-Ο Όμηρος περιγράφει στην Ιλιάδα αγώνες τους οποίους οργάνωσε ο Αχιλλέαςπρος τιμήν του νεκρού φίλου του Πατρόκλου. Τα αγωνίσματα που αναφέρονται και περιγράφονται είναι κατά σειρά: η αρματοδρομία, η πυγμαχία, η πάλη, ο δρόμος, η οπλομαχία, ο δίσκος, η τοξοβολία με στόχο και το ακόντιο. Οι αγώνες έγιναν κοντά στον τύμβο του Πάτροκλου και τους παρακολούθησαν όλοι οι Έλληνες στρατιώτες. Στο τέλος των αγώνων, ο Αχιλλέας προσέφερε πλούσια δώρα στους νικητές (δούλους, ζώα, χρυσό, κ.λπ.). Στην παρακάτω εικόνα θεατές κάθονται σε κερκίδες και παρακολουθούν το αγώνισμα της αρματοδρομίας. Όπως βλέπετε, οι αντιδράσεις τους δε διαφέρουν και πολύ από τις αντιδράσεις θεατών σε σημερινούς αγώνες.   

Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά την ίδια εικόνα θα δούμε ότι μας δίνει πολλά στοιχεία για τους άντρες πολεμιστές εκείνης της εποχής.

Τα παιδιά κοίταξαν την εικόνα, με ενδιαφέρον και το καθένα είχε κάτι να πει:

• Όλοι έχουν γενειάδα και μακριά μαλλιά.

• Φορούν κοντές χλαμύδες.
• Φωνάζουν και κάνουν χειρονομίες, όπως κάνουν και οι θεατές στη σημερινή εποχή.
• Κάποιοι κοιτούν αντίθετα από τους άλλους. Πιθανόν να κοιτούν τα άρματα τα οποία ήδη έχουν περάσει!

Οπατέρας του Λευτέρη τους χαμογέλασε, δείχνοντας την ικανοποίησή του γιατο ενδιαφέρον με το οποίο παρακολουθούσαν την αφήγησή του.

 

-Απ' όσα μας είπατε, έχω καταλάβει ότι στην αρχαία Ελλάδα διοργανώνονταναθλητικοί αγώνες, είτε κατά τη διάρκεια θρησκευτικών γιορτών, είτε γιανα τιμήσουν ένα σπουδαίο νεκρό!

- Ναι!Πολύ καλά κατάλαβες, Γιάννη. Όμως στο έπος της Οδύσσειας ο Όμηροςπεριγράφει ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα διεξαγωγής αθλητικώναγώνων: Ο βασιλιάς των Φαιάκων Αλκίνοος διοργανώνει αγώνες προς τιμήνενός ξένου, του βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα, που βρέθηκε στο νησίτυχαία, μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι. Πιστεύω πως όλοι γνωρίζετετις περιπέπειες του Οδυσσέα, όπως τις περιγράφει ο Όμηρος στηνΟδύσσεια. Στην Οδύσσεια περιγράφονται οι περιπέτειες, όπως είπαμε, τουβασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα, ο οποίος μετά το τέλος του Τρωικού πολέμουκαι την κατάληψη της Τροίας επιχειρεί το ταξίδι της επιστροφής στηνπατρίδα του. Το ταξίδι αυτό ήταν πολύ δύσκολο και περιπετειώδες καικράτησε δέκα ολόκληρα χρόνια. Κατά τη διάρκεια, λοιπόν, αυτού τουταξιδιού, ο Οδυσσέας έφτασε κολυμπώντας, μετά από ένα ναυάγιο, σε μιαπαραλία της νήσου των Φαιάκων όπου η Ναυσικά, η κόρη του βασιλιά,έπαιζε μπάλα με τις φίλες της. Ο Οδυσσέας ζήτησε τη βοήθειά της καιεκείνη τον οδήγησε στον βασιλιά και πατέρα της. Ο βασιλιάς των ΦαιάκωνΑλκίνοος υποδέχθηκε τον άγνωστο ξένο και για να τον τιμήσει οργάνωσεστην αγορά του νησιού αγώνες. Από την περιγραφή των αγώνων μαθαίνουμεποια ήταν τα αγωνίσματα την εποχή εκείνη, αλλά και ποιοι ήταν οινικητές. 

