Μουσική A΄ Γυμνασίου - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Α' ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΡYΘMOΣ, ΗΧΟΣ
ΚΑΙ XPΩMATA

Εικόνα

1. Διάλογοι στην ήπειρο του ρυθμού
2. Μουσικοί διάλογοι και αντίφωνα
3. Ανακαλύπτω τη φωνή
4. Τα χρώματα των ήχων
 Εικόνα
Α ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΡΥΘΜΟΣ, ΗΧΟΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ
1. Διάλογοι στην ήπειρο του ρυθμού
Σκοπόs: Εισαγωγή στην έννοια του ρυθμού μέσα από ρυθμικά παιχνίδια, κίνηση, ακρόαση και αυτοσχεδιασμό, ερώτηση απάντηση (call and response).
Λέξειs Κλειδιά: Ερώτηση-απάντηση, αντιφωνία, πολυρρυθμία, ιδιόφωνα (baobab, sansa, agogo), μεμβρανόφωνα (bass-drum, djembe), αερόφωνα (καλαμένιοι αυλοί), χορδόφωνα (λαούτο, sese, άρπα, λύρα, obukamo).
ΑΚΡΟΑΣΗ Ακούστε το «Kikamba» και εργαστείτε στο Τετράδιο Εργασιών σαs. Ηχος
Kikamba ονομάζεται n γλώσσα που μιλούν οι Akamba, μια από τιs μεγαλύτερεs ομάδεs των «Bantu», που ζουν στο ανατολικό μέροs τηs Κένυαs. Οι Akamba αγαπούν τη μουσική και το χορό και αυτό φαίνεται σε όλα τα γεγονότα τηs καθημερινήs τουs ζωήs. Στουs χορούs τουs υπάρχει ευελιξία και ακροβατικέs δεξιότητεs των κινήσεων του σώματοs.
Eρώτηση-Απάντηση (Call and Response). Youtube
Είναι τρόποs ανθρώπινηs επικοινωνίαs και είναι βασικό στοιχείο μουσικήs φόρμαs. Αποτελείται από δύο ξεχωριστέs φράσειs, που συνήθωs εκτελούνται από διαφορετικούs εκτελεστέs και n δεύτερη φράση ακούεται ωs άμεση ανταπόκριση στην πρώτη φράση. Αυτό το είδοs μουσικήs είναι πολύ συνηθισμένο στην Αφρική. Ένα άλλο στοιχείο που χαρακτηρίζει έντονα την αφρικάνικη μουσική είναι o αυτοσχεδιασμόs. Youtube
Αφρικάνικη Μουσική και Πολυρρυθμία.
ΕικόναΜεγάλο μέροs τηs παραδοσιακήs αφρικάνικηs μουσικήs είναι πολυρρυθμική. Οι διάφοροι ρυθμοί στα τύμπανα συνοδεύονται από άλλα όργανα όπωs έγχορδα, πνευστά και διάφορα είδη σείστρων. Ταυτόχρονα, στη μουσική, προστίθεται το τραγούδι,καθώs και κτυπήματα χεριών και ποδιών. Ο κάθε εκτελεστήs εκτελεί το δικό του ρυθμό, o οποίοs είναι διαφορετικόs από τουs ρυθμούs που εκτελούν οι υπόλοιποι και συνεχώs αυτοσχεδιάζει. Αυτό δημιουργεί ένα πολύπλοκο ρυθμικό αποτέλεσμα, που είναι δύσκολα κατανοητό από άλλουs λαούs. Youtube
Χάρτηs τηs Αφρικήs.
Ξεχωρίζουν με χρώματα n Κένυα και n Τανζανία.
Διάλογοι στην Ήπειρο του ρυθμού
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΑ Εικόνα
ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
Μουσικά Όργανα τηs Κένυαs

Ιδιόφωνα.Εξωτερικός σύνδεσμος

ΕικόναΠεριλαμβάνουν:

  • Αυτοσχέδια όργανα, που παράγουν ποικίλουs ήχουs.
  • Είδη «σείστρων». Υπάρχουν, επίσηs, ιδιόφωνα κατασκευασμένα από αριθμό κολοκύθων, δεμένων μεταξύ τουs, που περιέχουν σπόρουs από το δέντρο baobab.
  • Είδη Ξυλοφώνων (sansa είδοs χειροπιάνου).

