Μελέτη Περιβάλλοντος (Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Kεφάλαιο 3. Πώς μετράμε τη θερμοκρασία των σωμάτων;
Η Αριάδνη μια μέρα πίστευε πώς έχει πυρετό και ο μπαμπάς της, βάζοντας το χέρι του στο μέτωπό της, διαφώνησε. Μπορούμε να τους προτείνουμε να κάνουν κάτι άλλο, ώστε να διαπιστώσουν αν τελικά η Aριάδνη έχει πυρετό ή όχι;
Εικόνα Έχουμε τρεις πλαστικές λεκάνες. Mε τη βοήθεια του δασκάλου μας, στη μία ρίχνουμε κρύο νερό, στην άλλη χλιαρό και στην τρίτη ζεστό νερό.

ΕικόναΓράφουμε τις ετικέτες και τις κολλάμε στις λεκάνες.

ΕικόναΒυθίζουμε ταυτόχρονα το ένα χέρι μας στη λεκάνη με το ζεστό νερό και το άλλο στη λεκάνη με το κρύο. Τα αφήνουμε μέσα στο νερό για 30 δευτερόλεπτα. Αμέσως μετά βυθίζουμε και τα δύο χέ­ρια στη λεκάνη με το χλιαρό νερό. Όλα τα μέλη της ομάδας επαναλαμβάνουμε το πείραμα.

ΕικόναΤι παρατηρούμε; Συζητούμε για το πείραμα και για άλλες παρόμοιες «μετρήσεις» που έχουμε κάνει στη ζωή μας και συμπεραίνουμε αν μπορούμε να μετράμε με τα χέρια μας ή με άλλες αισθή­σεις τη θερμοκρασία του νερού αλλά και άλλων σωμάτων.
A. Ένας από εμάς τοποθετεί με προσοχή το ιατρικό θερμόμετρο στη μασχάλη του για 2 λεπτά. Διαβάζουμε την ένδειξη του θερμόμετρου και την καταγράφουμε στο σημειωματάριο. Επαναλαμβάνει το ίδιο ένας ακόμη από την ομάδα και σημειώνουμε τη θερμοκρασία του σώματός του.
ΕικόναΤι παρατηρούμε; Καταγράφουμε τα συμπεράσματά μας.
B. Κρεμάμε το θερμόμετρο εργαστηρίου από τον ορθο­στάτη με μια κλωστή και βυθίζουμε το κάτω μέρος του στη λεκάνη με το ζεστό νερό, όπως φαί­νεται στην εικόνα. Οπτικοποίηση Flash applet
ΕικόναΠαρατηρούμε το θερμόμετρο μέχρι να σταθεροποιηθεί η ένδειξη και την καταγράφουμε στον πίνακα. Από αυ­τή τη στιγμή αρχίζουμε να μετράμε το χρόνο με το χρο­νόμετρο: είναι η χρονική στιγμή 0 (μηδέν).
ΕικόναΣτη συνέχεια, κάθε 3 λεπτά καταγράφουμε στον πίνακα τις ενδείξεις του θερμόμετρου. Κάθε φορά, πριν μετρή­σουμε τη θερμοκρασία, αναδεύουμε το νερό με πλα­στικό καλαμάκι.
χρόνος                   θερμοκρασία

0                           ...βαθμοί κελσίου
3 λεπτά                 ...βαθμοί κελσίου
6 λεπτά                 ...βαθμοί κελσίου
9 λεπτά                  ...βαθμοί κελσίου
12 λεπτά                ...βαθμοί κελσίου
ΕικόναΜελετάμε τον πίνακα και διατυπώνουμε τα συμπεράσματά μας για τη θερμοκρασία του νερού καθώς περνούσε η ώρα.

.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Γ. Σχεδιάζουμε έναν παρόμοιο πίνακα στο σημειωματάριό μας. Κάνουμε το ίδιο πείραμα, αντικαθι­στώντας το ζεστό νερό με κρύο.

ΕικόναΣυγκρίνουμε τις θερμοκρασίες στους δύο πίνακες που συμπληρώσαμε. Καταγράφουμε τα συμπεράσματά μας και τα ανακοινώνουμε.

.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Δ. Μία από τις ομάδες τοποθετεί το θερμόμετρο δωματίου μέσα στην τάξη, σε μια γωνιά που τη βλέπει ο ήλιος. Μία άλλη ομάδα τοποθετεί το θερμόμετρο δωματίου μέσα στην τάξη, σε μια γωνιά που είναι στη σκιά. Τέλος, μια τρίτη ομάδα τοποθετεί το θερμόμετρο δωματίου έξω από την τάξη.

ΕικόναΜετά από 2 λεπτά οι τρεις ομάδες καταγράφουν τις ενδείξεις των θερμομέτρων στο σημειωματάριο.

ΕικόναΣυγκρίνουμε τις θερμοκρασίες που καταγράψαμε. Διατυπώνουμε τα συμπεράσματά μας και τα ανακοινώνουμε.

.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Παρουσίαση Flash applet
Οι άνθρωποι κατασκευάσαμε το θερμόμετρο για να μετράμε τη θερμοκρασία. Με το θερμόμετρο μετράμε πόσο θερμό ή πόσο ψυχρό είναι ένα σώμα. Όσο πιο θερμό είναι ένα σώμα τόσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία του, ενώ όσο πιο ψυχρό είναι τόσο χαμηλότερη είναι η θερμοκρασία του.
Ο Κέλσιος (Celcius), ένας σουηδός επιστήμονας, ήταν ανάμεσα στους πρώτους που κατασκεύασε, το 1742, ένα θερμόμετρο παρόμοιο με αυτά που χρησιμοποιούμε και σήμερα. Συνηθίζεται, όταν κάποιος κάνει μια σημαντική ανακάλυψη ή εφεύρεση, να της δίνουμε το όνομά του. Έτσι, από τότε μέχρι σήμερα μετράμε τη θερμοκρασία σε βαθμούς Κελσίου και γράφουμε δίπλα στην ένδειξη του θερμόμετρου οC.