Ιστορία (Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 31
O Μ. Αλέξανδρος καταλαμβάνει

τη Μ. Ασία και την Αίγυπτο

Το σχέδιο του Φιλίππου ανέλαβε να πραγματοποιήσει ο γιος του Αλέξανδρος, ο οποίος με πολύ στρατό ξεκίνησε για την Περσία (334 π.Χ.). Έφτασε στην Τροία, όπου τίμησε ξεχωριστά τον Αχιλλέα. Στη συνέχεια νίκησε τον περσικό στρατό στο Γρανικό ποταμό και την Ισσό. Μετά τις μάχες αυτές κατευθύνθηκε προς την Αίγυπτο, όπου οι Αιγύπτιοι του έκαναν λαμπρή υποδοχή.
Εικόνα

η Φοινίκη: αρχαία χώρα της Μέσης Ανατολής, που εκτεινόταν στα εδάφη του σημερινού Λιβάνου και σε τμήμα της Συρίας και του Ισραήλ

...........................

 

 

1. Η εκστρατεία

του Αλέξανδρου ως

την Αίγυπτο

O Μ. Αλέξανδρος ανέβηκε στο θρόνο της Μακεδονίας πολύ νέος. Είχε δείξει όμως από νωρίς πολλές ικανότητες. Θέλοντας να συνεχίσει το έργο του πατέρα του, έκαμε νέο συνέδριο στην Κόρινθο, όπου οι αντιπρόσωποι των ελληνικών πόλεων τον όρισαν αρχηγό. Αμέσως άρχισε τις προετοιμασίες για τη μεγάλη εκστρατεία. Εξωτερικός Σύνδεσμος

Την άνοιξη του 334 π.Χ. 35.000 στρατός με αρχηγό τον ίδιο πέρασε τον Ελλήσποντο κι έφτασε στην Τροία. Εκεί ο Μ. Αλέξανδρος τίμησε ξεχωριστά τον Αχιλλέα. Oι Πέρσες ανησύχησαν και αποφάσισαν να σταματήσουν την πορεία του. Oι σατράπες συγκέντρωσαν τις δυνάμεις τους στο Γρανικό ποταμό. Εκεί έγινε η πρώτη μάχη, την οποία κέρδισε ο Μ. Αλέξανδρος.

 

1. Η εκστρατεία του Αλέξανδρου ως την Αίγυπτο

 
Εικόνα

ο Νείλος: το μεγαλύτερο ποτάμι του κόσμου που διασχίζει την Αίγυπτο.

...........................

Φαραώ: ο τίτλος του βασιλιά στην Αίγυπτο

...........................

 

 

Έτσι οι Πέρσες υποχώρησαν προς το εσωτερικό της χώρας τους. Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας ένιωσαν ελεύθερες και υποδέχτηκαν τον Αλέξανδρο ως ελευθερωτή τους. Ο Μ. Αλέξανδρος προχώρησε βαθύτερα στο περσικό κράτος. Ο βασιλιάς Δαρείος ο Γ' με πολυάριθμο στρατό παρατάχθηκε στην Ισσό (333 π.Χ.). Και σ' αυτή τη μάχη νικητής ήταν ο Μ. Αλέξανδρος. Ο δρόμος προς την Ασία ήταν πια ανοικτός. Αντί όμως να συνε¬χίσει την πορεία και να καταδιώξει το Δαρείο, προχώρησε προς τη Φοινίκη και ύστερα προς την Αίγυπτο. Η χώρα του Νείλου με τις Πυραμίδες και τους θρύλους της τράβηξε το ενδιαφέρον του. Οι Αιγύπτιοι τον υποδέχθηκαν με τιμές και τον ονόμασαν διάδοχο των Φαραώ. Εκεί ο Μ.Αλέξανδρος, στις εκβολές του Νείλου, θαύμασε το τοπίο και ίδρυσε την Αλεξάνδρεια, η οποία γρήγορα γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Εξωτερικός Σύνδεσμος

Έχοντας καταλάβει αυτές τις περιοχές, ένιωσε περισσότερο ασφαλής. Διέλυσε το στόλο του και συνέχισε την κατάκτηση της Ασίας. Εξωτερικός Σύνδεσμος

 

 
παράθεμα 1
Η φιλομάθεια του Μ. Αλεξάνδρου

 

 

 

2. O Μ. Αλέξανδρος πάνω στο άλογό του το Βουκεφάλα (Φλωρεντία, Αρχαιολογικό Μουσείο)

O Αλέξανδρος αγαπούσε πολύ την ιατρική και βοηθούσε τους φίλους του, όταν αρρώσταιναν. Ακόμη και συνταγές έγραφε για θεραπεία και δίαιτα. Αγαπούσε επίσης τα βιβλία και τη μάθηση και διάβαζε πολύ. Την Ιλιάδα (του Oμήρου) τη θεωρούσε το βιβλίο του καλού πολεμιστή και την είχε πάντα κάτω από το μαξιλάρι του μαζί με το ξίφος του. Θαύμαζε και αγαπούσε επίσης το δάσκαλό του, τον Αριστοτέλη, όσο και τον πατέρα του. Μάλιστα έλεγε πως χάρη στον πατέρα του ζει, αλλά χάρη στο δάσκαλό του ζει καθωσπρέπει.

