Ιστορία (Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙO 11 Σπάρτη: Η ζωή στην Πόλη Oι Σπαρτιάτες ασχολούνταν κυρίως µε την πολιτική και την πολεµική τέχνη. Τα αγόρια και τα κορίτσια συνήθιζαν από µικρά σ' αυτό τον τρόπο ζωής. Oι Σπαρτιάτες δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια.
Η ζωή στη Σπάρτη δεν ήταν ίδια µε τη ζωή στις άλλες πόλεις. Η πόλη έµοιαζε µε στρατόπεδο και οι νόµοι ήταν αυστηροί. Λένε ότι τους νόµους έφτιαξε ο Λυκούργος, ο οποίος ζήτησε από τους Σπαρτιάτες να µην τους αλλάξουν ώσπου να γυρίσει από ένα µεγάλο ταξίδι. Έφυγε από τη Σπάρτη, αλλά δεν ξαναγύρισε ποτέ. Τα αγόρια ως την ηλικία των εφτά χρόνων έµεναν στο σπίτι. Ύστερα την εκπαίδευσή τους την αναλάµβανε η πόλη. Από µικρά έπρεπε να συνηθίσουν στη σκληρή ζωή. Έπρεπε να µάθουν να ξεπερνούν τις δυσκολίες. Τα µαθήµατά τους ήταν η γραφή, η ανάγνωση, η µουσική και ο χορός.
1. Σπαρτιατική φάλαγγα |
Oι νέοι µάθαιναν την πολεµική τέχνη. Έµεναν σε σκηνές και έτρωγαν όλοι µαζί. Αγαπηµένο τους φαγητό ήταν ο µέλας ζωµός. Oι Σπαρτιάτες κατάφεραν έτσι να έχουν αγάπη µεταξύ τους και να δηµιουργήσουν τον πιο ισχυρό στρατό της εποχής εκείνης. Για πολλά χρόνια η σπαρτιατική φάλαγγα ήταν ανίκητη. Με τον ίδιο τρόπο µορφώνονταν και τα κορίτσια, τα οποία, όπως και τα αγόρια, ασκούνταν στα γυµναστήρια. Φορούσαν κοντά φορέµατα και έπαιρναν µέρος σ' όλες τις γιορτές και τις εκδηλώσεις. Με αυτό τον τρόπο θα έπλαθαν γερό σώµα και θα γίνονταν αργότερα άξιες μητέρες. Τα χρήματα που κυκλοφορούσαν στη Σπάρτη ήταν σιδερένια και είχαν μικρή αξία. Γενικά, οι Σπαρτιάτες δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια στη ζωή. Ένιωθαν περήφανοι για την καταγωγή τους και έμειναν ξακουστοί για τη φιλοπατρία και την ανδρεία τους.
παράθεμα 1
Oι τρεις σπαρτιατικοί χοροί
2. Oι νέοι στη Σπάρτη γυµνάζονταν καθηµερινά
Στις γιορτές των Σπαρτιατών υπήρχαν τρεις χοροί ανάλογοι µε τις τρεις ηλικίες του ανθρώπου. Πρώτα άρχιζε ο χορός των γερόντων που τραγουδούσε: «Ήµαστε κι εµείς κάποτε γενναίοι». Στη συνέχεια τους απαντούσε ο χορός των αντρών που έλεγε: «Εµείς είµαστε τώρα γενναία παλικάρια, κι αν έχεις τη δύναµη τόλµησε». Τρίτος τραγουδούσε ο παιδικός χορός που έλεγε: «Εµείς θα γίνουµε µια µέρα πολύ καλύτεροι από εσάς».
Πλούταρχος, Λυκούργος, 21 (διασκευή)
|
3. Αναπαράσταση από σπαρτιατικό νόµισµα. Το πρόσωπο που απεικονίζεται είναι ο Λυκούργος παράθεμα 2
Σπαρτιατικά ανέκδοτα
Κάποτε ένας κακός άνθρωπος ενοχλούσε το ∆ηµάρατο ρωτώντας τον συνέχεια: «Ποιος από τους Σπαρτιάτες είναι ο καλύτερος;» Εκείνος του απάντησε: «Αυτός, που δε σου µοιάζει καθόλου». Κάποιοι ρώτησαν το Χαρίλαο, τον ανιψιό του Λυκούργου, γιατί ο θείος του έφτιαξε λίγους νόµους. Αυτός απάντησε ότι εκείνοι που δε λένε πολλά λόγια ούτε και από πολλούς νόµους έχουν ανάγκη. Μια φορά προσκάλεσαν ένα Σπαρτιάτη να ακούσει έναν άνθρωπο που είχε την ικανότητα να µιµείται το κελάηδηµα του αηδονιού. Τότε αυτός είπε: «Εγώ έχω ακούσει το ίδιο το αηδόνι να κελαηδάει».
Πλούταρχος, Λυκούργος, 20 (διασκευή)
παράθεμα 3
Ή ταν ή επί τας
4. Σπαρτιάτισσα αθλήτρια σε αγώνα δρόµου ταχύτητας 
Oι Σπαρτιάτες έδιναν τέτοια ανατροφή στις γυναίκες, ώστε να είναι δυνατές στο σώµα και γενναίες στην ψυχή. Άξιες γυναίκες και µάνες πολεµιστών, οι οποίες παρακινούσαν τους άνδρες να δείξουν ανδρεία στη µάχη. Η Σπαρτιάτισσα µητέρα, όταν έδινε την ασπίδα στο γιο της έλεγε: «Ἢ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς» . Η φράση αυτή σηµαίνει ή να φέρεις πίσω την ασπίδα νικητής ή να σε φέρουν πάνω σ' αυτήν νεκρό.
Πλούταρχος, Λακωνικά αποφθέγματα, 16 (διασκευή)
 
|
