Όπως στην καθημερινή ζωή μας στο σχολείο, στο σπίτι και στη γειτονιά, έτσι και στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής υπάρχουν κάποιοι τρόποι συμπεριφοράς που μας χαρακτηρίζουν. Η σωστή αθλητική συμπεριφορά που μπορεί να τη συναντήσουμε και με όρους όπως «ευ αγωνίζεσθαι» ή «τίμιο παιχνίδι» («fair play» στα αγγλικά), αναφέρεται στην επίδειξη εντιμότητας, ακεραιότητας, σεβασμού και εκτίμησης προς τον εαυτό μας και τους άλλους όταν ασχολούμαστε με αθλητικές δραστηριότητες. Η συζήτηση κι ο προβληματισμός για θέματα σωστής αθλητικής συμπεριφοράς με συμμαθητές και μεγαλύτερους μας βοηθάει να αναπτύξουμε την ικανότητα να συμπεριφερόμαστε σωστά στην καθημερινή ζωή μας, όπως και στη σχολική ζωή μας.    

Η σωστή αθλητική συμπεριφορά

• Έτσι παίζουμε πιο δίκαια, εμείς και οι άλλοι.
• Έτσι το παιχνίδι γίνεται απλό και κατανοητό για όλους.
• Έτσι δεν υπάρχουν διαφωνίες και διαπληκτισμοί.
• Έτσι παίζουμε όλοι με ασφάλεια.

Αν συνηθίζουμε να παραβαίνουμε τους κανόνες, δεν θα θέλουν να ξαναπαίξουν μαζί μας οι άλλοι.

• Η τήρηση των κανονισμών αφορά πρώτα απ’ όλα την ασφάλεια μας.
• Oι διαιτητές έχουν πάντοτε καλύτερη άποψη για τις «φάσεις», αφού αυτή είναι η δουλειά τους.
• Αν ήμασταν εμείς στη θέση τους, θα θέλαμε προφανώς να μας αντιμετωπίζουν με σεβασμό.
• Τα λάθη είναι ανθρώπινα! Άλλωστε, υπάρχει άτομο από την ομάδα μου που έχει αναλάβει το ρόλο της διευθέτησης τέτοιων θεμάτων (αρχηγός ομάδας ή προπονητής).

• Έτσι νιώθουμε κι εμείς καλύτερα.
• Εμείς είμαστε οι αντίπαλοι του άλλου και θέλουμε να μας σέβονται κι εμάς.
• Έτσι γίνεται καλύτερο παιχνίδι και διασκεδάζουμε πραγματικά.
• Έτσι νιώθουν και οι άλλοι καλά.

Oι καλοί παίκτες είναι πάντα καλοί, ακόμα και αν είναι αντίπαλοι.

• Όλοι έχουν δικαίωμα στο παιχνίδι.
• Αν δεν συμμετάσχουν, δεν θα δούμε ποτέ πόσο καλοί είναι.
• Αν δε δώσουμε πάσες στους συμπαίκτες και τα κάνουμε όλα μόνοι μας, στο τέλος θα μείνουμε μόνοι μας όχι μόνο μέσα στο παιχνίδι αλλά κι έξω από αυτό.
• Έτσι έχουν όλοι ευκαιρίες για να βελτιωθούν.
• Έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να κερδίσει η ομάδα μας.

Αν κάνει ένας συμμαθητής ή συμμαθήτριά σας ένα λάθος στο παιχνίδι, δώστε του κουράγιο!

• Αν δεν καταφέρουμε να ελέγξουμε το θυμό μας, είναι πιθανό να μην ξαναπαίξουμε – δεν έχει πλάκα να θυμώνουμε.
• Μάλλον θα φανεί ότι είμαστε ανόητοι, παρά νικητές – οι νικητές ξέρουν να κερδίζουν αλλά και να χάνουν.
• Θα χαλάσει το παιχνίδι, όχι μόνο για μας αλλά για όλους

Αν κάνετε ένα λάθος στο μάθημα ή στο παιχνίδι, συγκρατήστε το θυμό σας! Προσπαθήστε να μάθετε απ’ αυτό που συνέβη και να είστε έτοιμοι να συνεχίσετε το παιχνίδι με αθλητικό πνεύμα.

