Γιάννης Σκαρίμπας, «Oυλαλούμ»

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ

Oυλαλούμ

Tο ποίημα περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή του Γιάννη Σκαρίμπα Εαυτούληδες (1950). O τίτλος του ποιήματος φαίνεται να παραπέμπει στο ομώνυμο ποίημα του Edgar Alan Poe («Ulalume», 1847)· στον σημερινό αναγνώστη ο τίτλος ίσως θυμίζει και τη γνωστή λέξη «αλαλούμ», που αποδίδει μια κατάσταση γενικευμένης σύγχυσης.

Ήταν σα να σε πρόσμενα Κυρά
απόψε που δεν έπνεε όξω ανάσα,
κι έλεγα: Θά 'ρθει απόψε απ' τα νερά
κι από τα δάσα.

Θά 'ρθει, αφού φλετράει* μου η ψυχή,
αφού σπαρά* το μάτι μου σαν ψάρι,
και θα μυρίζει φώτα και βροχή
και νιο φεγγάρι…

Και να, το κάθισμά σου συγυρνώ*,
στολνώ* την κάμαρά μου αγριομέντα,
και να, μαζί σου κιόλας αρχινώ
χρυσή κουβέντα:

…Πως να, θα μείνει ο κόσμος με το «μπα»
που μ' έλεγε τρελόν, πως είχες γίνει
καπνός και –τάχας– σύγνεφα θαμπά
προς τη σελήνη . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Νύχτωσε και δε φάνηκες εσύ,
κίνησα να σε βρω στο δρόμο –οϊμένα–
μα σκούνταφτες (όπου εσκούνταφτα) χρυσή
κι εσύ με μένα.

Τόσο πολύ μ' αγάπησες, Κυρά,
που άκουγα διπλά τα βήματά μου!
Πάταγα 'γώ –στραβός– μες στα νερά;
κι εσύ κοντά μου…

Λ. Πολίτη, Ποιητική Aνθολογία,
τόμ. 7, Δωδώνη

*φλετράει: πάλλεται, φτερουγίζει *σπαρά: σπαρταρά *συγυρνώ: φτιάχνω *στολνώ: στολίζω

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1 Πιστεύετε ότι ο ομιλητής του ποιήματος απευθύνεται σε υπαρκτό πρόσωπο ή σε προϊόν της φαντασίας του; Ποια στοιχεία ενισχύουν καθεμιά από τις δύο εκδοχές;
2 Ποια είναι η σημασία της «χρυσής κουβέντας» στην τρίτη στροφή; Tι μαθαίνουμε από αυτήν για τον ομιλητή του ποιήματος;
3 Tι δηλώνει η σειρά αποσιωπητικών ανάμεσα στην τέταρτη και την πέμπτη στροφή του ποιήματος;
4 Σε τι διαφέρει ο τόνος των δύο τελευταίων στροφών από το υπόλοιπο ποίημα;

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Aκούστε το ποίημα, μελοποιημένο από το Nικόλα Άσιμο, στο δίσκο του Bασίλη Παπακωνσταντίνου Πες μου ένα ψέμα ν' αποκοιμηθώ (Minos-Emi 1997), και σχολιάστε τη μουσική απόδοσή του.