Αβερρόης Ιμπν Ρουσντ (Averroes, 1126 – 1198)
Γεννήθηκε στην Κόρντοβα της Ισπανίας, σπούδασε ισλαμικό δίκαιο και έγινε δικαστής στη Σεβίλλη (1169) και αρχιδικαστής στην Κόρντοβα (1170). Σε μεσαιωνικά συγγράμματα αναφέρεται ως «ο υπομνηματιστής», αφού έγραψε 38 υπομνήματα σε έργα του Αριστοτέλη, τα οποία έχουν διασωθεί στα αραβικά, λατινικά και εβραϊκά.

Αβικέννα Ιμπν Σίνα (Avicenna, 980 – 1037)
Γεννήθηκε στην Περσία και σπούδασε φιλοσοφία, λογική, μαθηματικά και φυσικές επιστήμες έως την ηλικία των 18 ετών, θεωρείται αυτοδίδακτος. Το μεταφυσικό σύστημα του Αβικέννα αποτελεί σύνθεση της αριστοτελικής, της νεοπλατωνικής και της αραβικής φιλοσοφίας. Άσκησε τεράστια επίδραση στη μεσαιωνική φιλοσοφία.

Αέτιος ο Αντιοχεύς (1ος αι. μ.Χ.)
Έγραψε συνοπτική έκθεση, δηλ. δοξογραφία, με τίτλο Συναγωγή των αρεσκόντων, η οποία περιλαμβάνει τις γνώμες διαφόρων φιλοσόφων για θέματα σχετικά με τη φυσική και τη μεταφυσική που έχει απολεσθεί, αποτέλεσε όμως την πηγή δύο άλλων δοξογραφικών έργων. Πρόκειται για τα συγγράμματα του Πλουτάρχου Περὶ τῶν ἀρεσκόντων φιλοσόφοις φυσικῶν δογμάτων (2ος αι. μ.Χ.) και του Ιωάννου Στοβαίου Ανθολόγιον (5ος αι. μ.Χ.).

Αιλιανός (Claudius Aelianus,170 – 235 μ.Χ.)
Ρωμαίος σοφιστής, γνώριζε άριστα την ελληνική γλώσσα, ώστε, όπως ο ίδιος ισχυριζόταν, δεν ξεχώριζε από ένα γνήσιο Αθηναίο. Τα έργα του τα έγραψε στα ελληνικά.

Αινησίδημος ο Κνώσιος (1ος αι. π.Χ.)
Σκεπτικιστής φιλόσοφος, εκπρόσωπος του Πυρρώνειου σκεπτικισμού της Νέας Ακαδημίας. Δίδαξε στην Αλεξάνδρεια και έγραψε το έργο Πυρρώνειοι λόγοι καθώς και το Υποτύπωσις εις Πύρρωνα. Υποστήριξε την αρχή της «εποχής» και διατύπωσε δέκα τρόπους, δηλ. επιχειρήματα, με τα οποία αμφισβητούσε τη δυνατότητα της γνώσης και την εγκυρότητα της αρχής της αιτιότητας.

Ακινάτης Θωμάς (Thomaso d' Aquino, 1225 – 1274)
Γεννήθηκε και σπούδασε στη Νάπολη. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας έκανε τις πρώτες σπουδές στο αβαείο των Βενεδικτίνων του Μόντε Κασίνο και μετά στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης (1239-1243). Το φιλοσοφικό σύστημα του Ακινάτη αποτελεί σύνθεση της χριστιανικής θεολογίας και της αριστοτελικής φιλοσοφίας με επιδράσεις από τον Στωικισμό και τον Νεοπλατωνισμό του Αυγουστίνου και του Βοήθιου.

Αλκιδάμας ο Ελεάτης (4ος αι. π.Χ.)
Σοφιστής και ρήτορας, υπήρξε μαθητής του Γοργία.

Αλ Κίντι Αμπά-Γιουσούφ Γιακούμπ Ιμπν Ισάκ (Al Kindi, Abu-Ysuf Yaqub ibh Ishaq, 800 – 870 μ.Χ.)
Άραβας φιλόσοφος, ο πρώτος εισηγητής της φιλοσοφίας στο Ισλάμ και συγγραφέας φιλοσοφικών έργων στην αραβική γλώσσα. Ονομάστηκε ο «φιλόσοφος των Αράβων» και επηρεάστηκε από τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη και του Νεοπλατωνισμού.

Αλ Φαράμπι Αμπού Νασρ Μουχάμαντ (Al Farabi, 870 – 950 μ.Χ.)
Φιλόσοφος του Ισλάμ, γεννήθηκε στο Τουρκεστάν, σπούδασε με χριστιανούς δασκάλους φιλοσοφία, φυσική, μαθηματικά, αστρονομία και μουσική στη Βαγδάτη στην οποία και πέθανε. Ο Αλ Φαράμπι έγραψε στην αραβική γλώσσα και επιχείρησε να συγκεράσει τη φιλοσοφία του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Ονομάστηκε «δεύτερος δάσκαλος» μετά τον Αριστοτέλη.

Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος (περ. 500 – 428/7 π.Χ.)
Ο Αναξαγόρας υπήρξε ο πρώτος προσωκρατικός φιλόσοφος που δίδαξε στην Αθήνα το 432 π.Χ., όπου έζησε τριάντα περίπου χρόνια. Επηρέασε με τις ιδέες του τον Ευριπίδη και συνδεόταν φιλικά με τον Περικλή. Κατηγορήθηκε για ασέβεια και για να αποφύγει την ποινή του θανάτου με τη βοήθεια του Περικλή κατέφυγε στη Λάμψακο της Προποντίδας, όπου ίδρυσε φιλοσοφική σχολή και έμεινε εκεί έως τον θάνατό του. Ο Αναξαγόρας θεώρησε ως αιτία της δημιουργίας του κόσμου τον νου που είναι το «λεπτότατον» και «καθαρώτατον» ον. Ο νους του Αναξαγόρα αποτελεί την αρχή του κόσμου, με την οποία ρυθμίζονται όλες οι λειτουργίες από τον μεγάκοσμο ως τον μικρόκοσμο.

Αναξίμανδρος ο Μιλήσιος (περ. 612/10 – 545 π.Χ.)
Προσωκρατικός φιλόσοφος, υπήρξε μαθητής και διάδοχός του Θαλή στη λεγόμενη σχολή της Μιλήτου. Διακρίθηκε στα μαθηματικά, την αστρονομία και τη γεωγραφία.

Αναξιμένης ο Μιλήσιος (περ. 585/84 – 528/25 π.Χ.)
Προσωκρατικός φιλόσοφος, μαθητής του Αναξίμανδρου, θεώρησε ως πρώτη αρχή των όντων τον αέρα (αήρ), ο οποίος απλώνεται πέρα από κάθε όριο και βρίσκεται σε αέναη κίνηση και αλλαγή.

Αντιφών ο σοφιστής (5ος αι. π.Χ.)
Η δράση του χρονολογείται στις τελευταίες δεκαετίες του 5ου αι. π.Χ. Δέχθηκε επιδράσεις από τον Ηράκλειτο και τον Αναξαγόρα. Ο Ξενοφών και ο Αριστοτέλης αναφέρουν τον Αντιφώντα ως φιλοσοφικό αντίπαλο του Σωκράτη. Δεν είναι βέβαιο αν πρόκειται για το ίδιο ή διαφορετικό πρόσωπο από τον αττικό ρήτορα Αντιφώντα τον Ραμνούσιο.

Αντισθένης ο Κυνικός (455 – 360 π.Χ.)
Μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Διογένη από τη Σινώπη, ο Αντισθένης έγραψε πολλά έργα, από τα οποία σώζονται ελάχιστα αποσπάσματα. Θεωρείται ως ο θεμελιωτής της κυνικής φιλοσοφίας.

Απολλόδωρος ο Στωικός (180 – 109 π.Χ.)
Χρονικογράφος και μυθογράφος, έγραψε τα Χρονικά σε ιάμβους, όπου περιέχονται βιογραφίες επιφανών προσώπων έως το 110 π.Χ.

Αριστόξενος ο Ταραντίνος (4ος αι. π.Χ.)
Πυθαγόρειος, στη συνέχεια μαθητής του Αριστοτέλη. Προσπάθησε να συνδυάσει την πυθαγόρεια και την αριστοτελική φιλοσοφία. Ο Αριστόξενος θεωρείται ως ο θεμελιωτής του λογοτεχνικού είδους της συγγραφής βιογραφιών. Από το έργο του Βίοι διασώθηκαν αποσπάσματα για τον Πυθαγόρα, τον Αρχύτα, τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα.

Αριστοτέλης (Στάγιρα 384 – Χαλκίδα 322 π.Χ.)
Για τη ζωή και το έργο του Αριστοτέλη, βλ. Εισαγωγή 4ου κεφαλαίου, σελ. 83 – 85 και Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 143 – 149.

Αριστοφάνης (445 – 385 π.Χ.)
Γεννήθηκε στην Αθήνα, στον δήμο Κυδαθηναίων. Έγραψε πάνω από 40 κωμωδίες (46 τίτλοι) από τις οποίες σώζονται μόνο 11 και περισσότερα από 900 αποσπάσματα. (Για το έργο του, βλ. Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 103 – 109).

