Δ. Λουκάτος, «Μαντική»

Ο φόβος και η άγνοια, που οδήγησαν εύκολα τον άνθρωπο στη δεισιδαιμονία και την «πρόληψη» (για την αποφυγή του κακού), ήταν φυσικό να τον οδηγήσουν σε μια διαρκή αγωνία για τα όσα του έμελλαν να συμβούν, και να του γεννήσουν την τάση της μαντικής […]. Μπορούμε να πούμε πως η Μετεωρολογία και η Αστρολογία ήταν τα πρώτα σκέλη και ίσως η πρώτη αφορμή της γενικής Mαντικής. Από τα προγνωστικά του καιρού διακινδυνεύει κανείς τη μαντεία και τις φανταστικές ερμηνείες, τους οιωνισμούς [...]. Τα φυσικά φαινόμενα γίνονται έτσι διερμηνείς των αποφάσεων της Τύχης ή του Θεού. Ακολουθούν σε πιο εξελιγμένη μορφή όνειρα, οπτασίες, καντηλομαντεία, πυρομαντεία, καφεμαντεία, χειρομαντεία […] ο καφές που χύνεται, τα κουφέτα κάτω από το μαξιλάρι.

[πηγή: Από το Δ. Λουκάτος, Εισαγωγή στην ελληνική λαογραφία, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1977 (Διασκευή)]

Ευριπίδης, Ελένη 744-748: Οι απόψεις του αγγελιαφόρου για την τέχνη της μαντικής


«[...] μα βλέπω
κούφια τη μαντική, ψευτιές γεμάτη.
Με τη φωτιά και τα πουλιά μαντείες
τίποτα δεν αξίζουν· αν πιστεύεις
πως τα πουλιά ωφελούνε τους ανθρώπους,
ανόητος είσαι. [...]».

[πηγή: Δραματική Ποίηση, Ευριπίδη Ελένη, Γ' Γυμνασίου, μτφ. Τάσος Ρούσος, Αθήνα: ΟΕΔΒ 2010]

εικόνα