Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Β΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Eμπλουτισμένο)

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ  Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]  Ανδρέας Κάλβος (βίντεο) [πηγή: Εκπαιδευτική Τηλεόραση]

Εις Σάμον

         Στις τρεις πρώτες στροφές από την ωδή «Εις Σάμον», που εντάσσεται στα Λυρικά, συλλογή δέκα πατριωτικών ωδών, την οποία ο Ανδρέας Κάλβος εξέδωσε στο Παρίσι το 1826, κυριαρχεί πνεύμα ελευθεροφροσύνης και διακρίνονται τα συστατικά γνωρίσματα της καλβικής ποίησης (ηρωική θεματολογία, υψηλός τόνος και ήθος, παραβολική χρήση του αρχαίου ελληνικού μύθου).

α'
Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας ας έχωσι.
Θέλει αρετήν και τόλμην
              η ελευθερία.
β'
Αυτή (και ο μύθος κρύπτει
νουν αληθείας*) επτέρωσε
τον Ίκαρον· και αν έπεσεν
ο πτερωθείς κ' επνίγη
           θαλασσωμένος·
γ'
Αφ' υψηλά όμως έπεσε,
και απέθανεν ελεύθερος.
Αν γένης σφάγιον άτιμον
ενός τυράννου, νόμιζε
       φρικτόν τον τάφον.

Ανδρέας Κάλβος, Ωδαί, Ίκαρος

img

Οι καλβικές ωδές (παράλληλα κείμενα) [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]  Α. Κάλβος, «Εις ελευθερίαν» (απόσπασμα)


* νους αληθείας: αληθινό νόημα

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1 Αναλύστε την προσωποποίηση και εξηγήστε το συλλογισμό που αναπτύσσει ο ποιητής στην πρώτη στροφή.
 
2 Τι δηλώνει η παρένθετη πρόταση στη δεύτερη στροφή;
 
3

Γιατί ο ποιητής αναφέρεται στο μύθο του Ίκαρου; Ποιος είναι ο συμβολισμός του και πώς σχετίζεται με το ποίημα;

Μύθος του Ίκαρου και του Δαίδαλου [πηγή: Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα]  εικόνα

 
4

O ποιητής κρατά διττή στάση απέναντι στο θάνατο. Διαβάστε προσεκτικά την τρίτη στροφή και εξηγήστε τη στάση του.

 Χρήσιμες ιστοσελίδες για την Επανάσταση του 1821 και το ποιητικό έργο του Ανδρέα Κάλβου και του Διονύσιου Σολωμού

 
 
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
♦ 

Βρείτε τις δυο κεντρικές εικόνες του ποιήματος και ζωγραφίστε αυτή που σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση. Δώστε τίτλο στη ζωγραφιά σας, επιλέγοντας ένα στίχο του Κάλβου.

Εικονογραφία του '21 [πηγή: Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού]  Ιστορική ζωγραφική του Αγώνα [πηγή: Εθνική Πινακοθήκη]  Αλληγορία και Ιστορία: αλληγορικές μορφές στην ποίηση και τις εικαστικές τέχνες (Δραστηριότητα)

 

 

Παύλος, Φτερά

Παύλος, Φτερά