Αρκεσίλαος (Πιτάνη γύρω στο 316 – 242/1 π.Χ.)
Ανήκει στη Μέση περίοδο της Ακαδημίας, απέκλινε από τον Πλάτωνα και υπό την επίδραση του Πύρρωνος προσχώρησε στον Σκεπτικισμό. Θεωρείται εισηγητής του Ακαδημεικού σκεπτικισμού, σύμφωνα με τον οποίον δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τίποτα (ριζική αμφιβολία), για τον λόγο αυτό περιορίστηκε στην προφορική διδασκαλία.

Aυγουστίνος Αυρήλιος (354 – 430 μ.Χ.)
Γεννήθηκε στη Θαγάστη της Β. Αφρικής και σπούδασε στην Καρχηδόνα και τη Ρώμη. Σε νεαρή ηλικία ακολούθησε την αίρεση του μανιχαϊσμού, ενώ στο Μεδιόλανο (Μιλάνο) γνώρισε τον επίσκοπο Αμβρόσιο και έγινε χριστιανός (387). Το 395 εκλέχθηκε επίσκοπος Ιππώνος.

Αυρήλιος Μάρκος (121 – 180 μ.Χ.)
Ρωμαίος αυτοκράτορας και φιλόσοφος που ακολουθεί τη διαδικασία της παλαιάς Στοάς. Έγραψε Τα εις εαυτόν.

Βοήθιος (Boethius Ancius Manlius Severinus, 480 – 525 μ.Χ.)
Γεννήθηκε στη Ρώμη από επιφανή οικογένεια. Ήταν πατρίκιος και έφτασε ως τα αξιώματα του ύπατου. Ασχολήθηκε με την πολιτική και τη μελέτη της φιλοσοφίας, ιδιαίτερα με τη μετάφραση έργων του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη στα λατινικά. Θεωρείται ως η γέφυρα μεταξύ αρχαιότητας και μεσαίωνα. Βασικό έργο του είναι η Παραμυθία της φιλοσοφίας (De consolatione philosophiae), την οποία συνέθεσε σε πεζό και έμμετρο λόγο μέσα στη φυλακή, όπου είχε φυλακισθεί κατηγορούμενος για συνωμοσία, όπου εξηγεί τον παρηγορητικό ρόλο που προσφέρει η φιλοσοφία στη ζωή του ανθρώπου.

Γαληνός Κλαύδιος ο Περγαμηνός (2ος / 3ος αι. μ.X., θάνατος περ. 200 μ.Χ.)
Σπούδασε φιλοσοφία, μαθηματικά και ιατρική στην Πέργαμο και την Αλεξάνδρεια. Διακρίθηκε ιδιαίτερα για τα ιατρικά του έργα (Τέχνη ιατρική κ.ά.), αλλά και για τα υπομνήματά του σε έργα του Ιπποκράτη, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου.

Γοργίας ο Λεοντίνος (483/80 – 376/5 π.Χ.)
Σοφιστής και δάσκαλος της ρητορικής, μαθητής του Εμπεδοκλή και δάσκαλος του Ισοκράτη. Ήρθε στην Αθήνα το 427 π.Χ. ως πρεσβευτής των Λεοντίνων της Σικελίας και γοήτευσε τους Αθηναίους με τη ρητορική του τέχνη. Θεωρείται ο δάσκαλος της ρητορικής.

Δαμάσκιος από τη Δαμασκό (5ος αι. μ.Χ.)
Ανήκει στην παράδοση του αθηναϊκού Νεοπλατωνισμού και είναι ο τελευταίος διάδοχος και σχολάρχης της Ακαδημίας Αθηνών πριν αυτή κλείσει (529 μ.Χ.). Με την παύση λειτουργίας της Ακαδημίας μετέβη μαζί με έξι φιλοσόφους στην Περσία μετά από πρόσκληση του βασιλιά Χοσρόη.

Δημόκριτος ο Αβδηρίτης (460 – 370 π.Χ.)
Προσωκρατικός φιλόσοφος που συνέχισε το έργο του Λεύκιππου και ανέπτυξε την ατομική θεωρία. Ως τόπος καταγωγής του αναφέρονται η Μίλητος, τα Άβδηρα και η Ελέα. Το πιθανότερο είναι τα Άβδηρα, όπου έζησε και δίδαξε. Ταξίδεψε στην Αίγυπτο, Βαβυλώνα, Περσία και Αθήνα. Για τη φυσική φιλοσοφία του ήταν επικριτικοί ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης και ο Θεόφραστος, σε αντίθεση με τον Επίκουρο που αποδέχθηκε την ατομική θεωρία του. Κατά την επιστροφή του στα Άβδηρα από την Αθήνα, ανέπτυξε διδακτική δραστηριότητα και έγινε διάσημος για την εξήγηση των φυσικών φαινομένων. Από το έργο του σώζονται 230 περίπου ηθικά αποσπάσματα (σύντομα ηθικά αξιώματα). Υποστηρίχθηκε ότι έπασχε από μελαγχολία.