Πόσες φορές έδειξες σωστή αθλητική συμπεριφορά στο σημερινό παιχνίδι;

• Σελίδα τίτλου (Εξώφυλλο).
• Σελίδα περιεχομένων.
• Φωτογραφίες του αθλητή ή αθλήτριας.
• Στοιχεία που περιγράφουν την πορεία των επιδόσεων του αθλητή/τριας μέχρι την αναγνώρισή του/της (π.χ. κατάκτηση Oλυμπιακού μεταλλίου).
• Βιογραφικές πληροφορίες που αφορούν τον αθλητή/τρια.
• Στοιχεία του χαρακτήρα του που τον βοήθησαν να πετύχει.
• Χώρος για σχόλια από το μαθητή ή μαθήτρια. Τα σχόλια μπορούν να αναφέρονται στα εξής:
  • Αυτό που θαυμάζω περισσότερο στον αθλητή ή στην αθλήτρια είναι .......
  • Αν ήμουν εγώ στην θέση του αθλητή θα αισθανόμουν .......
  • O χώρος - τομέας που θα ήθελα εγώ να γίνω πρωταθλητής είναι .......
  • Oι λόγοι που διάλεξα αυτόν τον τομέα είναι .......
  • Για να το πετύχω αυτό θα μιμηθώ τον αθλητή-αθλήτρια σε .......
  • Σχόλια των συμμαθητών μου για τον αθλητή-αθλήτρια που επέλεξα .......

• Μια λίστα με εκφράσεις ή λέξεις που θα τις χρησιμοποιείτε όταν θέλετε να ενθαρρύνετε τους συμπαίκτες σας σε ένα ομαδικό άθλημα.
• Μια λίστα με εκφράσεις ή λέξεις που θα τις χρησιμοποιείτε όταν θέλετε να συγχαρείτε ένα συμπαίκτη ή αντίπαλο για μια καλή απόδοση ή προσπάθεια.
• Μια λίστα με εκφράσεις ή λέξεις που θα τις χρησιμοποιείτε όταν θέλετε να συγχαρείτε τον εαυτό σας όταν τα πάτε καλά.
• Μια λίστα με εκφράσεις ή λέξεις που θα τις χρησιμοποιείτε όταν θέλετε να ενθαρρύνετε τον εαυτό σας ώστε να προσπαθήσει περισσότερο.
• Μια λίστα με εκφράσεις ή λέξεις που θα τις χρησιμοποιείτε όταν δεν τα καταφέρνετε πολύ καλά και έρχονται άσχημες σκέψεις στο μυαλό σας. Φτιάξτε λοιπόν μια λίστα με λέξεις που θα χρησιμοποιείτε για να μετατρέψετε αυτές τις αρνητικές σκέψεις σε θετικές.

• Ένας συμμαθητής σας μίλησε πολύ άσχημα στο διαιτητή, όταν του έδειξε κόκκινη κάρτα στο σχολικό πρωτάθλημα.
• O αρχηγός της ομάδας σας δεν επιτρέπει ποτέ σε κάποιον συγκεκριμένο συμμαθητή σας να παίζει με τη δική σας ομάδα.
• Oι συμπαίκτες σας αποφεύγουν να δίνουν πάσα σε συγκεκριμένο παιδί γιατί δεν θεωρείται αρκετά καλός.

Oι αληθινοί αθλητές δεν εξαπατούν!

• Αξίζει να διακινδυνεύσει κανείς να τον θυμούνται όλοι για το ότι προσπάθησε να «κλέψει» τη νίκη, αντί να τον θυμούνται για το αθλητικό του ήθος και την άριστη αθλητική του συμπεριφορά;
• Αξίζει να διακινδυνεύσει κανείς να απομακρυνθεί από κάτι που αγαπά;
• Αξίζει να διακινδυνεύσει κανείς να ρεζιλευτεί;

• Στεροειδή αναβολικά (ορμόνες τις οποίες παράγει και το ανθρώπινο σώμα).
• Αναλγητικά ναρκωτικά (ναρκωτικές ουσίες).
• Ηρεμιστικά φάρμακα (ναρκωτικές ουσίες).
• Διεγερτικά φάρμακα (ναρκωτικές ουσίες).
• Διουρητικά φάρμακα (ουσίες που διευκολύνουν την αποβολή υγρών μέσω των ούρων).

1. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες (σε βιβλία, ίντερνετ κλπ.) για τους κινδύνους του ντόπιγκ.
2. Φτιάξτε την «αφίσα εναντίον του ντόπιγκ» με σλόγκαν όπως «το ντόπιγκ είναι κλοπή» ή «οι φαρμακευτικές ουσίες στον αθλητισμό είναι ρίσκο για την υγεία των αθλητών».
3. Φτιάξτε την «αφίσα της ντροπής» με φωτογραφίες και άρθρα από περιοδικά με αθλητές που αποκλείστηκαν από το άθλημα που αγαπούσαν λόγω ντοπαρίσματος.
4. Φτιάξτε την «αφίσα της υγιούς αθλητικής συμπεριφοράς» με φωτογραφίες και άρθρα από περιοδικά κι εφημερίδες με αθλητές που έχουν δηλώσει δημόσια την αντίθεσή τους στο ντοπάρισμα.

Επιθετικότητα και βία στους αθλητικούς χώρους

• Όταν ο στόχος μιας ομάδας ή ενός αθλητή είναι η «νίκη με κάθε μέσο».
• Όταν αυτοί που παραφέρονται έχουν κάνει χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών (π.χ. ναρκωτικά).
• Όταν πολλά άτομα βρίσκονται στριμωγμένα στις κερκίδες.
• Όταν δεν εφαρμόζονται σωστά οι κανονισμοί των αθλημάτων και κάποιοι αθλητές ή φίλαθλοι αισθάνονται αδικημένοι.
• Όταν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (τηλεόραση και εφημερίδες) προβάλλουν και ηρωοποιούν άτομα που φέρονται επιθετικά.

1. Να ξεκαθαρίσουμε στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής ποιες θεωρούνται επιθετικές και βίαιες συμπεριφορές και ποιες όχι.
2. Σε καμία περίπτωση δεν επιβραβεύουμε ή δικαιολογούμε επιθετικές ή βίαιες συμπεριφορές.
3. Να επιβάλλουμε κάποιου είδους ποινή σε αυτούς που επιδεικνύουν τέτοιες συμπεριφορές, ώστε να αποτρέπεται η επανάληψή τους.
4. Να συμμετέχουμε στα παιχνίδια του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής για την ευχαρίστηση που πηγάζει από το ίδιο το παιχνίδι. Η «νίκη με κάθε μέσο» δεν εκφράζει το αθλητικό ήθος.
5. Να επιβραβεύουμε αυτούς που έπαιξαν τίμια και δίκαια ακόμη και αν έχασαν και όχι αυτούς που νίκησαν με ανέντιμα μέσα.
6. Να βλέπουμε την αντίπαλη ομάδα ως απαραίτητη για να παίξουμε και να διασκεδάσουμε και όχι ως εχθρούς μας τους οποίους πρέπει να νικήσουμε.
7. Να οργανώνουμε αθλητικές εκδηλώσεις όπου θα προβάλλεται το τίμιο παιχνίδι και το «ευ αγωνίζεσθαι» με σλόγκαν, πόστερ, συνθήματα στην κερκίδα.
8. Να οργανώνουμε μία επίσκεψη ή συνέντευξη από αθλητές που έχουν επιδείξει εξαίρετες αθλητικές συμπεριφορές.
9. Να μαθαίνουμε τρόπους ελέγχου του θυμού μας (π.χ. όταν είμαστε πολύ θυμωμένοι με κάποιον, μετράμε μέσα μας μέχρι το 10 αργά και μετά σκεφτόμαστε πως είναι σωστό να αντιδράσουμε).
10. Να συζητάμε με φίλους και συμμαθητές τον τρόπο με τον οποίο προβάλλονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης θέματα σχετικά με βία και επιθετικότητα στον αθλητισμό.
11. Να γνωρίζουμε τους λόγους που προκαλούν βία και επιθετικότητα και να προσπαθούμε να προλάβουμε τέτοιες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, ενημερωνόμαστε και ακολουθούμε τους κανόνες των αθλημάτων.

Ιστοσελίδες την σωστή αθλητική συμπεριφορά:

Ιστοσελίδα για το «ευ αγωνίζεσθαι» (fair play).
www.wada-ama.org: Ιστοσελίδα της Παγκόσμιας Oργάνωσης για τον έλεγχο και την καταπολέμηση του ντόπιγκ.
Ιστοσελίδα για το αθλητικό πνεύμα.

Είσαι υπεύθυνο άτομο;

• Σε ποιο επίπεδο ήσουν σήμερα γενικά;                                            ..................
• Σε ποιο επίπεδο ήσουν στο τελευταίο μάθημα της Φυσικής Αγωγής;   ..................
• Σε ποιο επίπεδο θα ήθελες να ήσουν;                                              ..................