Θέλεις, Κώστα να μας διαβάσεις τα αγωνίσματα και τα ονόματα των αθλητών;

Ο Κώστας πήρε το βιβλίο στα χέρια του και διάβασε:

- Αγώνας δρόμου με νικητή τον Κλυτόνηο. Πάλη με νικητή τον Ευρύαλο. Άλμα εις μήκος με νικητή τον Αμφίαλο. Δισκοβολία με νικητή τον Ελατρέα. Πυγμή με νικητή τον Λαοδάμα, ο οποίος ήταν γιος του βασιλιά Αλκίνοου.

 

 

-Εδώ, βέβαια, πρέπει να πούμε ότι αρχικά ο Οδυσσέας αρνιόταν νασυμμετάσχει στους αγώνες αυτούς, αν και του το ζητούσαν. Όταν, όμως, οΕυρύαλος τον πρόσβαλε λέγοντας ότι φαίνεται αγύμναστος για να λάβειμέρος σε αγώνες, ο Οδυσσέας πήρε τον μεγαλύτερο και βαρύτερο λίθινοδίσκο και τον πέταξε πολύ πιο μακριά από όλους τους άλλους. Στησυνέχεια τους προκάλεσε να συναγωνιστούν μαζί του, είτε στην πάλη είτεστην πυγμή ή στο δρόμο ή ακόμα και στο τόξο. Κανείς, όμως, δεν τόλμησενα συναγωνιστεί τον Οδυσσέα. Ο βασιλιάς Αλκίνοος για να κατευνάσει ταπνεύματα του είπε ότι οι Φαίακες είναι ασυναγώνιστοι στον χορό και όχιστα αγωνίσματα.

Μετά από όσα σας είπα μέχρι τώρα, παιδιά, θα έχετεκαταλάβει ότι οι λόγοι για τους οποίους διεξάγονταν αγώνες στην αρχαίαΕλλάδα ήταν πολλοί και διαφορετικοί: για να τιμήσουν τους θεούς ή τουςνεκρούς, για να επιδείξουν τη δύναμή τους, για να κερδίσουν μια γυναίκαή για να γιορτάσουν ένα γεγονός.

Ακόμα μέχρι και σήμερα, όπως ίσως γνωρίζετε,διεξάγονται αγώνες κατά τη διάρκεια εορταστικών εκδηλώσεων. Για νατιμήσουν, για παράδειγμα, τον Αϊ-Γιώργη, τον επονομαζόμενο καικαβαλάρη, διοργανώνουν, σε κάποιες περιοχές, ιππικούς αγώνες ανήμεραστη γιορτή του. Όμως, παιδιά μου, βλέπω ότι η βροχή σταμάτησε και βγήκεο ήλιος. Μπορείτε λοιπόν να πάτε να συνεχίσετε το παιχνίδι σας. Τηνεπόμενη φορά που θα έρθετε, θα σας διηγηθώ πώς ξεκίνησαν οι Ολυμπιακοίαγώνες.

- Σας ευχαριστούμε πολύ. Θα ξαναέρθουμε όπωσδήποτε την επόμενη Κυριακή.

Ήπιαμε τον χυμό πορτοκάλι, που μας είχε φέρει στομεταξύ η μητέρα του Λευτέρη, και πήγαμε να συνεχίσουμε το παιχνίδι μαςενθουσιασμένοι με τα όσα μάθαμε για τους αγώνες και περιέργεια για όσαθα ακούγαμε στην επόμενη συνάντησή μας.