Δημοσθένης (384 – 322 π.Χ.)
Γεννήθηκε στον δήμο της Παιανίας και ήταν μαθητής του Ισαίου. Διακρίθηκε ως ρήτορας. Έγραψε συμβουλευτικούς, δικανικούς και πολιτικούς λόγους.

Διογένης ο Βαβυλώνιος (2ος αι. π.Χ.)
Καταγόταν από τη Σελεύκεια, υπήρξε μαθητής του Χρύσιππου και διαδέχθηκε τον Ζήνωνα ∆αρσέα στη διεύθυνση της Στοάς.

Διογένης ο Κυνικός (400/390 – 328/323 π.Χ.)
Ο Διογένης από τη Σινώπη, ο επονομαζόμενος Κύων, ήλθε στην Αθήνα κατά τα μέσα του 4ου αι., εξόριστος από την πατρίδα του, γιατί σύμφωνα με την παράδοση (Διογένης Λαέρτης VI 20-21) μαζί με τον πατέρα του Ικεσία είχαν παραχαράξει το νόμισμα της πόλης. Στην Αθήνα πιθανόν γνωρίστηκε με τον Αντισθένη και επηρεάστηκε από την ηθική διδασκαλία του. Θεωρείται ο αυθεντικότερος εκπρόσωπος της κυνικής φιλοσοφίας, αφού εφάρμοσε στην πράξη μια ελεύθερη, φυσική και πρωτόγονη μορφή ζωής και περιφρόνησε τα πλούτη, τις τιμές και τον πολιτισμό.

Διογένης ο Λαέρτιος (3ος αι. μ.Χ.)
Σημαντικός δοξογράφος και βιογράφος της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας για τη ζωή του οποίου δεν είναι τίποτε γνωστό. Ο Διογένης καταγόταν από τη Λαέρτη της Κιλικίας. Το σύγγραμμά του Βίοι και γνώμαι των εν τη φιλοσοφία ευδοκιμησάντων και των εν εκάστη αιρέσει αρεσκόντων εν επιτόμω συναγωγή (10 βιβλία) περιέχει πληροφορίες για τη ζωή και το έργο των φιλοσόφων από την προσωκρατική έως και την ελληνιστική εποχή.

Εμπεδοκλής ο Ακραγαντίνος (495 – 430 π.Χ.)
Γεννήθηκε στον Ακράγαντα της Σικελίας και η παράδοση αναφέρει ότι κατά το τέλος της ζωής του αναλήφθηκε ή αυτοκτόνησε πηδώντας στον κρατήρα του ηφαιστείου της Αίτνας για να εξαφανίσει το σώμα του και να θεωρηθεί θεός. Ο Εμπεδοκλής ανέπτυξε τη φιλοσοφία του σε δύο ποιήματα περίπου 5.000 στίχων, από τους οποίους έχουν διασωθεί μερικά αποσπάσματα. Έργα του: α) Περί φύσεως (350 στίχοι) και β) Καθαρμοί (100 στίχοι).

Επίκτητος (50/55 – 130/135 μ.Χ.)
Γεννήθηκε στην Ιεράπολη της Φρυγίας, έζησε στη Ρώμη ως δούλος και απελεύθερος έως την εποχή του Δομιτιανού. Αναγκάστηκε να μεταβεί στη Νικόπολη της Ηπείρου, όπου ίδρυσε φιλοσοφική σχολή και είχε πολλούς μαθητές, μεταξύ των οποίων ο ιστορικός Αρριανός, ο οποίος κατέγραψε τις διδασκαλίες του Επίκτητου στα έργα Διατριβαί (8 βιβλία, διασώθηκαν 4 βιβλία) και Εγχειρίδιον (Επιτομή του Διατριβών).

Επίκουρος (341 – 270 π.Χ.)
Γεννήθηκε στη Σάμο από Αθηναίο πατέρα και παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας κοντά στον Πάμφιλο Ναυσιφάνη (μαθητή του Δημόκριτου). Σε ηλικία 18 ετών έρχεται στην Αθήνα για να υπηρετήσει τη στρατιωτική θητεία του. Στη συνέχεια εγκαθίσταται στην Κολοφώνα, στη Μυτιλήνη και τη Λάμψακο, όπου μελετά φιλοσοφία. Κατά την επιστροφή του στην Αθήνα αγοράζει ένα κτήμα, εντός του οποίου ιδρύει την επικούρεια σχολή του (τον ονομαζόμενο Κήπο), όπου καλλιέργησε τη φιλοσοφία του ηδονισμού.

Ευκλείδης ο Μεγαρεύς (450 – 380/370 π.Χ.)
Μαθητής του Σωκράτη, ίδρυσε στα Μέγαρα φιλοσοφική σχολή και συνδύασε την ηθική φιλοσοφία του Σωκράτη με την οντολογία της ελεατικής σχολής της Κάτω Ιταλίας.

