Μουσική Ε' Δημοτικού - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
H πατρίδα τραγουδάει (25η Mαρτίου)KEΦAΛAIO 20
Μέχρι τώρα μπορεί να έχεις παρακολουθήσει ή να έχεις οργανώσει μαζί με τους συμμαθητές σου σχολική γιορτή για την επέτειο της 25ης Μαρτίου. Η γιορτή συνήθως συνδυάζει διάφορες μορφές τέχνης: απαγγελία ποιημάτων, δραματοποίηση θεατρικών έργων, εκτέλεση τραγουδιών, δημοτικό χορό, κ.ά. Θέλεις να διαλέξουμε τραγούδια για ένα μουσικό πρόγραμμα που θα μπορούσε να παρουσιαστεί σ’ αυτή τη γιορτή; 
Κ. Γ. Παπαγιαννάκης, Η Άλωση* της Κωνσταντινούπολης το 1453, τα χρόνια της σκλαβιάς και οι αγώνες του Ελληνισμού για ελευθερία με αποκορύφωμα την Επανάσταση του 1821 αποτυπώνονται σε πλήθος από τραγούδια που έφθασαν σε μας. 
Ρ. Π. Μπόνινγκτον, Η χορωδία μπορεί να ξεκινήσει με το Κοντάκιο* «Τη Yπερμάχω Στρατηγώ» που αποτελεί, κατά παράδοση, εθνικό και θρησκευτικό σύμβολο του ελληνισμού. Στη συνέχεια, μπορεί να ακολουθήσει ένα δημοτικό τραγούδι που αναφέρεται στην Άλωση της Πόλης*.
Άκουσε το τραγούδι «Tα Δώδεκα ευζωνάκια*»
Πρώτοι οι κλέφτες και οι αρματολοί αντιστέκονται και προετοιμάζουν τον αγώνα για απελευθέρωση. Η γενναιότητα, τα κατορθώματα, η σκληρή ζωή τους αλλά και η βαθιά τους πίστη κι ελπίδα για μια ελεύθερη πατρίδα, αποτυπώνονται σε ιστορικά δημοτικά τραγούδια που ονομάζονται κλέφτικα. |
H πατρίδα τραγουδάει (25η Mαρτίου)
Ο Ρήγας Φεραίος τραγουδά το «Θούριο». Άκουσε και τραγούδησε το «Γεροκλέφτη» που έχει ρυθμό τσάμικου: «Παιδιά σαν θέλτε λεβεντιά Τραγούδησε έπειτα το Θούριο* του Ρήγα Φεραίου σε μία από τις μελωδίες με τις οποίες τραγουδιόταν μυστικά εκείνη την εποχή. Ο Ρήγας Φεραίος (1757 - 1798) οραματιζόταν έναν κόσμο όπου οι λαοί θα ζούσαν ελεύθερα και ειρηνικά. Για να εμψυχώσει τους Έλληνες και όλους τους υπόδουλους λαούς ν’ αγωνιστούν για την ελευθερία τους, έγραψε τους στίχους του περίφημου Θούριου: «…Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή Στη συνέχεια, μπορείς να τραγουδήσεις ένα από τα πολλά δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται σε ιστορικά γεγονότα και σε ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης. 
Θεόδωρος Βρυζάκης, Άκουσε και τραγούδησε το «Πήραμε την Τροπολιτσά»: Μπορείς ακόμη να επιλέξεις ελληνική ποίηση μελοποιημένη από σύγχρονους Έλληνες συνθέτες. Άκουσε ένα απόσπασμα από το έργο «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του εθνικού μας ποιητή Διονύσιου Σολωμού, που έχει μελοποιηθεί από το συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο: |
H πατρίδα τραγουδάει (25η Mαρτίου)
Θ. Λεμπλάνκ, «Μουσικοί» Άκουσε το ποίημα «Τσάμικος» που γράφτηκε από τον ποιητή Νίκο Γκάτσο και μελοποιήθηκε από το Μάνο Χατζιδάκι: «Στα κακοτράχαλα τα βουνά,
Η γιορτή θα κλείσει πανηγυρικά με τον Εθνικό Ύμνο. Πρόκειται για τις δύο πρώτες στροφές του ποιήματος «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» του Διονύσιου Σολωμού. Τη μουσική έγραψε ο συνθέτης Νικόλαος Χαλικιόπουλος - Μάντζαρος.
Εξώφυλλο (αριστερά) και πρώτη σελίδα (δεξιά) από χειρόγραφο του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν»
που μελοποίησε ο Νικόλαος Xαλικιόπουλος-Μάντζαρος το 1843
Στο σημερινό μάθημα είδαμε πώς μπορούμε να οργανώσουμε ένα μουσικό πρόγραμμα σχολικής εορτής για την ιστορική επέτειο της 25ης Μαρτίου. Μάθαμε ακόμη τραγούδια που μπορούν να αποτελέσουν μέρος αυτού του προγράμματος.
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: πατρίδα, ελευθερία, τραγούδι |
