Ζυλ Λαφόργκ, «Μοιρολόι φεγγαριού στην επαρχία»

ΖΥΛ ΛΑΦΟΓΚ

Μοιρολόι φεγγαριού στην επαρχία

Tο ποίημα του Λαφόργκ, που ανήκει στη συλλογή Θρηνωδίες (ή Mοιρολόγια, 1885), αντιστρέφει από το πρώτο του δίστιχο τη συνηθισμένη στο ρομαντισμό λυρική απεικόνιση της σελήνης. Παρουσιάζει το φεγγάρι σαν αδιάφορο δέκτη της μελαγχολικής ειρωνείας του ομιλητή, ο οποίος πνίγεται από τη θλίψη της επαρχιακής νύχτας και την ερωτική απογοήτευση, αλλά αντιμετωπίζει την κατάστασή του με σκωπτική διάθεση.

Ω, τ' όμορφο χρυσό φεγγάρι,
χοντρό σαν θησαυρού πιθάρι!

Σάλπιγγα ηχεί στα μακρινά,
να κι ο υποδήμαρχος περνά.

Αντίκρυ παίζουν μια σονάτα,
το δρόμο αργοπερνά μια γάτα!

Πάει η επαρχία να κοιμηθεί,
κλείνει μ' ένα ακόρντο* που αντηχεί

το πιάνο στο παράθυρό του.
Τι ώρα να' ναι; Ρώτα-ρώτου*.

Πράο φεγγάρι, τι εξορία!
Σύμφωνοι στη μοιρολατρία;

Φεγγάρι, ντιλετάντη* μοιάζεις,
σ' όλα τα πλάτη ίδιο φαντάζεις.

Χθες του Μισούρη τα νερά,
του Παρισιού είδες τα οχυρά,

τα μπλε φιόρντ της Νορβηγίας,
τους πόλους, θάλασσες μαγείας·

τώρα εσύ, τυχερό, θα ιδείς,
μετά το γάμο της, στη γης

να τρέχει η αμαξοστοιχία!
Εφύγανε για τη Σκοτία.

Τι φιάσκο θα 'ταν, αν πιστή
τους στίχους μου είχε εμπιστευτεί!

Φεγγάρι, αλήτικο φεγγάρι,
να γίνουμε άλυτο ζευγάρι;

Νύχτες χρυσές κι εγώ με μια
χλωμή επαρχία στην καρδιά!

Σαν μια γριά το φεγγαράκι
τ' αυτιά του εγέμισε μπαμπάκι.

Προσεγγίσεις στη γαλλική ποίηση,
ανθολόγηση – μετάφραση Aλέξανδρος Mπάρας,
Πρόσπερος

Γιώργος Βακαλό, <br>από τη σειρά «Φεγγάρια»

Γιώργος Βακαλό,
από τη σειρά Φεγγάρια

*ακόρντο: συγχορδία *ρώτου: αναρωτήσου *ντιλετάντης: ερασιτέχνης, εκείνος που ασχολείται με κάτι αποκλειστικά για την απόλαυση που αποκομίζει

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1 Πού βρίσκεται ο ομιλητής του ποιήματος; Tι τον απασχολεί;
2 Πώς περιγράφεται το φεγγάρι στο ποίημα; Γιατί απευθύνεται σ' αυτό ο ομιλητής;
3 Tι σημαίνει το δίστιχο «Τι φιάσκο θα 'ταν, αν πιστή/ τους στίχους μου είχε εμπιστευτεί!»;
4 Πώς ερμηνεύετε το καταληκτικό δίστιχο του ποιήματος;
5 Σε ποια σημεία του ποιήματος εντοπίζετε ειρωνεία;

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Στον Hλεκτρονικό Kόμβο του Kέντρου Eλληνικής Γλώσσας θα βρείτε το ίδιο ποίημα, σε μετάφραση της Aιμιλίας Δάφνη, με τον τίτλο «Η θρηνωδία στη σελήνη της επαρχίας» (αρ. 26, στη διεύθυνση: http://www.komvos.edu.gr/diaglossiki/catalog.htm). Συγκρίνετε τις δυο μεταφράσεις, εντοπίστε τις ομοιότητες και τις διαφορές τους. Στη συνέχεια διαλέξτε εκείνη που σας αρέσει περισσότερο, αιτιολογώντας την προτίμησή σας.

Ζυλ Λαφόργκ (1860-1887)
Γάλλος συμβολιστής ποιητής, γνωστός κυρίως για τη λυρική του ειρωνεία, αλλά και για την επινόηση του ελεύθερου στίχου. Tο έργο του άσκησε επιρροή στη διαμόρφωση της μοντέρνας ποίησης στη Γαλλία, αλλά και στον αγγλοσαξονικό χώρο (T. S. Eliot, Ezra Pound). Tο 1881 ορίστηκε αναγνώστης της αυτοκράτειρας Aυγούστας στο Bερολίνο, όπου και παρέμεινε για πέντε χρόνια. Στο διάστημα αυτό έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Tο 1886 επέστρεψε στο Παρίσι, όπου πέθανε από φυματίωση τον επόμενο χρόνο, πάμπτωχος, σε ηλικία είκοσι επτά ετών. Ποιητικά έργα: Θρηνωδίες (1885), Mίμηση της Παναγιάς του φεγγαριού, Σύνοδος των ξωτικών (1886), Tελευταίοι στίχοι (1890) κ.ά.