Ευριπίδης (Σαλαμίνα 485 – Πέλλα Μακεδονίας 406 π.Χ.)
Τραγικός ποιητής, είχε προσωπικές σχέσεις με τον Πρωταγόρα, τον Αναξαγόρα και τον Σωκράτη. Στον Ευριπίδη αποδίδονται 92 έργα. Σώζονται 18 τραγωδίες, 1 σατυρικό δράμα και 117 αποσπάσματα έργων. (Για το έργο του βλ. Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 88 – 96).

Ζήνων ο Ελεάτης (490 – 415 π.Χ.)
Μαθητής και φίλος του Παρμενίδη, υπήρξε δημοκρατικός και εκτελέστηκε από τον τύραννο της Ελέας Νέαρχο. Προσπάθησε με τη μέθοδο της εις άτοπον απαγωγής και τη διαλεκτική να αποδείξει την ανυπαρξία της πολλαπλότητας και της κίνησης. Ιδιαίτερη αξία για την ιστορία της φιλοσοφίας αποτελούν οι τέσσερις αποδείξεις, τα λεγόμενα παράδοξα (ζηνώνεια) επιχειρήματα, όπου οι νόμοι της κίνησης βρίσκονται σε αντίφαση με τα πράγματα. Γι' αυτόν η αλλαγή και η κίνηση όσο και ο χωροχρόνος είναι στο μυαλό του ανθρώπου.

Ζήνων ο Κιτιεύς (Κίτιο Κύπρου 336/5 – 262 π.Χ.)
Ιδρυτής της Στοάς (στωικής φιλοσοφίας). Δίδασκε στην Ποικίλη (ζωγραφισμένη) Στοά της αγοράς των Αθηνών. Ο Ζήνων έθεσε ως αρχή της ηθικής του το «ομολογουμένως τη φύσει ζην». Από τα συγγράμματά του έχουν διασωθεί ορισμένα αποσπάσματα. Μετά από ατύχημα τραυματίστηκε και αυτοκτόνησε, ενώ οι Αθηναίοι τον τίμησαν με χρυσό στέφανο και ταφή στον Κεραμεικό με δημόσια δαπάνη.

Ηράκλειτος ο Εφέσιος (544/40 – 484/80 π.Χ.)
Από ιερατική και αριστοκρατική καταγωγή παραιτήθηκε από τα οικογενειακά αξιώματα και αφιερώθηκε στη φιλοσοφία απορρίπτοντας τους προγενέστερους μεγάλους ποιητές και στοχαστές. Τις ιδέες του κατέγραψε στο έργο Περί φύσεως από το οποίο σώθηκαν 129 αποσπάσματα. Εξαιτίας της δυσνόητης διατύπωσης των διανοημάτων του έλαβε την προσωνυμία «σκοτεινός». Ο Ηράκλειτος συνέλαβε τον κόσμο ως συνεχή κύκλο αλλαγής και αιώνιας μεταβολής (γίγνεσθαι).

Ηρόδοτος (485 – 425 π.Χ.)
Ιστορικός της αρχαιότητας (βλ. Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 111 – 115).

Ησίοδος (περ. τέλη 8ου αι. π.Χ.)
Ο πρώτος ποιητής που αναφέρει το όνομά του και προσωπικά θέματα στα ποιήματά του. Έργα του: α) Θεογονία (1.022 εξάμετροι στίχοι), β) Έργα και Ημέραι (828 εξάμετροι στίχοι). (Για τη ζωή και το έργο του βλ. Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 34-36).

Θαλής ο Μιλήσιος (6ος αι. π.Χ., 624 – 546 π.Χ. περ.)
Ένας από τους Επτά Σοφούς της Αρχαιότητας, γεννήθηκε στη Μίλητο, σύγχρονος του Σόλωνα και του βασιλιά της Λυδίας Κροίσου. ∆αξίδεψε σε διάφορες χώρες και στην Αίγυπτο, όπου μέτρησε το ύψος των πυραμίδων από τη σκιά τους. Πρόβλεψε την έκλειψη ηλίου της 28ης Μαΐου (Ιουλιανό ημερολόγιο) του 585 π.Χ. (Ηρόδ. Ι 74). Εισηγητής της επιστήμης της γεωμετρίας στην Ελλάδα και ο πρώτος φιλόσοφος που υποστήριξε ότι αρχή του κόσμου δεν είναι κάποια θεότητα αλλά το ύδωρ, ένα από τα τέσσερα θεμελιώδη στοιχεία της φύσης (γη, νερό, πυρ, αήρ).

Θεόφραστος ο Εφέσιος (371/0 – 287 π.Χ.)
Φιλόσοφος και μαθητής του Αριστοτέλη, μετά τον θάνατο του οποίου έγινε διευθυντής του «Λυκείου», όπου και παρέμεινε ως το θάνατό του. Είχε μεγάλο κύρος στην Αθήνα και ασκούσε μεγάλη επιρροή στους δύο χιλιάδες μαθητές που αριθμούσε η Περιπατητική σχολή.

