Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Α΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Μιχάλης Γκανάς  Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]
deco_leftΓυάλινα Γιάννινα deco_right

Το ποίημα «Γυάλινα Γιάννινα» βρίσκεται πρώτο στην ομότιτλη συλλογή του Μιχάλη Γκανά. Τα ποιήματά της απηχούν βιώματα και εμπειρίες του ποιητή από το γενέθλιο τόπο του, την Ήπειρο. Στο συγκεκριμένο ποίημα τα Γιάννενα, η πρωτεύουσα της Ηπείρου, προβάλλονται μέσα από την περιγραφή του φυσικού τοπίου και τις δραστηριότητες των κατοίκων τους.


Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλά
κι ανάτελλε τα ζωντανά του,
καλούς ανθρώπους και κακούς, νυφίτσες,
αλεπούδες, μια λίμνη ως κόρην
οφθαλμού και κάστρα πατημένα.


Θα ’ναι τα Γιάννενα, ψιθύρισα,
στο χιόνι και στον άγριο καιρό
γυάλινα και μαλαματένια.
Κι όσο πήγαινε η μέρα,
σαν το βαπόρι σε καλά νερά,
είδα και μιναρέδες κι άκουσα
τα μπακίρια να βελάζουν.

Μ. Γκανάς, Γυάλινα Γιάννινα, Καστανιώτης


img7_9

Νικόλαος Oθωναίος, Ιωάννινα


Τα λόγια της πόλης. Γιάννενα - Μ. Γκανάς (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής


Ερωτήσεις

1 Ποια γνωρίσματα από το γιαννιώτικο φυσικό περιβάλλον προβάλλονται στο ποίημα;


2 Αναλύστε τις μεταφορές: «ανάτελλε τα ζωντανά του», «άκουσα τα μπακίρια να βελάζουν».


3 Ποιες πληροφορίες από την ιστορική και πολιτισμική πορεία του ηπειρώτικου τόπου ενσωματώνονται στο ποίημα;


4 Βρείτε και σχολιάστε τις παρομοιώσεις του ποιήματος.


5 Ανατρέξτε στο Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων και συζητήστε με το φιλόλογό σας για τα χαρακτηριστικά της νεωτερικής ποίησης. Στη συνέχεια ελέγξτε αν το ποίημά μας ανήκει στο είδος αυτό.

Οδ. Ελύτης, «Πίνοντας ήλιο κορινθιακό» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυμνασίου]  Κ. Παλαμάς, «Ανατολή»  Κ. Κρυστάλλης, «Ηλιοβασίλεμα» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου]



Διαθεματική εργασία


Στο ποίημα γίνεται αναφορά στη γιαννιώτικη τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας και μεταλλοτεχνίας. Αναζητήστε πληροφορίες για την ενασχόληση αυτή των κατοίκων των Ιωαννίνων από την παλαιότερη ως τη σύγχρονη εποχή. Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε το Μουσείο Μπενάκη και να δείτε τη συλλογή με τις γιαννιώτικες δημιουργίες.



img7_10

Δημήτρης Aνδρεαδάκης, Aπό τη γη στον ουρανό