλοιπες
τέσσερις λευκές. Τα δύο χρώματα εναλλάσσονται, ενώ η πρώτη και η
τελευταία γραμμή είναι κυανές. Στο επάνω αριστερό τμήμα της σημαίας
σχηματίζεται ένα κυανό τετράγωνο, το οποίο καταλαμβάνουν τρεις κυανές
και δύο άσπρες λωρίδες. Μέσα σ' αυτό το τετράγωνο σχηματίζεται λευκός
σταυρός.
Στις σημαίες των 46
κρατών της Ευρώπης χρησιμοποιούνται συνολικά εννιά χρώματα, ενώ στις
σημαίες των 12 από τα 46 κράτη χρησιμοποιούνται τρία χρώματα σε
διάφορους συνδυασμούς, τα οποία είναι το κόκκινο, το λευκό και το μπλε.
Τέλος, το πιο διαδεδομένο σύμβολο στις ευρωπαϊκές σημαίες είναι ο
σταυρός, ο οποίος υπάρχει στις σημαίες οκτώ κρατών.
Οι χώρες της Υπερκαυκασίας
Στα
όρια της Ευρώπης με την Ασία, νότια της οροσειράς του Καυκάσου,
βρίσκεται η περιοχή της Υπερκαυκασίας. Βρέχεται από τη Μαύρη και την Κασπία θάλασσα και μοιράζεται σε τρία κράτη, τα
οποία άλλοι γεωγράφοι
τοποθετούν στην Ευρώπη και άλλοι στην Ασία. Τα κράτη αυτά είναι τα
εξής: • Η Αρμενία, η οποία έχει έκταση 29.800 τετρ. χλμ.,
πληθυσμό 3
εκατομμύρια κατοίκους και πρωτεύουσα το Ερεβάν.
• Το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο έχει έκταση 86.600 τετρ.
χλμ., πληθυσμό 7,9
εκατομμύρια κατοίκους και πρωτεύουσα το Μπακού.
• Η Γεωργία, η οποία έχει έκταση 69.700 τετρ. χλμ.,
πληθυσμό 4,7
εκατομμύρια κατοίκους και πρωτεύουσα την Τιφλίδα.
Η
Αρμενία, η Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν μακραίωνη ιστορία.
Ενδεικτικά, η Αρμενία ήταν το πρώτο κράτος στην ιστορία στο οποίο ο
χριστιανισμός έγινε επίσημη θρησκεία (το 301 μ.Χ), ενώ στο δυτικό τμήμα
της Γεωργίας, στα παράλια της χώρας στον Εύξεινο Πόντο, βρισκόταν
ημυθική Κολχίδα των αρχαίων Ελλήνων. |
 Αξιολογώ τι έμαθα |
| 1. Αντιστοίχισε τις
ευρωπαϊκές χώρες (1η στήλη) με τις πρωτεύουσες τους (2η στήλη): |
| |
| 1. Ηνωμένο Βασίλειο |
α. Παρίσι |
|
| 2. Γαλλία |
β. Βουδαπέστη |
|
| 3. Νορβηγία |
γ. Βίλνιους |
|
| 4. Μάλτα |
δ. Μπρατισλάβα |
|
| 5. Λιθουανία |
ε. Βέρνη |
|
| 6. Ουκρανία |
στ. Λονδίνο |
|
| 7. Ρωσία |
ζ. Κίεβο |
|
| 8. Σλοβακία |
η. Όσλο |
|
| 9. Ουγγαρία |
θ. Βαλέτα |
|
| 10. Ελβετία |
ι. Μόσχα |
|
| 2. Με τη βοήθεια
του χάρτη 25.1 και του πίνακα 25.3 γράψε: |
|
α. Τα πέντε μεγαλύτερα και τα πέντε μικρότερα
ευρωπαϊκά κράτη σε έκταση.
β. Τα πέντε μεγαλύτερα και τα πέντε
μικρότερα ευρωπαϊκά κράτη σε πληθυσμό.
γ. Τα πέντε νησιωτικά κράτη της
Ευρώπης.
δ. Τα κράτη των πέντε μεγάλων
χερσονήσων της Ευρώπης (Σκανδιναβική, Ιταλική, Ιβηρική, Βαλκανική,
Γιουτλάνδης)
|
 |
| Kράτος |
Πρωτεύουσα |
Περιοχή Ευρώπης |
Πληθυσμός |
Έκταση
(τετρ. χλμ.) |
Πυκνότητα πληθυσμού (κάτ./τετρ.