Θρασύμαχος (β' μισό 5ου αι. π.Χ.)
Συγγραφέας, παιδαγωγός, κριτικός του πολιτισμού και φιλόσοφος. Η ζωή του χρονολογείται στο τέλος του 5ου αι. π.Χ. Γνωρίζουμε μόνο ότι καταγόταν από τη Χαλκηδόνα της Βιθυνίας και ήταν δάσκαλος της ρητορικής. Ο Πλάτων, στην Πολιτεία (336 κ.έ.) τον παρουσιάζει υπέρμαχο της θεωρίας του δικαίου του ισχυρότερου, σύμφωνα με την οποία ως δίκαιο λογίζεται το «συμφέρον του ισχυροτέρου».

Ιάμβλιχος (περ. 250 – 326 μ.Χ.)
Νεοπλατωνικός φιλόσοφος, μαθητής του Πορφύριου, υπήρξε το πρότυπο για τον Πρόκλο και τον Ιουλιανό, επηρέασε τη διαμόρφωση του λεγόμενου ανατολικού Νεοπλατωνισμού.

Ιουλιανός (Κων/πολη 332 – Ταρσός Κιλικίας 363 μ.Χ.)
Αυτοκράτορας της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (361-363) γνωστός με τα παρωνύμια Παραβάτης ή Αποστάτης, επειδή απεστράφη τον Χριστιανισμό και έδειξε θαυμασμό για την αρχαία εθνική θρησκεία. Νεοπλατωνικός φιλόσοφος, έγραψε, εγκώμια, 78 επιστολές μεταξύ των οποίων προς Λιβάνιο, Ιάμβλιχο, Θεμίστιο. Άλλα έργα του: Μισοπώγων, Εις τους απαιδεύτους κύνας, Προς Ηράκλειον κυνικόν, κ.ά.

Ιππίας ο Ηλείος (β' μισό 5ου αι. π.Χ.)
Σοφιστής, νεότερος του Πρωταγόρα και συνομήλικος με τον Σωκράτη.

Ισοκράτης (436 – 338 π.Χ.)
Λογογράφος και ρήτορας, γεννήθηκε στον δήμο της Ερχείας, υπήρξε μαθητής του Πρόδικου, του Γοργία, του Πρωταγόρα και του Σωκράτη. (Βλ. Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 156 – 157).

Καρνεάδης (γύρω στο 214 – 129 π.Χ.)
Σκεπτικός φιλόσοφος, ηγέτης της «Νέας Ακαδημίας».

Κικέρων (Cicero Marcus Tullius, 106 – 43 π.Χ.)
Ρωμαίος ρήτορας, φιλόσοφος και πολιτικός, σπούδασε στη Ρώμη και επηρεάστηκε από τον Παναίτιο τον Ποσειδώνιο. Ανήκει στον σκεπτικισμό της Νέας Ακαδημίας και ήταν εκλεκτικός, ενώ απέρριψε τις δοξασίες του Επίκουρου.

Κλεάνθης ο Άσσιος (4ος /3ος αι. π.Χ. – περ. 260 π.Χ.)
Υπήρξε μαθητής του Ζήνωνα του Στωικού για 19 χρόνια και διάδοχος αυτού στη Στοά.

Κράτης ο Θηβαίος (365 – 285 π.Χ.)
Κυνικός φιλόσοφος, υπήρξε μαθητής του Διογένη του Κυνικού (Σούδα), έζησε με μεγάλη λιτότητα και πλήρη αδιαφορία για τις κοινωνικές συμβάσεις.

Κριτίας (θάνατος 403 π.Χ.)
Ολιγαρχικός Αθηναίος πολιτικός, ένας από τους Τριάκοντα τυράννους, καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και ήταν θείος του Πλάτωνα. Ακροατής του Σωκράτη και των Σοφιστών έγραψε το σατυρικό δράμα Σίσυφος.

Λεύκιππος (5ος αι. π.Χ.)
Πιθανή καταγωγή του αναφέρεται η Μίλητος, ταξίδεψε στην Ελέα της Κάτω Ιταλίας και έγινε μαθητής του Ζήνωνα του Ελεάτη. Κατά το 450 π.Χ. μεταβαίνει στα Άβδηρα, όπου ίδρυσε σχολή, στην οποία μαθήτευσε ο Δημόκριτος. Σημαντική συμβολή του Λεύκιππου στην ιστορία της φιλοσοφίας είναι η διατύπωση της ατομικής θεωρίας, σύμφωνα με την οποία ο κόσμος και η ύλη συγκροτούνται από δύο θεμελιώδεις αρχές, τα άτομα και το κενό.

Λοκ Τζον (John Locke, 1632 – 1704)
Άγγλος φιλόσοφος και πολιτικός, κύριος εκπρόσωπος του αγγλικού εμπειρισμού.