 

Πλούταρχος, Αλέξανδρος, 8 (διασκευή)

 

2. O Μ. Αλέξανδρος πάνω στο άλογό του το Βουκεφάλα

(Φλωρεντία, Αρχαιολογικό Μουσείο)

 

 

παράθεμα 2
Το λύσιμο του Γόρδιου δεσμού

3. Προτομή του Μ. Αλεξάνδρου (Πέλλα, Αρχαιολογικό Μουσείο)

3. Προτομή του

Μ. Αλεξάνδρου

(Πέλλα, Αρχαιολογικό

Μουσείο) ασκήσεις πρακτικής και εξάσκησης

 

 

O Αλέξανδρος, μόλις έφτασε στο Γόρδιο, θέλησε να ανέβει στην ακρόπολη, για να δει την άμαξα και το δεσμό του ζυγού της. Για την άμαξα διαδιδόταν ο εξής μύθος: όποιος κατάφερνε να λύσει το δεσμό από το ζυγό της άμαξας ήταν ορισμένος από τη μοίρα να γίνει κύριος της Ασίας. Η ταινία ήταν φτιαγμένη από φλούδα κρανιάς* και δεν μπορούσε κανένας να ξεχωρίσει ούτε την αρχή ούτε το τέλος. O Αλέξανδρος δεν ήθελε να τον αφήσει άλυτο, μήπως αυτή του η αδυναμία προκαλέσει κακή εντύπωση σε πολλούς. Έτσι τον κτύπησε, όπως λένε μερικοί, με το ξίφος του, τον έκοψε και είπε ότι λύθηκε πια ο δεσμός. Άλλος ιστορικός λέει πως τον έλυσε διαφορετικά.

* η κρανιά: δέντρο με πολύ σκληρό ξύλο

 

Αρριανός, Αλεξάνδρου Ανάβαση μ, 6 - 7 (διασκευή)

 

 

4. Ο Μ. Αλέξανδρος στη μάχη στην Ισσό. Λεπτομέρεια από ψηφιδωτό (Νάπολη, Αρχαιολογικό Μουσείο)

4. Ο Μ. Αλέξανδρος στη μάχη

στην Ισσό. Λεπτομέρεια από

ψηφιδωτό (Νάπολη,

Αρχαιολογικό Μουσείο)

παράθεμα 3

Η γενναιοδωρία

του Μ. Αλεξάνδρου

Πριν πραγματοποιήσει την εκστρατεία ο Αλέξανδρος, εξέτασε την κατάσταση των συντρόφων του. Έτσι μοίρασε σ' άλλον χωράφι, σ' άλλον μια μικρή πόλη και σ' άλλον τα έσοδα κάποιου συνοικισμού ή λιμανιού. Όταν πια είχαν ξοδευτεί και είχαν μοιραστεί όλα τα βασιλικά κτήματα, ο Περδίκας είπε στον Αλέξανδρο: «Και συ, βασιλιά, τι κρατάς για τον εαυτό σου;» «Τις ελπίδες» τού απάντησε εκείνος. «Απ' αυτές λοιπόν θα πάρουμε κι εμείς, που εκστρατεύουμε μαζί σου», του είπε ο Περδίκας*. Κι όταν ο ίδιος παραιτήθηκε απ' το κτήμα που του είχε δοθεί, έκαναν το ίδιο και μερικοί φίλοι του βασιλιά. Σ' αυτούς όμως που τα είχαν ανάγκη, τα χάριζε με ευχαρίστηση. Μοίρασε λοιπόν την πιο πολλή απ' τη βασιλική περιουσία που είχε στη Μακεδονία. Τέτοιο ενθουσιασμό και τέτοια διάθεση έβαλε στις καρδιές των στρατιωτών του και πέρασε τον Ελλήσποντο.

*ο Περδίκας : μεγάλος στρατηγός του Αλεξάνδρου

 

Πλούταρχος, Αλέξανδρος, 15 (διασκευή)

 

 

 

παράθεμα 4
Ανέκδοτο

O Αλέξανδρος ήταν ο πιο γρήγορος από τους συνομήλικούς του νέους. Όταν λοιπόν εκείνοι τον παρακινούσαν να πάρει μέρος στους Oλυμπιακούς αγώνες, ρώτησε αν σ' αυτούς αγωνίζονται βασιλιάδες. Η απάντηση που πήρε όμως ήταν όχι. Τότε εκείνος παρατήρησε: «Δεν είναι δίκαιος ο αγώνας στον οποίο ο βασιλιάς θα νικήσει ή θα νικηθεί από απλούς ανθρώπους».

 

Πλούταρχος, Ηθικά 9, 10, (διασκευή)

 

Εξωτερικός ΣύνδεσμοςΕξωτερικός Σύνδεσμος
Εικόνα
  1. Γιατί νομίζεις ότι ο Αλέξανδρος θέλησε να πραγματοποιήσει το όνειρο του πατέρα του;
  2. Να παρατηρήσεις το χάρτη με την εκστρατεία του Αλέξανδρου. Να συζητήσεις με τους συμμαθητές σου γιατί, κατά τη γνώμη σας, ο Αλέξανδρος επέλεξε να προχωρήσει προς την Αίγυπτο, αντί να καταδιώξει το Δαρείο.