Ιστορία (Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙO 10 Oι ∆ωριείς κατέλαβαν τη Λακωνία και δηµιούργησαν ισχυρό κράτος. Oι παλιοί κάτοικοι έγιναν είλωτες. Τη µεγαλύτερη εξουσία είχαν οι πέντε έφοροι. Στην Απέλλα, που ήταν η συνέλευση του λαού, οι Σπαρτιάτες έπαιρναν µεγάλες αποφάσεις.
Oι ∆ωριείς κατέλαβαν τη Λακωνία και ίδρυσαν ένα ισχυρό κράτος µε πρωτεύουσα τη Σπάρτη. Oι Σπαρτιάτες πήραν την εξουσία στα χέρια τους και µοίρασαν τη γη µεταξύ τους. Oι παλιοί κάτοικοι έγιναν δούλοι, είλωτες, που εργάζονταν στα κτήµατα. Με το εµπόριο ασχολήθηκαν οι περίοικοι, που κατοικούσαν σε συνοικισµούς γύρω από τη Σπάρτη. Το κράτος της Σπάρτης µεγάλωσε, αλλά η ζωή των ανθρώπων παρέµενε η ίδια. Oι νόµοι έγιναν πιο αυστηροί. Πάντα υπήρχε ο φόβος µήπως επαναστατήσουν οι είλωτες, οι οποίοι µε τον καιρό είχαν γίνει πιο πολλοί από τους Σπαρτιάτες. O λόγος αυτός έκανε τους Σπαρτιάτες να γυµνάζονται καθηµερινά και να ασχολούνται µε πολεµικά έργα. Έπρεπε να είναι έτοιµοι να αντιµετωπίσουν τον εχθρό µέσα στη Σπάρτη, αλλά και έξω απ' αυτή, σε περιοχές που είχαν κατακτήσει.
|
Η Σπάρτη είχε δύο βασιλιάδες, οι οποίοι όµως δεν είχαν µεγάλη εξουσία. Όταν ξεσπούσε πόλεµος, γίνονταν αρχηγοί του στρατού. Τα σοβαρά ζητήµατα τα συζητούσαν στην Απέλλα και έπαιρναν τις κατάλληλες αποφάσεις. Στη συνέλευση αυτή έπαιρναν µέρος µόνο οι Σπαρτιάτες που ήταν πάνω από τριάντα χρόνων. Εκεί ανακοινώνονταν τα θέµατα και οι Σπαρτιάτες έλεγαν τη γνώµη τους, αν συµφωνούσαν ή διαφωνούσαν.
παράθεμα 1
O Ευρώτας και η Σπάρτη
2. Άποψη της σύγχρονης Σπάρτης µε τον Ταΰγετο O πρώτος βασιλιάς στη Λακωνία ήταν ένας ντόπιος, ο Λέλεγας. Από αυτόν οι παλιοί κάτοικοι λέγονταν Λέλεγες. O εγγονός αυτού, ο Ευρώτας, έφτιαξε ένα κανάλι στον κάµπο και έριξε τα νερά της περιοχής στη θάλασσα. Έτσι σχηµατίστηκε το ποτάµι που πήρε το όνοµά του. O Ευρώτας δεν είχε δικά του αγόρια και άφησε τη βασιλεία στο Λακεδαίµονα, τον άντρα της κόρης του, που ήταν γιος του ∆ία. Αυτός έδωσε το όνοµά του στη χώρα και στους κατοίκους της. Μετά έχτισε µία πόλη που της έδωσε το όνοµα της γυναίκας του, της Σπάρτης. Η πόλη αυτή µέχρι σήµερα ονοµάζεται έτσι.
Παυσανίας, Λακωνικά, Ι (διασκευή)  
3. Σπαρτιάτες πολεµιστές παράθεμα 2
Oι Σπαρτιάτες στον πόλεµο
O βασιλιάς των Σπαρτιατών, πριν αρχίσει η µάχη, θυσίαζε µια κατσίκα και έδινε εντολή σε όλους τους στρατιώτες να φορέσουν στεφάνια. Συγχρόνως ο ίδιος τραγουδούσε πολεµικό τραγούδι, ώστε η όψη τους να είναι σοβαρή και να προξενεί φόβο στους εχθρούς. Έτσι πήγαιναν στη µάχη µε χαρά και ηρεµία, έχοντας ελπίδα και θάρρος. O βασιλιάς βάδιζε κατά του εχθρού έχοντας στο πλάι του έναν πολεµιστή που είχε κερδίσει στεφάνι σε Πανελλήνιους Αγώνες. Στις µάχες, όταν νικούσαν τους εχθρούς, τους καταδίωκαν τόσο µόνο όσο ήταν σίγουροι ότι τους νίκησαν. Θεωρούσαν ότι δεν ήταν σωστό οι γενναίοι πολεµιστές να χτυπούν µε τα όπλα τους και να σκοτώνουν στρατιώτες που υποχωρούσαν και δεν πρόβαλλαν αντίσταση.
Πλούταρχος, Λυκούργος, 22 (διασκευή) |
4. Χάλκινο άγαλµα Σπαρτιάτη πολεµιστή µε ξίφος (Oλυµπία, Αρχαιολογικό Μουσείο) παράθεμα 3
Τα δίδυµα που έγιναν βασιλιάδες
Η γυναίκα του βασιλιά Αριστόδηµου γέννησε δίδυµα αγόρια. O πατέρας τους µόλις που πρόλαβε να τα δει, γιατί αµέσως αρρώστησε και πέθανε. Τότε οι Σπαρτιάτες, σύµφωνα µε τους νόµους τους, αποφάσισαν να κάνουν βασιλιά το µεγαλύτερο παιδί. ∆εν ήξεραν όµως ποιο από τα δύο ήταν µεγαλύτερο, γιατί ήταν ολόιδια και είχαν το ίδιο ανάστηµα. Τότε ρώτησαν τη µητέρα τους, αλλά και εκείνη τους είπε πως δεν µπορεί να τα ξεχωρίσει. Βέβαια η ίδια ήξερε πολύ καλά ποιο ήταν το µεγαλύτερο, αλλά ήθελε να βασιλέψουν και τα δύο. Oι Λακεδαιµόνιοι βρέθηκαν σε δύσκολη θέση, γι' αυτό έστειλαν στους ∆ελφούς να ρωτήσουν πώς θα λύσουν το πρόβληµα. Η Πυθία τους διέταξε τότε να κάνουν βασιλιάδες και τα δυο παιδιά, αλλά να τιµούν πιο πολύ το µεγαλύτερο.
Ηρόδοτος, Ιστορία, Ζ, 52 (διασκευή) 
|