Λουκρήτιος Τίτος Κάρος (Lucretius Titus Carus, 97 – 55 π.Χ.)
Ρωμαίος ποιητής και συγγραφέας, επηρεάστηκε από την επικούρεια φιλοσοφία, όπως φαίνεται στο ποίημα De Rerum natura (Περί της φύσεως).

Λυκόφρων (5ος αι. π.Χ.)
Σοφιστής, μαθητής του Γοργία.

Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος (περ. 570 – 475 π.Χ.)
Ιδρυτής της ελεατικής σχολής και δάσκαλος του Παρμενίδη σε ηλικία είκοσι πέντε ετών εγκαταλείπει την πατρίδα του Κολοφώνα της Ιταλίας, όταν εκείνη έπεσε στην κυριαρχία των Περσών (564 π.Χ.) και μετά από εξήντα επτά χρόνια περιπλάνησης ως ραψωδός εγκαθίσταται στην Ελέα της Κάτω Ιταλίας. Τη θρησκεία κατανόησε ως έργο των ανθρώπων και διατύπωσε την ιδέα πως «στους θεούς ο άνθρωπος εικονίζει τον εαυτό του».

Όμηρος (περ. 8ος αι. π.Χ.)
Ραψωδός, ταξίδεψε σε πολλές πόλεις της αρχαιότητας οι οποίες διεκδικούν την καταγωγή του ποιητή. Οι πιο πιθανές πόλεις καταγωγής είναι η Σμύρνη και η Χίος. Είναι ο δημιουργός των μεγάλων επών, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας. (Βλ. Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 15-16).

Παρμενίδης ο Ελεάτης (6ος/5ος αι. π.Χ., 540/15 – 470/50 π.Χ.)
Προσωκρατικός φιλόσοφος, εξέθεσε τη φιλοσοφία του στο ποίημα Περί φύσεως, του οποίου σώζονται 163 εξάμετροι στίχοι. Ασχολήθηκε με τη μεταφυσική και την επιστημολογία.

Πλάτων (427 – 347 π.Χ.)
Για τη ζωή και το έργο του βλ. Εισαγωγή, κεφ. 3.

Πλούταρχος ο Χαιρωνεύς (42 – 125 μ.Χ.)
Φιλόσοφος από τη Χαιρώνεια της Βοιωτίας, σπούδασε στην Αθήνα στην Περιπατητική σχολή φιλοσοφία, ρητορική και μαθηματικά. Ταξίδεψε στη Μ. Ασία, στην Αλεξάνδρεια και στη Ρώμη, όπου γνώρισε τον αυτοκράτορα Τραϊανό. Ανήκει στη μέση πλατωνική φιλοσοφία και άσκησε κριτική στην επικούρεια και στωική φιλοσοφία (Για το έργο του βλ. Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 174-175).

Πλωτίνος (204 – 270 μ.X.)
Ο θεμελιωτής του Νεοπλατωνισμού. Βλ. Εισαγωγή, κεφ. 5.

Πόππερ σερ Καρλ Ράιμοντ (Sir Karl Raimund Popper, 1902 – 1994)
Κοινωνικός στοχαστής αυστριακής καταγωγής, επηρέασε τις κοινωνικές επιστήμες. Υποστήριξε την ενότητα της επιστημονικής μεθόδου. Έργα του: Η λογική της επιστημονικής έρευνας, 1934· Η ανοικτή κοινωνία και οι εχθροί της, 1945.

Πρόδικος ο Κείος (460 – 400 π.Χ.)
Αρχικά ασχολήθηκε με τη διπλωματία της πατρίδας του, της Ιουλίδας της Κέας, στη συνέχεια με τη σοφιστική στην Αθήνα.

Πρόκλος Διάδοχος ο Λύκιος (410 – 485 μ.X.)
Νεοπλατωνικός φιλόσοφος, γεννήθηκε στην Κων/πολη και μεγάλωσε στην Ξάνθο της Λυκίας. Σπούδασε στην Κων/πολη, Αλεξάνδρεια και Αθήνα. Διετέλεσε διευθυντής στη Νεοπλατωνική Σχολή των Αθηνών.

Πρωταγόρας (490/80 – 420/11 π.Χ.)
Ο αρχηγέτης της Σοφιστικής καταγόταν από τα Άβδηρα της Θράκης, έζησε περίπου εβδομήντα χρόνια από τα οποία σαράντα χρόνια στην Αθήνα, όπου εξάσκησε το επάγγελμα του σοφιστή και γνώρισε τον Ευριπίδη και τον Περικλή. Στον Πρωταγόρα ανατέθηκε η σύνταξη της νομοθεσίας της αποικίας των Θουρίων (444 π.Χ.). Πέθανε σε ναυάγιο ταξιδεύοντας προς τη Σικελία.