χλμ.) |
Κατά κεφαλήν
Α.Ε.Π. (σε $) |
| Άγιος
Μαρίνος |
Άγιος Μαρίνος |
Νότια |
28.000 |
61 |
486 |
34. 100 |
| Αλβανία |
Τίρανα |
Νοτιοανατολική |
3.874.000 |
28.748 |
135 |
5.500 |
| Ανδόρα |
Ανδόρα Λα Βέλια |
Νοτιοδυτική |
71.822 |
468 |
154 |
38.800 |
| Αυστρία |
Βιέννη |
Κεντρική |
8.117.754 |
83.845 |
97 |
39.000 |
| Βατικανό |
Βατικανό |
Νότια |
821 |
0,44 |
1.866 |
- |
| Βέλγιο |
Βρυξέλλες |
Δυτική |
10.511.500 |
30.518 |
345 |
36.500 |
| Βόρεια Μακεδονία |
Σκόπια |
Νοτιοανατολική |
2.038.500 |
25.713 |
79 |
8.400 |
| Βοσνία-Ερζεγοβίνη |
Σαράγεβο |
Νοτιοανατολική |
4.552.200 |
51.129 |
89 |
6.600 |
| Βουλγαρία |
Σόφια |
Νοτιοανατολική |
7.679.300 |
110.994 |
69 |
11.800 |
| Γαλλία |
Παρίσι |
Δυτική |
63.392.150 |
543.965 |
117 |
33.800 |
| Γερμανία |
Βερολίνο |
Κεντρική |
82.111.000 |
356.974 |
230 |
34.400 |
| Δανία |
Κοπεγχάγη |
Κεντρική |
5.447.100 |
43.094 |
127 |
37.400 |
| Ελβετία |
Βέρνη |
Κεντρική |
7.507.300 |
39.988 |
188 |
39.800 |
| Ελλάδα |
Αθήνα |
Νοτιοανατολική |
11.171.000 |
131.957 |
85 |
30.500 |
| Εσθονία |
Ταλίν |
Ανατολική |
1.344.700 |
45.227 |
30 |
21.800 |
| Ηνωμένο
Βασίλειο |
Λονδίνο |
Βορειοδυτική |
60.393.000 |
241.752 |
250 |
35.300 |
| Ιρλανδία |
Δουβλίνο |
Βορειοδυτική |
4.209.000 |
70.285 |
60 |
45.600 |
| Ισλανδία |
Ρέικιαβικ |
Βορειοδυτική |
307.670 |
103.000 |
3 |
39.400 |
| Ισπανία |
Μαδρίτη |
Νοτιοδυτική |
44.474.630 |
504.782 |
88 |
33.700 |
| Ιταλία |
Ρώμη |
Νότια |
58.751.200 |
301.302 |
195 |
31.000 |
| Κροατία |
Ζάγκρεμπ |
Νοτιοανατολική |
4.442.800 |
56.538 |
79 |
15.500 |
| Κύπρος |
Λευκωσία |
Νοτιοανατολική |
778.550 |
9.251 |
84 |
27.100 |
| Λετονία |
Ρίγα |
Ανατολική |
2.281.300 |
64.589 |
35 |
17.700 |
| Λευκορωσία |
Μινσκ |
Ανατολική |
9.274.700 |
207.595 |
47 |
10.200 |
| Λιθουανία |
Βίλνιους |
Ανατολική |
3.385.000 |
65.300 |
52 |
16.700 |
| Λιχτενστάιν |
Βαντούζ |
Κεντρική |
35.175 |
160 |
220 |
25.000 |
| Λουξεμβούργο |
Λουξεμβούργο |
Δυτική |
459.500 |
2.586 |
178 |
80.800 |
| Μάλτα |
Βαλέτα |
Νότια |
406.020 |
316 |
1.285 |
23.200 |
| Μαυροβούνιο |
Ποντγκόριτσα |
Νοτιοανατολική |
631.000 |
14.026 |
45 |
3.800 |
| Μολδαβία |
Κισινάου |
Ανατολική |
4.320.500 |
33.700 |
128 |
2.200 |
| Μονακό |
Μονακό |
Νότια |
32.670 |
2 |
16.335 |
30.000 |
| Νορβηγία |
Όσλο |
Βόρεια |
4.681.200 |
323.877 |
15 |
55.600 |
| Ολλανδία |
Άμστερνταμ |
Δυτική |
16.358.000 |
41.865 |
391 |
38.600 |
| Ουγγαρία |
Βουδαπέστη |
Κεντρική |
10.064.000 |
93.030 |
108 |
19.500 |
| Ουκρανία |
Κίεβο |
Ανατολική |
46.300.000 |
603.700 |
77 |
6.900 |
| Πολωνία |
Βαρσοβία |
Κεντρική |
38.125.500 |
312.685 |
122 |
16.200 |
| Πορτογαλία |
Λισαβόνα |
Νοτιοδυτική |
10.569.600 |
92.389 |
115 |
21.800 |
| Ρουμανία |
Βουκουρέστι |
Νοτιοανατολική |
21.565.200 |
237.500 |
91 |
11.100 |
| Ρωσία* |
Μόσχα |
Ανατολική |
141.377.750 |
17.540.000 |
8 |
14.600 |
| Σερβία |
Βελιγράδι |
Νοτιοανατολική |
10.150.300 |
88.361 |
115 |
7.700 |
| Σλοβακία |
Μπρατισλάβα |
Κεντρική |
5.393.650 |
49.036 |
110 |
19.800 |
| Σλοβενία |
Λιουμπλιάνα |
Νοτιοανατολική |
2.010.400 |
20.253 |
99 |
27.300 |
| Σουηδία |
Στοκχόλμη |
Βόρεια |
9.113.300 |
449.964 |
20 |
36.900 |
| Τουρκία* |
Άγκυρα |
Νοτιοανατολική |
73.427.000 |
780.580 |
94 |
9.400 |
| Τσεχία |
Πράγα |
Κεντρική |
10.287.200 |
78.864 |
131 |
24.400 |
| Φινλανδία |
Ελσίνκι |
Βόρεια |
5.277.000 |
338.144 |
16 |
35.500 |
|
| (*Το μεγαλύτερο τμήμα της Ρωσίας
και της Τουρκίας βρίσκεται στην ασιατική ήπειρο.) |
| 25.3 Τα κράτη
της Ευρώπης το 2006 |
|
|
25.2 Χάρτης μικρών κρατών
της Ευρώπης