Agogo. Κρουστό μεταλλικό όργανο ακαθόριστου τονικού ύψουs, το οποίο αποτελείται από δύο διαφορετικού μήκουs μεταλλικέs κουδούνεs, κωνικού σχήματοs. Παίζεται με έναν μπαγκέτα. Youtube

Εικόνα

Μεμβρανόφωνα.Εξωτερικός σύνδεσμος

Διάφορα είδη τυμπάνων. Συνήθως είναι σκαλισμένα σε σκληρά ξύλα, αλλά χρησιμοποιούνται, επίσης, τύμπανα από τενεκέδες ή από βαρέλια λαδιού πάνω στα οποία τεντώνεται μεμβράνη ζώου. Υπάρχουν μικρά τύμπανα-παιχνίδια για τα παιδιά, τα οποία κατασκευάζονται από το κέλυφος σκληρών φρούτων ή άλλων κοίλων αντικειμένων. Ο ήχος τους προκαλείται από την κρούση του δέρματος (μεμβράνης) με μπακέτες.

  • Bass-drum. Μεγάλο αρικάνικο τύμπανο στο οποίο υπάρχει τεντωμένη μεμβράνη, που παίζεται με τα χέρια. Youtube
  • Djembe. Αφρικάνικο τύμπανο που παίζεται με τα χέρια, που κτυπούν σε διαφορετικά σημεία του οργάνου, ανάλογα με τον ήχο που θέλει ο εκτελεστής. Youtube

Αερόφωνα.Εξωτερικός σύνδεσμος

Διάφορα είδη αυλών από καλάμια.

Χορδόφωνα. Εξωτερικός σύνδεσμος

Λαούτο. Μονόχορδο βιολί (sese ή zeze), κατασκευασμένο από κολοκύθα ή από κοίλο κομμάτι ξύλου ή μπαμπού σκεπασμένου με δέρμα. Εικόνα
Άρπα με δοξάρι με πέντε, έξι, επτά και οκτώ χορδές. Youtube
Λύρες διαφόρων μεγεθών. Youtube
To obukamo είναι μπάσο όργανο.
ΡΥΘΜΟΣ, ΗΧΟΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ
Τραγούδι 1 Youtube
Τραγουδήστε το πιο κάτω παραδοσιακό αφρικάνικο τραγούδι στη μορφή «ερώτησηs - απάντησηs».

Εικόνα

 

Εικόνα

Διάλογοι στην Ήπειρο του ρυθμού
Τραγούδι 2
Εικόνα(α) Τραγουδήστε το παραδοσιακό τραγούδι της Τανζανίας «Κου ρι Λένγκαϊ» (Kou Ri Lengai) στη μορφή «ερώτησης-απάντησης». Η πέμπτη φράση επαναλαμβάνεται τέσσερις φορές. Κάθε επανάληψη να ακούεται πιο δυνατά από την προηγούμενη. Ηχος

Εικόνα

 

Τραγούδι
(β) Να εργαστείτε στις ομάδες σας για να εκτελέσετε την πρώτη και τρίτη φράση του τραγουδιού (ερώτηση) με όργανα και φωνές, ενώ στη δεύτερη και τέταρτη φράση (απάντηση) ένας μαθητής να αυτοσχεδιάζει με μελωδικό ή κρουστό όργανο στις νότες Ντο, Σολ, Λα, Ντο1. Στην 5η φράση («το λιοντάρι με δύναμη στην ουρά») ένας άλλος μαθητής να αυτοσχεδιάσει στίχους. Να παρουσιάσετε την εργασία σας στους συμμαθητές σας.
Βλέπε και κεφάλαιο 2 του βιβλίου Μουσικής Β΄Γυμνασίου: "Σε ρυθμούς αφρικάνικους" Βλέπε και κεφάλαιο 2 "Σε ρυθμούς αφρικάνικους" Βιβλίου Μουσικής Β΄Γυμνασίου