Πυθαγόρας ο Σάμιος (580 – 490 π.Χ.)
Σε ηλικία σαράντα ετών μετέβη στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας και ίδρυσε μια φιλοσοφική, θρησκευτική και πολιτική σχολή ή κοινότητα. Επειδή ο Πυθαγόρας δεν άφησε γραπτά έργα είναι δύσκολο να γνωρίζουμε με ακρίβεια τη δράση και τη διδασκαλία του. Για την ηθική διδασκαλία και τις θρησκευτικές δοξασίες των Πυθαγορείων έχουμε πληροφορίες από τα έργα Χρυσά έπη, Πυθαγορικά υπομνήματα, Ιερός λόγος κ.ά.

Πύρρων ο Ηλείος (360 – 270 π.Χ.)
Φιλόσοφος, εισηγητής του Πυρρωνισμού (Πυρρώνειον δόγμα) και της αρχαίας σκέψης. Δέχθηκε επιδράσεις από τον Δημόκριτο, τους Σοφιστές και τη γνωσιολογία της Κυρηναϊκής σχολής. Ακολούθησε τον Μ. Αλέξανδρο ως τις Ινδίες και γνώρισε τους γυμνοσοφιστές (γιόγκι). Ίδρυσε σχολή στην Ηλεία, δεν έγραψε τίποτα και τις δοξασίες του κατέγραψε ο μαθητής του Τίμων, από το έργο του οποίου έχουν διασωθεί αποσπάσματα.

Ρουσσώ Ζαν-Ζακ (Rousseau Jean-Jacques, 1712 – 1778)
Γαλλο-ελβετός κοινωνικός φιλόσοφος και παιδαγωγός, άσκησε έντονη κριτική στον πολιτισμό και την κοινωνική οργάνωση στο έργο του Αιμίλιος. Ο Ρουσσώ στο Κοινωνικό Συμβόλαιο υποστηρίζει την ύπαρξη της κοινωνίας ως έκφραση της κοινής θέλησης των πολιτών, προκειμένου να συμβιβασθούν η ατομική ελευθερία και η αναγκαιότητα του νόμου.

Σενέκας (Seneca Lusius Annaeus από την Κόρντοβα της Ισπανίας, 4 π.Χ. – 65 μ.X.)
Ρωμαίος στωικός φιλόσοφος δάσκαλος του Νέρωνα ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ηθική φιλοσοφία.

Σέξτος ο Εμπειρικός (2ος αι. μ.Χ.)
Σκεπτικός φιλόσοφος και ιατρός, έζησε στην Αλεξάνδρεια και την Αθήνα, όπου διηύθυνε τη Σκεπτική σχολή. Για τη δράση του δεν υπάρχουν πληροφορίες. Διασώζονται δύο έργα του: α) οι Πυρρώνειαι υποτυπώσεις (εισαγωγή στις αρχές, τις θεωρίες και τις μεθόδους του Πυρρωνισμού) και β) Προς μαθηματικούς.

Σοφοκλής (496 – 406/5 π.Χ.)
Αθηναίος τραγικός ποιητής, έγραψε 123 τραγωδίες από τις οποίες σώθηκαν μόνο 7 και πάνω από 1.000 αποσπάσματα (Για το έργο του βλ. Ιστορία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σελ. 82-87).

Στοβαίος Ιωάννης (5ος αι. π.Χ.)
Συγγραφέας του Ανθολογίου που περιέχει δοξασίες 500 Ελλήνων ποιητών και φιλοσόφων.

Σωκράτης (470/69 – 399 π.Χ.)
Αθηναίος φιλόσοφος (µλ. σχετικά Εισαγωγή, κεφ. 3).

Χομπς Τόμας (Hobbes Thomas, 1588 – 1679)
Άγγλος φιλόσοφος εκπρόσωπος της ονοματοκρατικής (νομιναλιστικής) θεωρίας, σύμφωνα με την οποία το καθόλου είναι ένας γενικός όρος της γλώσσας και όχι μια καθολική οντότητα. Θεωρείται πρόδρομος της σύγχρονης αναλυτικής φιλοσοφίας, αφού ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη φιλοσοφία της γλώσσας και τη λειτουργία της. Την πολιτική θεωρία του περιγράφει στο έργο Λεβιάθαν, όπου μελετά την ανθρώπινη συμπεριφορά με κριτήριο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης για τη συγκρότηση της κοινωνίας.

Χρύσιππος ο Σολεύς (281 – 208/4 π.Χ.)
Ο συστηματικότερος στωικός φιλόσοφος από τους Σολούς της Κιλικίας ήρθε στην Αθήνα (το 260) για να σπουδάσει στην Ακαδημία. Υπήρξε μαθητής του Αρκεσίλαου και του Κλεάνθη, τον οποίο και διαδέχθηκε στη διεύθυνση της Στοάς.