Μελέτη Περιβάλλοντος (Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Kεφάλαιο 2. Πώς διαχωρίζουμε το μείγματα;
Το κομπολόι του παππού έσπασε κι οι χάντρες του σκορπίστηκαν και χώθηκαν στην άμμο.
Πώς θα τον βοηθήσουμε να τις βρει;
Εικόνα
Μπορούμε, άραγε, να ξεχωρίσουμε τα υλικά των μειγμάτων που δη­μιουρ­γήσαμε στο προηγούμενο μάθημα; Με ποιους τρόπους; Συζητούμε τις προ­τάσεις μας και ανακοινώνουμε στην τάξη.
Εικόνα
Έχουμε στη διάθεσή μας τα παρακάτω μείγματα (που δημιουργήσαμε στο προηγούμενο μάθημα):
μείγμα Α:     5 κουταλιές σιτάρι + 5 κουταλιές φακές
μείγμα Β:      4 κουταλιές άμμο + 2 κουταλιές ρινίσματα σιδήρου
μείγμα Γ:     6 κουταλιές ρύζι + 5 κουταλιές ζάχαρη
μείγμα Δ:     1 ποτήρι νερό + 2 κουταλιές σιμιγδάλι
Επίσης έχουμε στη διάθεσή μας:
Εικόνα  μαγνήτη
Εικόνα  κόσκινο ή σουρωτήρι
Εικόνα  πλαστικά ποτήρια
Εικόνα  χαρτί κουζίνας ή χάρτινα φίλτρα καφετιέρας
Εικόνα  πλαστικό χωνί
Εικόνα Μπορούμε να διαχωρίσουμε τα παραπάνω μείγματα στα υλικά τους; Με ποιον ή ποιους τρόπους μπορεί να γίνει αυτό για το κάθε μείγμα;
ΕικόναΠροτείνουμε και δοκιμάζουμε διάφορους τρόπους για να διαχωρίσουμε, ένα ένα, τα μείγματα.
ΕικόναΚαταγράφουμε τα βήματα που ακολουθήσαμε:
μείγμα Α:
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
μείγμα Β:
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
μείγμα Γ:
...............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
μείγμα Δ:
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
Εικόνα Δίνουμε ένα δικό μας όνομα στον τρόπο που διαχωρίσαμε το κάθε μείγμα και το γράφουμε παρακάτω:
Εικόνα
ΕικόναΑνακοινώνουμε στην τάξη.
Οι παραπάνω εικόνες παρουσιάζουν διαχωρισμό μειγμάτων. Εικόνα Συζητούμε ποια είναι ή μπορεί να είναι τα υλικά των μειγ­μάτων και με ποιον τρόπο διαχωρίζονται στην κάθε περίπτωση.
ΕικόναΣυζητούμε συγκεκριμένες περιπτώσεις από την καθημερινή μας ζωή που χρειάζεται να διαχωρίσουμε μείγματα. Ποιους τρόπους χρησιμο­ποιούμε;
Όπως διαπιστώσαμε, υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να διαχωρίζουμε μείγματα. Αν, για παράδειγμα, μέσα σε ένα καλάθι υπάρχουν ανακατεμένα μήλα και αχλάδια, μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε ως εξής: με τα χέρια μας διαλέγουμε και βάζουμε σ' ένα δοχείο τα μήλα και έτσι μένουν μόνο τα αχλάδια στο καλάθι.
Όταν θέλουμε να διαχωρίσουμε ένα μείγμα στερεών στο οποίο το ένα υλικό είναι σιδερένιο (π.χ. καρφίτσες, πρόκες) ενώ το άλλο δεν είναι, χρησιμοποιούμε ένα μαγνήτη. Τα σιδερένια υλικά τού μείγματος έλκονται και μαζεύονται πάνω στο μαγνήτη και έτσι ξεχωρίζουν από το άλλο υλικό του μείγματος.
Για να διαχωρίσουμε ένα μείγμα στερεών στο οποίο το ένα υλικό είναι τόσο μικρό που δε γίνεται να το ξεχωρίσουμε με τα χέρια μας, το κοσκινίζουμε, ώστε να περάσει το πιο μικρό υλικό και να μείνει στο κόσκινο ή στο σουρωτήρι μόνο το άλλο, εκείνο που δεν μπορεί να περάσει. Για παράδειγμα, όταν κοσκινίζουμε μείγμα ρυζιού με αλάτι, στο σουρωτήρι θα μείνει μόνο το ρύζι.
Τέλος, για να διαχωρίσουμε ένα μείγμα υγρού με στερεό χρησιμοποιούμε διηθητικό χαρτί (π.χ. χάρτινο φίλτρο καφετιέρας). Για παράδειγμα, αν ρίξουμε δύο κουταλιές άμμο σε ένα ποτήρι νερό και περάσουμε το μείγμα μέσα από διηθητικό χαρτί, τότε θα μείνει πάνω στο χαρτί μόνο η άμμος και έτσι θα ξεχωρίσει από το άλλο υλικό του μείγματος.              Άσκηση Javascript