Ιστορία (Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙO 9 Oι ποιητές ασχολούνται µε τα καθηµερινά προβλήµατα των ανθρώπων. Η διδακτική ποίηση θέλει να διδάξει τον άνθρωπο, ενώ η λυρική να τον κάνει να ξεχάσει τους κόπους και τα βάσανα. Oι φιλόσοφοι ψάχνουν να βρουν πώς έγινε ο κόσµος.
Αυτή την περίοδο οι ποιητές δεν ασχολούνται µε τους ήρωες και τα κατορθώµατά τους στον πόλεµο. ∆εν τους απασχολούν τα περασµένα. Πιο πολύ τους ενδιαφέρει η καθηµερινή ζωή των ανθρώπων και τα προβλήµατά της. O Ησίοδος, ένας µεγάλος ποιητής, προσπαθεί µε τα ποιήµατά του να διδάξει τους ανθρώπους (διδακτική ποίηση). Στο έργο του «Έργα και ηµέρες» µιλάει για τον αδελφό του τον Πέρση, ο οποίος ήταν τεµπέλης και του άρεσε να διασκεδάζει συνέχεια. O Ησίοδος προσπαθεί µε το ποίηµά του να του δώσει συµβουλές. Θέλει να τον διδάξει πώς θα γίνει τίµιος και εργατικός. Ένα άλλο είδος ποίησης που αναπτύχθηκε ήταν η λυρική. Oνοµάστηκε έτσι γιατί τα ποιήµατα, καθώς τα απάγγελλαν, τα συνόδευαν παίζοντας λύρα. Τα ποιήµατα αυτά είναι µικρά και µιλούν για τις χαρές και τις λύπες των ανθρώπων. O αγώνας που έκαναν οι άνθρωποι για να τα βγάλουν πέρα µε τις καθηµερινές ανάγκες τους οδήγησε σε πολλές σκέψεις. Κάποιοι άρχισαν να ασχολούνται µε θέµατα που δεν µπορούσαν οι ίδιοι να εξηγήσουν. Προσπαθούσαν κυρίως να καταλάβουν πώς έγινε ο κόσµος. Αυτοί ήταν οι φιλόσοφοι. Άλλοι θέλησαν να γράψουν για τα περασµένα, για να µην ξεχαστούν. Με αυτό τον τρόπο σιγά σιγά άρχισε να δηµιουργείται και η Ιστορία. 
1. O Ησίοδος. παράθεμα 1
Ένας σπάνιος θησαυρός
Να καλείς σε τραπέζι αυτόν που σ' αγαπά και ν' αφήνεις στην άκρη τον εχθρό σου. Κι εκείνον που κάθεται πιο κοντά σου να καλείς. Γιατί, αν τύχει καµιά ανάγκη στον τόπο, οι γείτονες γυµνοί θα τρέξουνε, ενώ οι συγγενείς θα µείνουν πρώτα να ντυθούνε. O κακός ο γείτονας είναι µεγάλη συµφορά, ενώ ο καλός είναι µεγάλος θησαυρός. Έχει µεγάλη τύχη αυτός που έχει γείτονα καλό.
Ησίοδος, Έργα και Ηµέρες, στ.342-351 (ελεύθερη απόδοση) |
2. O λυρικός ποιητής Πίνδαρος µαζί µε ένα µικρό µαθητή του παράθεμα 2
Μακριά από κακές παρέες
Να µην κάνεις παρέα µε κακούς ανθρώπους, να πλησιάζεις πάντα τους καλούς, γιατί απ' τους καλούς καλά θα µάθεις. Αν όµως κάνεις παρέα µε τους κακούς, θα χάσεις το µυαλό που σου 'δωσε η φύση. Oι κακοί βέβαια δε γεννήθηκαν κακοί απ' της µαµάς τους την κοιλιά, αλλά έκαναν φιλία µε κακούς και έµαθαν να κάνουν πράξεις κακές και να λένε λόγια άσχηµα, γιατί πίστευαν ότι οι φίλοι τους τούς τα 'λεγαν όλα σωστά.
Θέογνις, Έλληνες λυρικοί, 15,3 (ελεύθερη απόδοση)
παράθεμα 3
Ένα γλυκόµηλο ψηλά
Σαν το γλυκόµηλο ψηλά στην άκρη κοκκινίζει στην άκρη άκρη της µηλιάς, τι το' χουνε ξεχάσει. Όχι! κανείς δεν το ξεχνά, δεν µπόρεσε να φτάσει.
Σαπφώ, Απ.91 (µετάφραση Σ. Μενάρδου)
παράθεμα 4
Στο νεαρό παλαιστή Αλκιµίδη
Από τους δοξασµένους αγώνες της Νεµέας ήρθε ο Αλκιµίδης από την Αίγινα, ο νεαρός αθλητής που ήθελε όσο τίποτε άλλο αυτή τη νίκη που χαρίζει εκεί ο ∆ίας και αναδείχθηκε σπουδαίος παλαιστής, ακολουθώντας τα ίχνη του προγόνου του, του Πραξιδάµαντα.
Πίνδαρος, 6ος Νεµεόνικος στον Αλκιµίδη, τον Αιγινήτη παλαιστή (ελεύθερη απόδοση)
|
