Μαθηματικά (Ε' Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Η έννοια του ποσοστού

31

Εικόνα

1.

Εικόνα








Εικόνα

Παρατηρούμε τις εικόνες. Συζητάμε τι εκφράζουν οι αριθμοί.

2. Στον παρακάτω πίνακα καταγράφονται οι απαντήσεις των 200 μαθητών και μαθητριών ενός
δημοτικού σχολείου στα ερωτήματα μιας έρευνας που
πραγματοποιήθηκε στο σχολείο τους.

Τι τρώω για πρωινό;

Απαντήσεις

Ποσοστό

γάλα

45%

γάλα με δημητριακά

38%

χυμός πορτοκαλιού

17%



Εικόνα

Συζητάμε τι εκφράζει κάθε ποσοστό.

Εικόνα

α. Χρωματίζουμε στο κυκλικό
διάγραμμα τα ποσοστά που
εκφράζουν το μέρος των
μαθητών και μαθητριών που
έδωσε την κάθε απάντηση.

β. Βρίσκουμε το πλήθος των μαθητών και μαθητριών που έδωσε την καθεμία απάντηση.

  γάλα γάλα με δημητριακά χυμός πορτοκαλιού
πλήθος μαθητών/
μαθητριών
     
Εικόνα

3. Ο Αντρέι, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του σε ένα εργαστήριο ψηφιδωτών, έφτιαξε το τετράγωνο ψηφιδωτό της παρακάτω εικόνας. Εκφράζουμε το μέρος της επιφάνειας του ψηφιδωτού που καλύπτεται με:


Χρώμα Με
δεκαδικό
αριθμό
Με κλάσμα με
παρονομαστή
το 100
Με ποσοστό
στα εκατό (%)
κόκκινο      
πράσινο      
κίτρινο      
μπλε      
Εικόνα

Η έννοια του ποσοστού

Ενότητα 5

Βασικές μαθηματικές έννοιες και διεργασίες

 

Παραδείγματα
Το ποσοστό εκφράζει το μέρος μιας ποσότητας.
Το ποσοστό στα εκατό (%) είναι ένα μέρος από τα 100 ίσα μέρη στα οποία χωρίζουμε την ακέραιη μονάδα.

 

  • Τα 25% των 200 κιλών λάδι.
    Χωρίζουμε το 200 σε 100 ίσα μέρη και παίρνουμε τα 25 από αυτά.
    200 : 100 = 2 και 2 $\text{☓}$ 25 = 50 κιλά.
Το ποσοστό στα εκατό (%) μπορεί να εκφραστεί με δεκαδικό κλάσμα με παρονομαστή το 100 και με δεκαδικό αριθμό.

 

40% = $\dfrac{40}{100}$ = 0,40
Η ποσότητα που εκφράζει ένα ποσοστό εξαρτάται από την τιμή στην οποία αναφέρεται.

 

  • 20% των 80 € είναι 16 €.
  • 20% των 120 € είναι 24 €.
Εικόνα

Εφαρμογή

Εικόνα

1. Να εκφράσετε με ποσοστό στα εκατό (%) το κλάσμα $\dfrac{3}{20}$.
α΄ τρόπος: Βρίσκουμε ένα κλάσμα ισοδύναμο με το $\dfrac{3}{20}$ με παρονομαστή το 100. Είναι: $\dfrac{3}{20}$ = $\dfrac{3 ​ \text{☓} ​ 5}{20 ​ \text{☓} ​ 5}$ = $\dfrac{15}{100}$ = 15%
β΄ τρόπος: Κάνουμε διαίρεση. Είναι: $\dfrac{3}{20}$ = 3:20 = 0,15 = 15%

2. Ο Νίκος, στην περίοδο των εκπτώσεων, αγόρασε μία μπάλα ποδοσφαίρου με έκπτωση 30%. Η αρχική τιμή της, πριν από την έκπτωση, ήταν 15 €. Πόσα € πλήρωσε;

α΄ τρόπος:
Σκέψη: Η έκπτωση είναι τα $\dfrac{30}{100}$ της αρχική τιμής, δηλαδή είναι τα $\dfrac{30}{100}$ του 15.
Λύση
Υπολογίζουμε την έκπτωση σε €. Είναι $\dfrac{30}{100}$ $\text{☓}$ 15 = $\dfrac{30 ​ \text{☓} ​ 15}{100}$ = $\dfrac{450}{100}$ = 4,50 ή
$\dfrac{30}{100}$ $\text{☓}$ 15 = 0,30 $\text{☓}$ 15= 4,50 ή 15: 100 = 0,15 και 0,15 $\text{☓}$ 30 = 4,50 €
Ο Νίκος πλήρωσε 15 – 4,50 = 10,50 €

β΄ τρόπος:
Σκέψη: Η έκπτωση είναι 30% , δηλαδή ο Νίκος πλήρωσε τα 70 % της αρχικής τιμής.
Λύση
Ο Νίκος πλήρωσε $\dfrac{70}{100}$ $\text{☓}$ 15 = 0,70 $\text{☓}$ 15 = 10,50 € ή $\dfrac{70}{100}$ $\text{☓}$ 15 = $\dfrac{70 ​ \text{☓} ​ 15}{100}$ = $\dfrac{1.050}{100}$ = 10,50 €
ή 15:100 = 0,15 και 0,15 $\text{☓}$ 70= 10,50 €

Μικροπείραμα μικροπείραμα   Μικροπείραμα μικροπείραμα   

Εικόνα

Αναστοχασμός

  1.    Εξηγούμε την πρόταση: «Η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε 8%»
  2.    Ένα παντελόνι που κόστιζε 90 € πωλείται με έκπτωση 50%. Ποια είναι η νέα τιμή του;
  3.    Βρίσκουμε παραδείγματα από την καθημερινή ζωή στα οποία χρησιμοποιούμε ποσοστά.