Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Γ΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

ΤΖΕΝΗ ΜΑΣΤΟΡΑΚΗ  Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]

Oι μεγάλοι

Το ποίημα της Τζένης Μαστοράκη ανήκει στη συλλογή Διόδια (1972), που εκδόθηκε όταν η ποιήτρια ήταν 23 ετών. Κεντρικός άξονας του ποιήματος είναι η σχέση των νέων της γενιάς του '70 με τους νέους της προηγούμενης γενιάς, που έζησε τη νεότητά της στα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του '40.

Oι μεγάλοι
κουβαλούν πάντα μέσα τους
το παιδί που υπήρξαν
στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο
το κορίτσι που δεν πρόφτασαν να φιλήσουν
έναν αγιάτρευτο καημό λαχανίδας*.
Το πρώτο χνούδι στο πανωχείλι τους
τους Βαρβάρους του Καβάφη*
και μια παλιά φυματίωση.
Τις μέρες τους
καταχωρισμένες σε δελτία τροφίμων.
Ένα καρφί στον τοίχο
μπορούσε να σημαδέψει μια εποχή
– τα καλοκαίρια ξυριζόντουσαν
με τον καθρέφτη κρεμασμένο στο παράθυρο.
Όνειρα συνοικιακά
σα μια μοτοσυκλέτα με καρότσα
για πολυμελείς οικογένειες.
Εμείς
κουβαλάμε, απλούστατα, μέσα μας
τους μεγάλους.

Τ. Μαστοράκη, Διόδια, Κέδρος

εικόνα

Μιχ. Γκανάς, «Χριστουγεννιάτικη ιστορία»


*έναν αγιάτρευτο καημό λαχανίδας: αναφορά στην εποχή της Κατοχής, όταν οι άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα και οι λαχανίδες ήταν συνηθισμένο –αλλά και αυτό δυσεύρετο– φαγητό στην Αθήνα *οι Βάρβαροι του Καβάφη: το ποίημα «Περιμένοντας τους βαρβάρους»

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής



ΕΡΓΑΣΙΕΣ
  1. 1 Βρείτε τα στοιχεία που συνθέτουν την εποχή των «μεγάλων», καθώς και τα βιώματα των ανθρώπων της εποχής αυτής.
  2. 2 Συγκρίνετε το τέλος με την αρχή του ποιήματος και σχολιάστε τη σημασία της φράσης «Εμείς κουβαλάμε …μεγάλους».
  3. 3 Η ποιήτρια, όταν γράφει το ποίημα, είναι περίπου είκοσι ετών. Oι «μεγάλοι» γι' αυτήν –δηλαδή η γενιά των γονιών της– έχουν ζήσει την εποχή του Β' Παγκόσμιου πολέμου. Oι δικοί σας «μεγάλοι» ποιας εποχής βιώματα κουβαλούν μέσα τους και με ποιον τρόπο σάς τα κοινοποιούν;

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
  • Βρείτε από διάφορες πηγές πληροφορίες για την εποχή της Κατοχής και μελετήστε τα σχετικά κείμενα του βιβλίου της Ιστορίας σας. Συγκρίνετε τα στοιχεία που θα συγκεντρώσετε με τα στοιχεία που συνοπτικά σας δίνονται στο ποίημα.
    Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ΄ Γυμνασίου   Ελληνική Ιστορία στο διαδίκτυο [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού]   Έλλη Παπαδημητρίου, «Κοινός λόγος. Τόμος Β΄. 1941-1945» [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]


Χρόνης Μπότσογλου, «Μια προσωπική Νέκυια»

Χρόνης Μπότσογλου, Μια προσωπική Νέκυια